Ấn Độ Dương là đấu trường Trung-Ấn

Lo ngại ảnh hưởng Trung Quốc, Thủ tướng Ấn Độ thăm 3 nước Ấn Độ Dương

Thủ tướng Ấn Độ Modi sẽ có chuyến thăm gia quốc gia Nam Á trong tuần này. Theo một số nguồn tin, chuyến công du lần này của ông Modi sẽ giúp thúc đẩy hợp tác các vấn đề về dân sự và quân sự giữa Ấn Độ với Seychelles, Mauritius và Sri Lanka, qua đó gia tăng ảnh hưởng của New Delhi.

Chuyến thăm của Thủ tướng Narenda Modi tới các quốc gia láng giềng nêu trên được đánh giá là kế hoạch của Ấn Độ nhằm gia tăng sự hiện diện của New Delhi tại Ấn Độ Dương, khu vực từng được coi là "sân sau" của Ấn Độ song trên thực tế, ảnh hưởng của New Delhi ở khu vực này đang bị ảnh hưởng mạnh những năm qua.

Sự xuất hiện của Trung Quốc thông qua kênh ngoại giao và các chương trình hỗ trợ tài chính với các quốc đảo Ấn Độ Dương đã giúp Bắc Kinh gia tăng hiện diện tại khu vực thời gia qua.

Thủ tướng Narenda Modi (Ảnh: NDTV)

Năm 2012, Seychelles, quốc đảo có vị trí chiến lược ở Ấn Độ Dương, từng đề nghị hỗ trợ Trung Quốc xây dựng một căn cứ tại đây để hỗ trợ các hoạt động của hải quân Trung Quốc khi tham gia các chiến dịch quốc tế. Tuy nhiên, đề nghị này đã bị Bắc Kinh bác bỏ vì lo ngại có thể tác động tới cán cân sức mạnh ở khu vực Nam Á.

Trước đây, Ấn Độ là quốc gia hỗ trợ quân sự chính cho Seychelles, chủ yếu tập trung vào việc cung cấp các trang thiết bị và huấn luyện quân đội của Seychelles. Năm 2012, Ấn Độ đã công bố gói hỗ trợ tài chính trị giá 50 triệu USD tín dụng và 25 triệu USD tiền mặt để củng cố mối quan hệ song phương. Ngoài ra, hải quân Ấn Độ cũng thường xuyên tổ chức các chuyến viếng thăm tới các cảng của Seychelles.

Dự kiến, trong chuyến thăm tới Seychelles của Thủ tướng Modi, hai bên sẽ ký thỏa thuận về việc vẽ lại các vùng lãnh hải giữa hai nước và tiếp đó là thúc đẩy quan hệ quân sự. Còn tại Mauritius, Thủ tướng Modi sẽ là khách mời danh dự trong ngày Quốc khánh và sẽ dự lễ hạ thủy tàu tuần tra Barracuda, vốn là loại tàu do Ấn Độ sản xuất và lần đầu tiên được xuất khẩu. Hiện New Delhi có kế hoạch hỗ trợ tài chính để Mauritius sở hữu 13 chiếc tàu Barracuda trong thời gian tới.

Điểm đến cuối cùng trong chuyến công du của Thủ tướng Modi sẽ là Sri Lanka. Đây sẽ là sự kiện đánh dấu 28 năm một vị Thủ tướng Ấn Độ tới thăm Sri Lanka. Chưa kể, sự kiện này diễn ra trong thời điểm quan hệ Sri Lanka và Trung Quốc đang gặp trở ngại sau thất bại của cựu Tổng thống Mahinda Rajapaksa. Kể từ khi lên nắm quyền, chính phủ mới của Tổng thống Maithripala Sirisena đã có những thay đổi về chính sách đối ngoại, thay vì thắt chặt quan hệ với Bắc Kinh, nước này đang tập trung phát triển mối quan hệ với Ấn Độ.

Cụ thể, Tổng thống Sirisena đã chọn New Delhi là điểm đến đầu tiên trong chuyến công du nuóc ngoài kể từ sau khi nhậm chức. Cùng với tuyên bố có "cách tiếp cận khác" với chính sách trước đó về việc cho phép tàu ngầm Trung Quốc cập cảng ở Colombo, Sri Lanka cũng tạm ngừng dự án bất động sản trị giá 1,5 tỷ USD của một tập đoàn Trung Quốc tại nước này. Dự kiến trong thời gian ở thăm Sri Lanka, Thủ tướng Modi sẽ có bài phát biểu trước Quốc hội và tới thăm một số thành phố, gồm cả thành phố Jaffna, nơi từng được coi là thành trì của lực lượng Những con hổ giải phóng Tamil trước đây.

Chuyến công du lần này của Thủ tướng Modi được giới quan sát đánh giá là chiến lược giành lại ảnh hưởng của Ấn Độ ở Ấn Độ Dương và Nam Á thông qua con đường ngoại giao và hợp tác quốc phòng. Có thể "cuộc chơi" lớn nhất của thế kỷ 21 sẽ diễn ra trên các vùng biển ở Ấn Độ Dương, nơi Trung Quốc đã công bố một phần kế hoạch xây dựng "Con đường tơ lụa trên biển" trị giá tới 40 tỷ USD với mục tiêu kết nối nước này với các điểm trên toàn cầu.

Tuy nhiên, Ấn Độ được cho là sẽ không "ngồi yên" để Trung Quốc dễ dàng tiến vào Ấn Độ Dương. Hiện chính phủ của Thủ tướng Modi không chỉ tăng cường hợp tác với các quốc gia ở khu vực Đông Á mà còn tận dụng thời cơ hiện nay để giành lại ảnh hưởng ở "sân sau" Nam Á. Dù còn quá sớm để nói bên nào sẽ giành chiến thắng trong cuộc đua này nhưng chí ít, chuyến thăm các quốc đảo của Thủ tướng Modi trong tuần này sẽ mang tới những bước ngoặt mới trong cuộc đua.

Ngọc Anh

Theo Dantri/Diplomat