Bài 2: Rùng mình ngôn ngữ giới trẻ

long018913:28 09/07/2012

“Trưa nay vợ chồng mình đi ăn ở đâu nhỉ. Chồng đang ở cơ quan làm nốt một số công việc. Lúc nào vợ đến nơi thì gọi cho chồng nhé…”, Tuấn Hải, cậu nhân viên thế hệ 8X, làm cùng cơ quan khiến tôi không khỏi ngạc nhiên vì cuộc nói chuyện trên điện thoại, bởi lẽ Hải vẫn là chàng trai độc thân…

“Trà chanh, chém gió”, cách để các bạn trẻ thể hiện mình
(ảnh minh họa)

Loạn các mối quan hệ

“Em cưới vợ khi nào vậy?”, tôi thắc mắc hỏi thì Hải cười xòa: “Chị đúng là bà già. Bây giờ giới trẻ bọn em thích xưng hô kiểu ấy. Thế mới phong cách và sành điệu. Anh – em, cậu – tớ là cách gọi “quê” rồi chị ạ”. Và chẳng biết từ bao giờ, trò chơi “gia đình” được các bạn trẻ phổ biến đến mức đi đến đâu người ta cũng nghe thấy cách xưng hô này. “Ông bà, bố mẹ, cô dì chú bác”, chẳng thiếu một “vai vế” nào trong dòng họ được sử dụng dù họ chỉ là quan hệ bạn bè.

Video đang HOT

Cuối tuần vừa rồi, đang ngồi ăn cùng bạn trên phố Ngọc Khánh, bỗng một nhóm bạn trẻ bước vào quán khá ồn ào. Điều khiến tôi ngạc nhiên là cách họ xưng hô với nhau nghe rất lạ tai. Mặc dù, trong nhóm gồm 4-5 người cả nam, lẫn nữ, độ tuổi từ 19-24, nhưng họ đều gọi nhau là vợ chồng, con cái y như một gia đình. Vừa ngồi xuống bàn, một bạn gái có khuôn mặt khá dễ thương nói to: “Hôm nay mẹ gọi điện thoại cho con muộn thế. Từ sau đi ăn ở đâu thì hẹn từ hôm trước để con sắp xếp. May mà hôm nay không có việc gì bận nên mới rảnh rang để đi ăn với bố mẹ đấy…”. Cô gái nói ráo hoảnh và thản nhiên khiến tôi chẳng hiểu chuyện gì đang diễn ra. Trong khi tôi đang băn khoăn, thì cô gái được cho là mẹ cười tươi, đưa tay ôm cậu bạn trai ngồi cạnh nũng nịu: “Tại chồng của mẹ đây này. Hôm qua mẹ đã bảo phải mời cả gia đình đi ăn một bữa cho vui, nhưng bố con còn mải chơi điện tử trên Vincom…”. Nghe đến đây, chút nữa tôi phì cười.

Ngay cả trên các mạng xã hội, diễn đàn tuổi mới lớn, kiểu xưng hô “gia đình” của giới trẻ đã trở thành một trào lưu. Họ xưng hô với nhau ox – bx (tức ông xã, bà xã) tự nhiên như người trong một nhà. Thậm chí, do ảnh hưởng từ phim ảnh nước ngoài, không ít bạn trẻ đã đưa cả ngôn ngữ trong phim áp dụng vào đời sống. Huyền My, học sinh trường THPT Nguyễn Gia Thiều, quận Long Biên cho biết: “Nhóm bạn thân của em có 6 người, trong đó có 4 bạn nam. Do chúng em đều thích xem phim Hàn Quốc, nên con gái trong nhóm toàn gọi các bạn trai là “upa” (anh trai) nghe rất dễ thương và đáng yêu”. Nhiều bạn còn cho rằng, những cách gọi như vậy được coi như một kỷ niệm đẹp trong tuổi học trò, gọi như trong gia đình sẽ làm các thành viên trong lớp gần gũi với nhau hơn.

Nói bậy không biết ngượng

Bên cạnh “mốt” xưng hô theo kiểu gia đình thì thời gian gần đây văng tục cũng đang ngày càng phổ biến trong giới trẻ. Chỉ ít phút la cà ở những quán trà chanh vỉa hè gần Nhà thờ Lớn, phố Đào Duy Từ,… tôi đã nghe không ít những câu chửi tục tĩu được thoát ra từ những bờ môi xinh xinh của các bạn trẻ, cả nam và nữ. Khó ai có thể tin được những “lời vàng, ý ngọc” ấy lại được họ nói một cách trơn tru và thản nhiên đến vậy.

Những câu nói đơn giản như lời chào, hỏi han khi gặp nhau, đánh giá, bình phẩm, chỉ trích một ai đó, hay bất cứ một câu cửa miệng… đều được đi kèm những từ ngữ khá biểu cảm cả về ngữ nghĩa lẫn ngôn từ. Điều đáng nói, thứ ngôn ngữ mà xưa nay người ta vẫn cho là không lịch sự, ít nhiều thể hiện phông văn hoá kém cỏi của người nói thì lại được các bạn trẻ sử dụng với tần suất khá nhiều. Không ít bạn còn cho rằng “Đó là ngôn ngữ của thế giới phẳng…”. Nói như nhà văn Trần Thị Trường thì việc sử dụng ngôn ngữ của giới trẻ đang ở mức đáng báo động. Chính điều đó làm phá vỡ đi gốc rễ của ngôn ngữ tiếng Việt. Đối với các bạn trẻ, việc thay đổi cách xưng hô thể hiện mối ràng buộc, tính sở hữu cao hơn. Đó cũng là một sự trải nghiệm mới trong tâm lý và hành động. Tất cả bắt nguồn từ sự ham muốn làm người lớn của các em. Do vậy, cần định hướng cho các em cách xưng hô, nói năng hợp lý để tránh những hệ lụy về sau.

Theo ANTD

Nữ sinh văng tục: Thứ rác khó dọn

Hà Nội có hai thứ rác không đáng có và không thể chấp nhận được, đó là rác hoa (mỗi dịp qua tết) và rác ngôn ngữ - chính là việc văng tục, chửi thề. Rác hoa thì có thể dọn đi nhưng rác ngôn ngữ thì không.

Hai nữ sinh Hà Nội trong một vụ cãi vã to tiếng với nhau ngoài đường - Ảnh: Nguyễn Khánh

Văng tục, chửi thề ngày nay đã lây lan rất nhiều trong giới trẻ, trong đó có không ít nữ sinh. Họ cho mình sở hữu đặc quyền riêng đó và hân hoan sử dụng nó bất cứ lúc nào thích. Thật nguy hiểm vì việc đó đã trở thành một xu hướng, càng ghê gớm hơn khi xu hướng đó được giới trẻ thừa nhận và coi là điều bình thường. Nhiều nữ sinh lấy làm sung sướng dùng nó như câu cửa miệng hằng ngày.

Thật ra chửi thề xem ra cũng là một cách để giải tỏa bức xúc, tuy nhiên cần phải được xem xét và sử dụng trong bối cảnh, tình huống và không gian thích hợp. Tôi cũng đã có lần chửi thề, nhưng là chửi cái... ổ khóa, trong bối cảnh cũng chỉ có mình tôi với cái ổ khóa đó. Đó là lần tôi mệt mỏi kinh khủng nhưng lại bất lực trước cái ổ khóa cửa bị kẹt, câu chửi thề khiến tôi nhẹ nhõm hơn lúc đó. Nhưng với giới trẻ hiện nay thì hoàn toàn khác, họ sẵn sàng phun ra ở những chốn đông người đàng hoàng, ở những môi trường được gọi là văn hóa.

Tiếng Việt đa dạng, biết chơi chữ, sáng tạo ngôn ngữ một cách hồn nhiên là điều tốt, nhưng phải được chế ngự bằng một ý thức và tình yêu ngôn ngữ trong sáng của tiếng Việt. Tiếng Việt phải phát triển tiến lên theo căn cơ của nó chứ không phải là sự bóp méo, lệch lạc.

Văng tục là chuyện "đầu môi chót lưỡi", ý thức riêng của một người và có vẻ như vô hại, nhưng khi ở trong một đám đông, lại là đám đông thân thiết sẽ vô tình hợp thành ý thức chung, ý chí chung từ đó mặc nhiên thừa nhận đó là điều nguy hiểm. Trong một thế giới IT thịnh hành, xã hội phát triển, sự giao lưu với phương Tây nhiều hơn... khiến lối ăn nói cởi mở hơn, tuy nhiên không phải vin vào đó để bao biện cho chính mình.

Theo tôi, lý do lớn nhất khiến văng tục trở thành vấn nạn chính là việc giới trẻ quá buông thả về ngôn ngữ, thiếu ý thức giữ gìn vẻ đẹp trong sáng của tiếng Việt và truyền thống văn hóa dân tộc. Trong lúc đó, do hoàn toàn không bị pháp luật cấm, không hề bị cản trở bởi một chế định hữu hình nào đó nó càng có cơ hội lan rộng ra.

"Chữa trị" nạn văng tục, chửi bậy xem ra chưa có được lời giải bởi lấy cái gì để chữa khi nó là một thứ mông lung nằm sâu trong giao tiếp đời sống hằng ngày. Rõ ràng không thể áp dụng biện pháp tình thế nào để khắc phục. Xã hội buộc phải sống chung với nó nhưng là sống ở thế chủ động, tẩy chay khi nó vượt quá mức độ cho phép, chứ không phải là a dua, tán đồng.

Tuy chữa khó nhưng ngăn ngừa và triệt tiêu từ khi còn mầm mống là điều hoàn toàn có thể. Đó là việc quay về sự căn cơ của ngôn ngữ, giáo dục từ cách "ăn, nói, gói, mở". Trong gia đình hãy bắt đầu từ những bài học sơ đẳng nhất, như: tránh nói trống không, xưng hô với người hơn tuổi phải đi kèm từ "ạ!"... Về lâu dài phải có giải pháp chiến lược về giáo dục ngôn ngữ từ cấp mẫu giáo cho đến đại học.

Theo Tuổi Trẻ

Nữ sinh văng tục - Kỳ 1: Ở đâu cũng nghe Là phái yếu và là biểu tượng của dịu dàng, thùy mị, nết na, nhưng thời gian gần đây nhiều nữ sinh Hà thành khiến nhiều người thảng thốt vì nạn... văng tục. Đáng ngại hơn, nhiều nữ sinh nghiện... văng tục và xem đó là "mốt"! Câu chuyện của nhóm bạn trẻ này tại quán nước trên phố Nhà Chung (Hà Nội)...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Vụ 'đóng đủ tiền mới cấp cứu': Bệnh nhi chấn thương rất nặng08:26

Xử lý bãi giữ xe máy 'chặt chém' 100.000 đồng sau xem diễu binh09:49

Vụ nữ sinh tử vong ở Vĩnh Long: 2 biên bản hiện trường có sự khác biệt?11:28

Những nguyên nhân chính khiến drone mất kiểm soát, rơi rụng khi bay trình diễn06:02

Vụ nữ sinh tử vong ở Vĩnh Long: Người mẹ nói về buổi làm việc mới nhất với CQĐT11:20

Hậu cảnh tượng xúc động sau vụ tai nạn: Tài xế xe chở dưa hấu đã tử vong01:43

Xem xét kỷ luật sinh viên có thái độ không phù hợp với các cựu chiến binh tại Lễ kỷ niệm 30-410:34

Toàn cảnh vụ tai nạn khiến nữ sinh tử vong ở Vĩnh Long11:00

Vụ cha 'trả thù' thay con ở VL: bạn học, vợ phanh phui sự thật, lộ biểu hiện lạ?03:42

Công an tạm giữ xe đạp điện để điều tra sau khi làm việc với mẹ nữ sinh tử vong ở Vĩnh Long12:03

Chủ tịch nước Lương Cường chiêm bái xá lợi Phật tại chùa Thanh Tâm02:30

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Phát hiện 1 tấn thịt lợn 'xuất huyết ngoài da' chuẩn bị lên lò quay

22:51:25 13/05/2025

Công an tỉnh Vĩnh Phúc phát hiện nhà hàng đưa 22 con lợn, tổng khối lượng hơn 1 tấn, đã mổ moi bỏ nội tạng, biểu hiện xuất huyết ngoài da đang được sơ chế để chuẩn bị quay nướng.

Xe cứu thương lật bên đường sau cú va chạm với ô tô con

22:49:18 13/05/2025

Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng, Giám đốc Công an TP Hà Nội, cho biết cơ quan điều tra sẽ xác minh, điều tra vụ việc và xử lý nghiêm nếu phát hiện vi phạm.

Huy động cả máy xúc mở đường chữa đám cháy lớn ở quận Nam Từ Liêm

22:45:22 13/05/2025

Theo ghi nhận củaPV VietNamNetđến 20h30 ngày 13/5, lực lượng chức năng đã cơ bản khống chế đám cháy lớn trên đường Phúc Diễn (phường Tây Mỗ, quận Nam Từ Liêm).

TP.HCM: Một người tử vong nghi bị điện giật khi bơm nước mưa

20:08:12 13/05/2025

Cơn mưa chiều 12.5 khiến một số khu vực ở huyện Hóc Môn TP.HCM ngập. Một người dân đã dùng máy bơm nước ngập trong vườn nhà ra ngoài thì bị tử vong, nghi điện giật.

Cảnh tượng khác thường trên cầu Cần Thơ

20:01:32 13/05/2025

Hệ thống đèn chiếu sáng trên cầu Cần Thơ nhiều tháng qua chỗ có, chỗ không, một số nơi tối om như mực , tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tai nạn.

2 xe vút nhanh qua ngã tư TP Thái Bình, người phụ nữ tử vong

19:40:28 13/05/2025

Vào thời điểm trên, xe ô tô khách do ông C.N.L. (49 tuổi, trú huyện Kiến Xương, Thái Bình) điều khiển trên đường Lê Lợi theo hướng từ đường Lý Thường Kiệt đi đường Lý Bôn.

Cán bộ xã hành hung cô gái 23 tuổi có bị xử lý?

19:37:36 13/05/2025

Là cán bộ xã, người đàn ông đánh cô gái 23 tuổi ở Bắc Giang ngoài việc bị xử phạt hành chính/xử lý hình sự còn có thể bị xử lý kỷ luật theo Luật Cán bộ, công chức 2008.

Lý do bất ngờ người phụ nữ tạt đầu ô tô, đập bể kính xe trên phố

19:29:58 13/05/2025

Do mâu thuẫn tình cảm, người phụ nữ đi xe máy đuổi theo tạt đầu ô tô, đập bể kính xe do người đàn ông đang cầm lái chạy trên đường ở TP Cao Lãnh (Đồng Tháp).

Xe khách chở hàng chục người lật ngửa bên quốc lộ lúc rạng sáng

19:25:39 13/05/2025

Đang lưu thông trên quốc lộ 55 đoạn qua tỉnh Bình Thuận, xe khách giường nằm mang biển số tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu bất ngờ mất lái, lao xuống mép đường rồi lật ngửa.

Bí thư Cao Bằng: Đi siêu thị mua hàng cũng phải đọc số điện thoại

14:34:38 13/05/2025

Nói về thông tin cá nhân bị lộ lọt, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Quản Minh Cường dẫn chứng việc đi mua hàng bị yêu cầu đọc số điện thoại, mới mua vé máy bay đã có tài xế gọi điện mời đi taxi.

Cá voi liên tiếp dạt vào bờ biển Quảng Ngãi

14:24:45 13/05/2025

Chỉ trong vòng 5 ngày đã có 2 con cá voi dạt vào bờ biển tỉnh Quảng Ngãi. Ngư dân địa phương tìm nhiều cách đưa cá trở lại biển nhưng không thành công.

Vụ nhập lòng se điếu Trung Quốc: tiểu thương nước bạn phán 'chưa từng thấy'?

13:32:57 13/05/2025

Sau những ồn ào xoay quanh lòng xe điếu, nhiều YouTube người Việt sang Trung Quốc tìm hiểu. Họ nhận lại sự ngỡ ngàng từ tiểu thương địa phương khi hỏi mua món này. Họ nghĩ hình ảnh món ăn là tranh vẽ.