Ba bài văn học thuộc

"Người lính già đầu bạc kể mãi chuyện Điện Biên"

Ký ức những ngày tham gia chiến đấu ở Điện Biên Phủ đã qua 61 năm nhưng ông Châu vẫn nhớ như in. Với ông, nó như một phần của cuộc đời mình. Sợ trí nhớ không còn tốt, ông tỉ mỉ ghi lại từng trang ký ức vào cuốn sổ để mai này con cháu ghi nhớ.

Về thôn Trinh Hà, xã Hoằng Trung, huyện Hoằng Hóa (Thanh Hóa) hỏi thăm nhà ông Châu "Điện Biên" hay ông Châu "kiểm sát" ai cũng biết. Cái danh ông Đỗ Ngọc Châu (SN 1933) được nhiều người nhớ đến không chỉ bởi sự gẫn gũi, dễ mến, là người có đức liêm khiết... mà ông còn được nhiều người lưu nhớ về những câu chuyện ông kể trong thời gian tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ cách đây 61 năm và thời gian còn làm kiểm sát viên phá án oan sai.

Cựu chiến binh Đỗ Ngọc Châu cùng những tấm Huân huy chương cao quý

Thấy khách đến nhà chơi, vợ chồng ông Châu ra tận ngõ đón. Dù đã ngoài 80 nhưng những bước chân của ông Châu vẫn còn rất nhanh nhẹn, giọng của ông mạch lạc, khỏe khoắn. Biết chúng tôi muốn được nghe kể về những ký ức ngày còn ở Điện Biên, ông Châu bảo: "Mỗi ngày tuổi càng cao thêm, trí nhớ giảm đi nhiều, giờ nhớ để kể thì không hết được. Tôi đã phải ghi vào một cuốn sổ nhỏ để mai này lỡ có quên đi còn có cái mà nói mà kể có con cháu nghe".

Mở đầu câu chuyện về những ký ức ngày chiến đấu ở chiến dịch Điện Biên Phủ, ông Châu mượn hai câu thơ của vua Trần Nhân Tông sau khi khi đánh tan giặc Nguyên Mông lần thứ 1 năm 1258: Bạch đầu quân sĩ tại/ Vang vảng thuyết nguyên phong (dịch thơ: Người lính già đầu bạc/ Kể mãi chuyện nguyên phong). Từ hai câu thơ trên, ông Châu họa lại: Người lính già đầu bạc/ Kể mãi chuyện Điện Biên.

Ông Châu tâm sự: "Ký ức về Điện Biên Phủ thì nhiều lắm. Đơn vị tôi tham chiến từ đầu đến cuối mà. Thời điểm nào, nhiệm vụ nào ở chiến dịch Điện Biên Phủ cũng đều khó khăn, gian khổ cả. Gian nan nhất có lẽ đó là việc kéo pháo để phục vụ trận chiến. Không ai có thể tưởng tượng được quân đội ta lại làm được những việc phi thường đến thế!".

Kỷ vật khi tham chiến Điện Biên Phủ mà ông Châu giữ lại được là chiếc thìa có khắc chữ "Chiến thắng Điện Biên 1954"

Ông Châu vốn là tràng trai khỏe mạnh trong làng. Sau hơn một năm lập gia đình với bà Hoàng Thị Thiểm, tháng 8 năm 1952 ông lên đường nhập ngũ theo tiếng gọi của tổ quốc. Sau khi tham gia chiến dịch Tây Bắc và Thượng Lào, đơn vị của ông là Tiểu đoàn 11, Trung đoàn 141, Đại đoàn 312 được lệnh di chuyển lên Điện Biên Phủ tham gia chiến dịch. Nhiệm vụ của ông trong thời gian này là chiến sỹ phụ trách quân khí của đơn vị.

"Chuẩn bị tham chiến ở Điện Biên Phủ là cả một quá trình dài, gian nan của quân đội ta. Phía ta thì chuẩn bị người, vũ khí, trang thiết bị, lương thực... sẵn sàng cho trận đánh. Phía quân địch thì ra sức củng cố lực lượng tham chiến bảo vệ cứ điểm Điện Biên Phủ. Quân địch luôn tự hào Điện Biên Phủ là pháo đài "bất khả xâm phạm" khiến quân ta càng quyết tâm hơn để chiến đấu" - ông Châu kể.

Những ngày tháng kéo pháo vào trận địa của quân đội ta, ông Châu cho rằng đây là một kỳ tích phi thường mà không có ở nơi đâu, quân đội nào có thể làm được. Từ việc làm đường, kéo pháo leo đèo, dốc núi... tất cả là sự quyết tâm, đồng lòng lớn của cả quân và dân ta quyết đánh đuổi quân thù xâm lược.

"Mỗi ngày, cả đơn vị chỉ kéo pháo lên được chưa đầy 10m, đường đèo dốc tưởng chừng như "con voi sắt" nặng hàng tấn (pháo) trượt xuống lôi cả đơn vị xuống thung lũng. Không nao lòng, mọi người luôn có quyết tâm sắt đá, kiên cường dùng hết sức mình để kéo pháo. Phải kéo pháo nặng, dốc cao, vực thẳm, có những lúc quân địch phát hiện, chúng thả bom Napal, bắn đạn liên tiếp, nhiều đồng đội bị thương nhưng quyết không rời trận địa. Anh hùng liệt sỹ Tô Vĩnh Diện lấy thân mình chèn pháo là tấm gương sáng mà những người từng tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ như chúng tôi ghi nhớ mãi" - Ông Châu kể với giọng đầy tự hào.

Những kỷ vật không thể nào quên của người chiến sỹ đầu bạc

Những ngày tháng kéo pháo vượt đèo, để pháo vào trận địa kịp thời, mặc quân địch bắn phá, có những lúc các chiến sỹ của quân đội ta đã viết khẩu hiệu lên vách đá, dán lên mũ. Ai ai cũng "Quyết tâm kéo pháo, quyết tâm bảo vệ pháo, thà chết bảo vệ pháo, không lùi bước trước bom đạn kẻ thù, bảo vệ pháo đến cùng". "Khi đã kéo pháo vào được hầm, sẵn sàng chiến đấu lại nhận được lệnh phải kéo pháo ra. Ai cũng cảm thấy buồn nhưng chúng tôi - những người lính Cụ Hồ đã truyền nhau ý trí sắc son tin vào Đảng, vào Bác" - ông Châu nói.

Khẩu hiệu mà các chiến sỹ tự động viên nhau lúc này mà ông Châu nhớ nhất đó là: "Đảng bảo đánh đâu là thắng đấy. Đảng nói là đúng chúng ta cứ chấp hành. Đảng không làm điều gì thiệt cho dân. Kiên quyết tấn công Điện Biên Phủ. Phải hoàn thành nhiệm vụ kéo pháo". Nhờ sự chiến đấu ngoan cường của các chiến sỹ kéo pháo, trong đó có đơn vị của ông Châu, chiến dịch Điện Biên Phủ đã giành chiến thắng vẻ vang.

Ông Châu đọc từng trang ký ức về Điện Biên Phủ trong cuốn sổ do ông hồi ức ghi lại

Sau khi hoàn thành nhiệm vụ ở Điện Biên Phủ, ông Châu tiếp tục ở lại đơn vị cho đến tháng 1/1965 thì chuyển ngành về làm việc tại Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Thanh Hóa. Những ngày tháng này, ông cùng người dân địa phương tiếp tục tham gia chiến đấu chống lại sự bắn phá của quân đội Mỹ.

Ông Châu bên người vợ - hậu phương vững chắc.

Dù ở cương vị nào, người lính cụ Hồ Đỗ Ngọc Châu cũng luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Thời gian ông làm bên ngành kiểm sát, sự trung thực, liêm khiết của ông được nhiều người yêu quý. Nhiều vụ án oan cũng đã được ông giải quyết đem lại sự công bằng cho người vô tội. Năm 1987, ông Châu về hưu, sống cuộc đời dân dã với vợ và 8 người con.

Thái Bá

Theo Dantri