Biến đổi khí hậu làm tăng tần suất nhiễu động không khí

Biến đổi khí hậu có thể khiến hiện tượng nhiễu động không khí nghiêm trọng hơn

Hầu hết hành khách đều gặp phải tình trạng nhiễu động không khí khi di chuyển bằng đường hàng không.

Thời điểm đó, máy bay bay qua các khối khí chuyển động hỗn loạn trong một khu vực không gian.

Máy bay của Hãng hàng không Singapore Airlines tại sân bay Singapore Changi của Singapore. Ảnh: AFP/TTXVN

Một hiện tượng nhiễu động không khí nghiêm trọng có thể khiến ngay cả những phi công dày dạn kinh nghiệm nhất cũng phải lo lắng. Thông thường, hiện tượng này chỉ khiến máy bay rung lắc đôi chút. Tuy nhiên, trong trường hợp xấu nhất, nó có thể gây hư hỏng, thương tích và trong trường hợp như chuyến bay SQ321 của Singapore Airlines vào ngày 21/5, một người đã tử vong.

Theo Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), trong các vụ tai nạn không gây tử vong, nhiễu động không khí là nguyên nhân hàng đầu gây thương tích cho tiếp viên và hành khách. Theo Ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NTSB), đây là một trong những loại tai nạn hàng không phổ biến nhất hiện nay. Theo Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia, nhiễu động không khí khiến các hãng hàng không Mỹ thiệt hại lên tới 500 triệu USD/năm do hành khách bị thương, chậm trễ chuyến bay.

Paul Williams, Giáo sư khoa học khí quyển tại Đại học Reading (Anh), cho biết: "Có một thang đo để đo độ mạnh của nhiễu động không khí. Trong những lần gặp nhiễu động nhẹ, phi hành đoàn vẫn có thể đi lại và tiếp tục phục vụ dịch vụ ăn uống. Còn nếu mà gặp nhiễu động mạnh hơn, bất kỳ thứ gì không được cố định chắc chắn sẽ bung ra và gây khó khăn cho việc đi lại. Lúc này, tiếp viên hàng sẽ phải ngồi lại chỗ. Trường hợp tồi tệ nhất là nhiễu động nghiêm trọng. Nhiễu động không khí có thể mạnh hơn trọng lực, sức ép có thể gắn chặt hành khách vào ghế. Nếu không thắt dây an toàn, cơ thể người sẽ bị hất lên trong cabin và gây ra chấn thương nghiêm trọng, như gãy xương".

Tại Mỹ, mỗi năm có khoảng 65.000 máy bay gặp phải tình trạng nhiễu động không khí vừa phải và khoảng 5.500 chiếc gặp tình trạng nhiễu động nghiêm trọng. Tuy nhiên, những con số này có thể sẽ tăng lên. Theo Giáo sư Williams, biến đổi khí hậu đang làm thay đổi tình trạng nhiễu động. "Chúng tôi đã chạy một số mô phỏng trên máy tính và nhận thấy rằng tình trạng nhiễu động nghiêm trọng có thể tăng gấp đôi hoặc gấp ba trong những thập kỷ tới," ông nói.

Bên cạnh đó, hiện tượng này càng ngày càng xảy ra mà không liên quan đến bất kỳ hiện tượng nào như bão hoặc mây. Không giống như nhiễu động thông thường, hiện tượng này xảy ra bất ngờ và máy bay khó tránh kịp.

Theo NTSB, từ năm 2009 đến 2018, tổ bay không nhận được cảnh báo trong khoảng 28% số vụ tai nạn liên quan đến nhiễu động không khí. Phân tích của Giáo sư Williams dự đoán rằng nhiễu loạn không khí sẽ tăng đáng kể trên toàn cầu vào giai đoạn 2050-2080, đặc biệt dọc theo các tuyến bay nhộn nhịp nhất và loại nhiễu động mạnh sẽ tăng nhiều nhất.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là việc đi máy bay sẽ kém an toàn hơn. Ông Williams chỉ ra rằng máy bay được chế tạo theo thông số kỹ thuật rất cao và chúng có thể chịu được tình trạng hỗn loạn tồi tệ nhất ngay cả trong tương lai.

Tuy nhiên, thời gian nhiễu động mức độ vừa sẽ tăng lên. Thông thường, trên một chuyến bay xuyên Đại Tây Dương, bạn có thể gặp phải tình trạng nhiễu loạn trong 10 phút. Tôi nghĩ rằng trong vài thập kỷ nữa, thời gian này có thể tăng lên 20 phút hoặc nửa giờ. Biển báo thắt dây an toàn sẽ được bật nhiều hơn.

NTSB đã tổ chức một cuộc họp công khai về tình trạng nhiễu động không khí vào năm 2021, trong đó họ đưa ra khuyến nghị cùng với các quy định nghiêm ngặt hơn về việc thắt dây an toàn cho cả hành khách và tiếp viên khi máy bay bay trong vùng có giông bão và ở độ cao dưới 6.000 m. Cơ quan này cũng khuyến nghị hợp lý hóa các hệ thống thu thập và chia sẻ báo cáo nhiễu động vì thông tin đó hiện không được truyền đi rộng rãi hoặc kịp thời.