Cảnh báo về chiến thuật thuế quan của Mỹ

Tổng thống Trump sẽ công bố chính sách thuế quan 'có đi có lại' trong tuần tới

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ công bố chính sách thuế quan mới trong tuần tới, theo nguyên tắc đối ứng với mức thuế mà các quốc gia khác áp dụng đối với hàng hóa Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trong một cuộc họp báo. Ảnh: IRNA/TTXVN

Chính sách này sẽ thay thế đề xuất trước đó về mức thuế cố định đối với toàn bộ hàng nhập khẩu vào Mỹ, đánh dấu sự điều chỉnh quan trọng trong chính sách thương mại của chính quyền Tổng thống Trump.

Phát biểu trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump khẳng định mục tiêu của chính sách mới là đảm bảo hàng hóa Mỹ được đối xử công bằng trên thị trường quốc tế. Ông cho biết chi tiết về mức thuế sẽ được công bố vào đầu tuần tới. Trước đó, ông từng đề xuất áp thuế chung cố định 10% hay 20% đối với toàn bộ hàng nhập khẩu và đã giao cho chính quyền nghiên cứu khả năng này trong một đợt đánh giá thương mại dự kiến công bố vào ngày 1/4. Tuy nhiên, tuyên bố mới nhất cho thấy chính sách thuế quan của Mỹ sẽ được điều chỉnh theo hướng linh hoạt hơn, dựa trên mức thuế mà các quốc gia khác đang áp đặt đối với hàng hóa Mỹ.

Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng việc áp thuế theo nguyên tắc đối ứng là biện pháp công bằng nhất để bảo vệ lợi ích thương mại của Mỹ. Ông dẫn chứng trong nhiều trường hợp, mức thuế Mỹ áp dụng đối với hàng nhập khẩu thấp hơn so với mức thuế mà các nước khác áp lên hàng hóa Mỹ, đặc biệt là trong lĩnh vực ô tô. Theo ông, Mỹ hiện chỉ áp thuế nhập khẩu 2,5% đối với ô tô nước ngoài, trong khi nhiều quốc gia áp thuế cao hơn đáng kể đối với xe nhập khẩu từ Mỹ.

Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump cam kết sẽ thúc đẩy Quốc hội thông qua Đạo luật Thương mại "có đi có lại", cho phép Tổng thống tăng thuế đối với một loại hàng hóa nhập khẩu lên mức tương đương với thuế suất mà nước xuất khẩu áp đặt đối với hàng hóa Mỹ. Ông khẳng định các quốc gia áp thuế cao đối với hàng hóa Mỹ sẽ phải đối mặt với chính sách tương tự và nhấn mạnh rằng nếu một nước như Ấn Độ hay Trung Quốc áp thuế 100 hoặc 200% đối với hàng hóa Mỹ, thì Mỹ cũng sẽ áp mức thuế tương đương.

Hiện tại, phần lớn các quốc gia trên thế giới đều phải chịu mức thuế nhập khẩu giống nhau khi xuất khẩu hàng hóa vào Mỹ, dù mức thuế có sự khác biệt giữa các nhóm sản phẩm. Một số mặt hàng như ô tô có thuế suất thấp, trong khi các sản phẩm khác như quần áo, giày dép chịu mức thuế cao hơn. Chính sách thuế quan đối ứng mà ông Trump đề xuất có thể khiến hệ thống thuế nhập khẩu của Mỹ trở nên phức tạp hơn đáng kể. Thay vì áp dụng một mức thuế chung cho từng loại hàng hóa, chính quyền Mỹ sẽ phải xác định mức thuế riêng đối với từng quốc gia, dựa trên chính sách thuế quan của nước đó đối với hàng hóa Mỹ. Điều này có thể làm gia tăng đáng kể khối lượng công việc trong thu thuế và gây khó khăn cho các doanh nghiệp trong hoạt động thương mại quốc tế.

Tháng trước, một nhóm Nghị sĩ Cộng hòa đã trình dự luật Thương mại có đi có lại tại Hạ viện nhằm hợp pháp hóa chính sách thuế quan mới. Nếu ông Trump quyết định triển khai chính sách này bằng thẩm quyền hành pháp, đây sẽ là một động thái mở rộng quyền lực của Tổng thống trong lĩnh vực thương mại và có thể dẫn đến những tranh cãi pháp lý từ các doanh nghiệp chịu tác động.

Việc áp dụng mức thuế theo nguyên tắc đối ứng có thể làm gia tăng căng thẳng thương mại giữa Mỹ với các đối tác lớn như Trung Quốc, Liên minh châu Âu hay Ấn Độ. Các chuyên gia kinh tế cảnh báo rằng động thái này có thể dẫn đến các biện pháp đáp trả từ phía các quốc gia bị ảnh hưởng, tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng toàn cầu và làm tăng chi phí đối với doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng Mỹ.

Dự kiến, thông báo chính thức của Tổng thống Trump sẽ được đưa ra vào đầu tuần tới, đánh dấu một bước đi quan trọng trong chính sách thương mại của Mỹ dưới nhiệm kỳ thứ hai của ông.