2012: Thu nhập của CEO Tim Cook giảm mạnh

Phép màu iPhone chấm dứt, cổ phiếu Apple mất dần sức hút

iPhone là sản phẩm hoàn hảo được Apple tung ra trong 1 thời điểm hoàn hảo.

Thời gian vừa qua, cổ phiếu Apple đã lao dốc 1 cách thảm hại và hiện nay chỉ còn ở quanh mức giá 500 USD. Giới phân tích trước đây vốn đặt rất nhiều kỳ vọng vào cổ phiếu Apple giờ đây đang xem xét lại các vị thế đầu tư và hạ mức giá mục tiêu.

Vậy thì, Apple đã gặp phải vấn đề gì?

Theo Jay Yarow, tác giả của bài viết "The iPhone Was A Once-In-A-Lifetime Opportunity" (iPhone là cơ hội chỉ đến 1 lần trong đời) được đăng tải trên tờ Bussiness Insider, mọi thứ đang lao dốc bởi Apple đã tạo ra và nắm bắt được cơ hội chỉ có 1 lần duy nhất trong đời với iPhone. Giờ đây, khi thời kỳ tăng trưởng bùng nổ của iPhone đã qua đi, cổ phiếu của hãng cũng không thể bùng nổ.

Tất nhiên, Apple vẫn có thể chứng kiến lợi nhuận tăng trưởng khá tốt và "quả táo" vẫn ở trong tình trạng khỏe mạnh về tài chính. Tuy nhiên, thời kỳ chỉ số EPS (tỷ suất lợi nhuận trên cổ phiếu) tăng trưởng tới 128% trong khi doanh thu tăng trưởng 82% đã chấm dứt.

Tại sao lại như vậy? Tại sao hãng không thể lặp lại "phép màu" đối với các sản phẩm mới như iPad Mini hay AppleTV?

Nguyên nhân ở đây, theo Yarow, là bởi iPhone gần như là 1 sản phẩm hoàn hảo đến vào 1 thời kỳ hoàn hảo cho Apple. Đây không phải là điều thường xuyên xảy ra.

Yarow đã ví iPhone với bộ máy tìm kiếm của Google. Đối với Google, đây là chiếc máy in tiền kỳ diệu. Người dùng Internet thực hiện hàng tỷ lượt tìm kiếm và Google chỉ kiếm tiền theo 1 cách rất đơn giản: đặt quảng cáo bên cạnh các kết quả tìm kiếm một cách kín đáo và đầy khôn ngoan. Các quảng cáo không được đặt bừa bãi và còn rất hữu ích.

Đối với Apple, iPhone cũng là 1 cỗ máy in tiền. Nhờ vào các nhà phân phối có mặt tại hầu hết các nước phát triển, khách hàng có thể chỉ mất gần 200 USD để mua 1 chiếc iPhone khi ký hợp đồng 2 năm với nhà mạng. Mức giá 200 USD là hoàn toàn hợp lý và bình dân. Tuy nhiên, với các khoản phí hàng tháng người dùng phải trả cho nhà mạng, Apple thu được 650 USD và nhà mạng thu 450 USD. Đây là mức giá hoàn hảo cho Apple.

Chiến lược làm giá đại trà và làm giá cao (giữ giá cao nhờ việc đánh vào tâm lý của người dùng) được Apple thực hiện 1 cách hoàn hảo. Thêm vào đó, cứ 2 năm 1 lần, người dùng lại đến để mua điện thoại mới. Và, nhờ vào dây chuyền sản xuất rất hiệu quả, lợi nhuận thặng dư của Apple rất cao.

"Chiếc máy in tiền" iPhone đã khiến doanh số bán hàng của Apple tăng vọt, từ 37,5 tỷ USD trong năm 2008 lên 156,5 tỷ USD trong năm 2012. Đi kèm với đó, cổ phiếu của hãng cũng tăng trưởng với tốc độ chóng mặt.

CEO Tim Cook.

Tuy nhiên, trong một vài năm gần đây, sự bùng nổ của thị trường smartphone đã chuyển hướng sang các loại điện thoại giá rẻ tại các nước mới nổi. Thị phần của Apple bị lép vế trước Android. Theo số liệu từ Gartner, trên toàn cầu, Android đã chiếm tới 75% thị phần và Apple cũng chỉ chiếm 50% tại quê nhà.

Nhiều người có thể lập luận rằng Apple luôn thu được lợi nhuận kỷ lục bất chấp thị phần của hãng không hề lớn. Tuy nhiên, điều này sẽ không còn lặp lại trong tương lai. Smartphone vẫn là 1 thị trường lớn với rất nhiều cơ hội nhưng Apple lại gặp phải một số hạn chế. Giai đoạn tăng trưởng tiếp theo của thị trường này nằm ở những người lớn tuổi hơn, nghèo hơn và họ không thể sẵn sàng mua những chiếc điện thoại iPhone đắt tiền.

Apple cũng gặp phải nhiều vấn đề nếu muốn hướng tới phân khúc thấp hơn. Apple có thể làm ra chiếc điện thoại có giá thực sự là 200 USD. Tuy nhiên, doanh số không thể tăng vọt bởi giá thấp cũng đồng nghĩa với doanh thu và lợi nhuận giảm. Thậm chí, giá thấp có thể ảnh hưởng tiêu cực đến dòng sản phẩm cao cấp iPhone.

Có thể lấy iPad Mini làm ví dụ. Mặc dù sản phẩm này được bán khá chạy và cũng làm tăng doanh số và lợi nhuận của Apple, lợi nhuận mà hãng thu được trên mỗi chiếc iPad Mini thấp hơn nhiều so với iPad.

Hơn nữa, iPad cũng là 1 câu chuyện hoàn toàn khác. iPad không phải là một "chiếc máy in tiền". Không có nhà mạng nào phân phối iPad. iPad cũng không được người dùng nâng cấp thường xuyên.

Có lẽ Tim Cook phải sáng tạo ra 1 sản phẩm khác để tiếp tục khiến khách hàng hài lòng. Tuy nhiên, điều đó khá khó khăn, hiếm có sản phẩm nào hoàn hảo như iPhone. AppleTV được dự báo sẽ là sản phẩm tạo nên đột phá cho Apple trong thời gian tới. Tuy nhiên, tivi là sản phẩm hoàn toàn khác biệt với dòng sản phẩm điện thoại di động khi trung bình người dùng chỉ thay TV 8 năm 1 lần.

Theo ước tính của Gene Munster, Apple có thể chiếm lĩnh khoảng 5-10% thị phần thị trường tivi trong vòng 1 năm tới và tăng thêm 4 - 8% lợi nhuận. Rõ ràng là sản phẩm này không thể sinh lợi nhiều như iPhone.

Theo Thu Hương
TTVN/BI/CafeF