Chuyên gia Việt lý giải “hiện tượng Donald Trump” trong bầu cử Mỹ

Mai Hoàng Minh20:42 10/11/2016

Theo PGS. TS, Thiếu tướng Lê Văn Cương (Nguyên Viện trưởng Viện chiến lược và Khoa học, Bộ Công an), ông Donald Trump có thể được coi là một hiện tượng “kỳ lạ” chưa có trong lịch sử 58 cuộc bầu cử Mỹ. Lần đầu tiên một người là một doanh nhân thành đạt chưa bao giờ làm chính trị lại tham gia ứng cử và trở thành tổng thống

Những nhân tố quyết định chiến thắng của ông Donald Trump

Theo kết quả kiểm phiếu được công bố, ứng viên Donald Trump của Đảng Cộng Hòa đã giành chiến thắng với trên 270 phiếu đại cử tri, bỏ xa đối thủ là bà Hillary để trở thành Tổng thống thứ 45 của Mỹ. Ông đánh giá và bình luận gì về kết quả này?

Có thể nói, cuộc bầu cử Tổng thống thứ 45 của Mỹ diễn ra trong năm 2016 là một cuộc bầu cử hết sức đặc biệt, có thể nói là “có một không hai” trong suốt 245 năm lịch sử Hoa Kỳ. Sự đặc biệt này chủ yếu xoay quanh 2 ứng viên của Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ. Ông Donald Trump – một tỷ phú địa ốc New York chưa từng nắm giữ bất kỳ chức vụ gì trong chính quyền Mỹ. Còn bà Hillary Clinton – được xem là người phụ nữ đầu tiên trở thành ứng cử viên tổng thống của một chính đảng lớn ở Mỹ. Hai con người với những yếu tố đặc biệt và những cái “đầu tiên” đối đầu tạo nên những điều kỳ lạ trong một mùa bầu cử tổng thống.

Tuy nhiên, việc cử tri Mỹ dồn phiếu cho ông Trump, theo tôi cũng không phải là kết quả quá bất ngờ và khó dự đoán.

Hiện nay, dù đã thoát ra khỏi đáy cuộc khủng hoảng kinh tế vào năm 2008 nhưng nước Mỹ vẫn chưa bước vào chu kỳ phát triển mới nên tâm lý nhiều người dân vẫn còn có cái nhìn bất an về tình hình kinh tế – xã hội . Ông Donal Trump dù không phải là một nhà chính trị chuyên nghiệp, nhưng ông ấy lại là một nhà kinh tế tài năng. Chính vì vậy người dân Mỹ hi vọng với những kinh nghiệm của mình, ông ấy có thể giải quyết được những vấn đề bức bách của nền kinh tế Mỹ như: công ăn việc làm, đời sống nhân dân và thu hẹp khoảng cách việc làm.

Tỷ phú Donald Trump (Ảnh: Bloomberg)

Vậy theo ông, những nhân tố nào quyết định đến chiến thắng của tỷ phú New York?

Ông Donal Trump có thể coi là một hiện tượng “kỳ lạ” trong lịch sử 58 cuộc bầu cử Mỹ. Một người là một doanh nhân thành đạt chưa bao giờ làm chính trị lại tham gia ứng cử và trở thành tổng thống. Việc cử tri Mỹ dồn phiếu cho ông Trump, gần giống với cuộc bầu cử cách đây 8 năm khi ông Obama được lựa chọn là người đứng đầu nhà Trắng. Thực tế, nước Mỹ vẫn còn có tồn tại những quan điểm bảo thủ về vấn đề chủng tộc. Cuộc bầu cử diễn ra năm 2008 được xem là một bước ngoặt khi người dân Mỹ đã vượt qua chính mình để bỏ phiếu cho ông Obama.

Đến cuộc bầu cử này, một lần nữa người Mỹ lại tự vượt qua chính mình. Ông Trump xuất hiện trong điều kiện xã hội Mỹ rơi vào cuộc khủng hoảng rất trầm trọng. Cử tri Mỹ nói riêng, người dân Mỹ nói chung dường như mất niềm tin vào giới lãnh đạo tinh hoa truyền thống. Trong điều kiện này, họ cần một người có tiếng nói dứt khoát, mạnh mẽ.

Cách nói của ông Donald Trump với thái độ quyết liệt “tôi sẽ khôi phục vị thế vĩ đại của nước Mỹ”, “tôi sẽ tập trung vào xây dựng phát triển nước Mỹ, nền sản xuất nước Mỹ, tạo công ăn việc làm cho người dân”. Ông ấy nói đơn giản tuy không chặt chẽ, khoa trương nhưng có thể lại tạo ra sự tin tưởng, tác động trực tiếp đến người Mỹ. Có thể nói, trong bối cảnh lần này, người Mỹ cần thay đổi và muốn thay đổi. Thêm vào đó chính sự chia rẽ giữa đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ, sự chia rẽ trong nội bộ Đảng Cộng hòa và trong giới lãnh đạo tinh hoa… đã làm xuất hiện một “hiện tượng” Donal Trump.

Tân tổng thống Mỹ sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức

Ông Donald Trump từng tuyên bố, nếu trở thành Tổng thống, ông sẽ đưa nước Mỹ bước vào con đường “đột phá” với hàng loạt chính sách ngoạn mục, vô tiền khoáng hậu, cực kỳ khác biệt. Theo ông một trong những “đột phá” mà ông Trump có thể giải quyết và tạo ra cho nước Mỹ là gì?

Video đang HOT

Thực tế cần phải thấy rằng, nếu bà Hillary Clinton là một nhà chính trị chuyên nghiệp, từng trải khi bản thân bà đã từng là Ngoại trưởng, Thượng nghị sĩ, đặc biệt, chồng bà là tổng thống Mỹ hai nhiệm kỳ, thì ông Donald Trump lại là một tỷ phú tài ba trên thương trường. Tuy chưa có kinh nghiệm về chính trị nhưng ông ấy có con mắt từng trải của một nhà làm kinh tế. Vì vậy, theo tôi ông Trump sẽ tập trung quan tâm, giải quyết đến những vấn đề về nội tại kinh tế, đời sống của nước Mỹ như: chính sách cho người nghèo, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động ….

Tôi tin cũng như cử tri Mỹ tin rằng, chắc chắn ông ấy sẽ tập trung mọi cố gắng khôi phục, phát triển nền kinh tế Mỹ với những chính sách phục hưng kinh tế, chính sách ưu tiên lao động và đảm bảo việc làm cho người lao động Mỹ. Vì thế có thể ông ấy sẽ điều chỉnh và cân nhắc lại chính sách đối ngoại, điều chỉnh hợp tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương và Đại Tây Dương. Tôi nghĩ Donald Trump có thể giải quyết được những thách thức cũng như đáp ứng được mong mỏi, kỳ vọng của cử tri Mỹ đối với các vấn đề mà nước này gặp phải .

PGS. TS, Thiếu tướng Lê Văn Cương

Vậy còn những thách thức, khó khăn mà tân tổng thống Mỹ sẽ phải đối mặt và tập trung giải quyết trong bối cảnh nước Mỹ hiện nay là gì, thưa ông?

Tổng thống thứ 45 của Mỹ chắc chắn sẽ đối mặt rất nhiều khó khăn cả về đối nội, đối ngoại.

Thách thức thứ nhất là về mặt chính trị, nội bộ. Nước Mỹ vào thời điểm năm 2016 đang có xu thế chia rẽ chính trị trong nước đi kèm với mâu thuẫn đảng phái có chiều hướng gia tăng. Điều này dẫn đến một vết nứt hằn sâu trong xã hội Mỹ, chính vì thế thách thức mà ông Trump phải đối mặt giải quyết là hàn gắn vết thương, sự chia rẽ trong lòng xã hội này.

Về kinh tế, đây là vấn đề đang được dư luận quan tâm nhất và đó cũng là phần việc mà người đứng đầu chính quyền mới phải tập trung giải quyết. Vốn là một nền kinh tế lớn nhất thế giới , tuy nhiên tính từ năm 2008 đến nay kinh tế Mỹ đang ở thời kỳ giậm chân tại chỗ, với tăng trưởng trung bình 2%/năm.

Tuy đã thoát khỏi thời kỳ khủng hoảng kinh tế năm 2008-2011 nhưng kinh tế Mỹ chưa bước vào giai đoạn mới. Nợ công là 2.000 tỷ USD như một quả cân đè nặng lên vai ông Donald Trump.

Về mặt đối ngoại, tân tổng thống mới cũng phải giải quyết hàng loạt việc của người tiền nhiệm để lại như: khủng hoảng Ukraine, cuộc xung đột bắt đầu bước vào năm thứ 6 ở Sirya, chương trình hạt nhân của Iran đặc biệt là vấn đề hạt nhân ở Triều Tiên.

Rồi quan hệ với Nga, quan hệ đồng minh Châu Á – Thái Bình Dương… Hay ông Donald Trump sẽ phải nỗ lực bằng mọi cách đối phó với những biến động chính trị mới đây tại Hàn Quốc, tính chất “khó đoán định” của Philippines dưới thời Tổng thống Rodrigo Duterte, rồi đối mặt với một Trung Quốc ngày một quyết đoán hơn.

Di sản của người tiền nhiềm để lại rất nặng nề, dù muốn hay không muốn thì ông Donald Trump vẫn phải cố gắng vượt qua.

Ông kỳ vọng và mong muốn gì về quan hệ Việt – Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump?

Quan hệ Việt – Mỹ được xây dựng năm nay bước sang năm thứ 21 rồi và đã thiết kế được mối quan hệ toàn diện. Tôi cho rằng, trong 21 năm vừa rồi Việt Nam – Hoa Kỳ đã thiết lập được một khuôn khổ ổn định, trên nguyên tắc là đối tác toàn diện. Cái quan trọng nhất là khuôn khổ này đã có thử thách lâu bền và nó đáp ứng, phục vụ lợi ích của cả Việt Nam và Hoa Kỳ nên cho dù là ông Donald Trump hay bà Hillary Clinton là tổng thống thì cũng không ai thay đổi được khuôn khổ quan hệ hai nước. Chỉ có điều mỗi một tổng thống sẽ mang dấu ấn cá nhân của họ trong quan hệ Hoa Kỳ – Việt Nam. Ví dụ, có người thúc đẩy mạnh mẽ hơn lĩnh vực: an ninh quân sự, có người lại thúc đẩy mạnh mẽ hơn vấn đề kinh tế, khoa học, giáo dục kèm theo những vấn đề liên quan đến dân chủ, dân quyền. Nhưng chắc chắn về khuôn khổ quan hệ không thay đổi.

Tôi hy vọng dưới thời tân tổng thống Donald Trump, việc hợp tác, phát triển giữa hai nước sẽ được thúc đẩy và ngày càng mở rộng trên nhiều lĩnh vực, phương diện, đặc biệt là về kinh tế.

Hà Trang

Theo Dantri

Tại sao Mỹ cần một "Kissinger mới" để đối chọi với Trung Quốc

Trong bối cảnh chính quyền Obama bị chỉ trích là đã thực hiện một chính sách ngoại giao sai lầm với Trung Quốc, bất kể ai thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ tới đây đều cần có một "Kissinger mới" để hiệu chỉnh quan hệ với Bắc Kinh.

Cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger - người được cho là có thể giúp định hình một mối quan hệ tương hợp Mỹ - Trung. Ảnh : Reuters

Theo the Straits Times, có một điều chắc chắn là tân Tổng thống Mỹ phải định hình lại chính sách đối ngoại của Mỹ cho phù hợp với tình hình của nước Mỹ và thế giới hiện nay, trong đó, chính sách ngoại giao với Trung Quốc phải được xem là trọng tâm chiến lược đối ngoại mới của Mỹ.

Chính quyền Obama đã đối mặt với những chỉ trích cho rằng, ông đang thực hiện một chính sách ngoại giao sai lầm với Bắc Kinh khi trong cuộc trả lời phỏng vấn nhà báo Jeffrey Goldberg hồi tháng 4.2016, ông chủ Nhà Trắng khoe rằng, "chúng tôi có thể huy động nhiều đối tác ở châu Á để cô lập Trung Quốc, từ đó mang lại nhiều lợi ích giúp tăng cường liên minh của Mỹ trong khu vực", theo The Satraits Times .

Tuy nhiên, tuyên bố của Tổng thống Obama đã bị Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đạp đổ khi trong chuyến thăm Bắc Kinh mới đây, ông Duterte cho thấy chính sách đối ngoại "xa Mỹ, gần Trung Quốc" của Manila, đồng minh lâu đời nhất tại Châu Á - Thái Bình Dương của Washington.

Trong bối cảnh này, nhiều người cho rằng, tân Tổng thống Mỹ cần một "Kissinger mới" để giúp khắc phục những lỗ hổng chết người trong chính sách đối ngoại của Washington.

Sự trỗi dậy không thể phủ nhận của Trung Quốc

Theo Straits Times, trong một buổi nói chuyện tại Đại học Harvard năm 2015, cựu Thủ tướng Australia Kevin Rudd đã nhận định rằng, Washington phải sẵn sàng đối mặt với một thực thực tế là phải chia sẻ lợi ích và tầm ảnh hưởng với Bắc Kinh tại khư vực Châu Á. Mỹ không thể phủ nhận vai trò ngày càng lớn của Trung Quốc tại khu vực này.

Trong khi đó, Giáo sư Hugh White, nghiên cứu chiến lược tại Đại học Quốc gia Australia nhấn mạnh: "Không ai muốn sống dưới cái bóng của Trung Quốc, nhưng rất ít quốc gia trong khu vực có thể tránh được ảnh hưởng bởi tham vọng ngày càng lớn của Trung Quốc. Cho dù chúng ta có thích hay không, nhưng đây là thực tế mà chúng ta không thể chối bỏ".

Hiện chính quyền Obama đang theo đuổi Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), được xem là có vai trò tối quan trọng với việc xoay trục chiến lược đối ngoại của Mỹ từ Đại Tây Dương và Địa Trung Hải về Châu Á - Thái Bình Dương.

Những lợi ích mà Mỹ và các quốc gia tham gia TPP khai thác được từ hiệp định thương mại thế kỷ này được xem là nền tảng đảm bảo cho Washington thành công trong việc xây trụ móng tại địa bàn này.

Từ Nhật Bản, Singapore đến Australia - những đồng minh quan trọng của Mỹ tại khu vực xoay trục mới đều chờ đợi TPP vận hành để nâng tầm quan hệ với Mỹ. Tuy nhiên, TPP lại có nguy cơ chết yểu ngay tại nước Mỹ, khi cho đến giời phút này không thể tìm ra cơ sở nào cho việc Quốc hội Mỹ sẽ thông qua Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) trước khi Tổng thống Obama rời nhiệm sở. Dù ông Obama rất lạc quan di sản lớn nhất của ông sẽ không chết yểu, song thực tế có lẽ đang chứng minh ngược lại với mong muốn của ông Obama.

Trong bối cảnh đó, sự đối trọng Mỹ - Trung sẽ nghiêng về phía sức mạnh đang trỗi dậy mạnh mẽ từ Trung Quốc. Khi Bắc Kinh chiếm ưu thế mà Washington không thay đổi chính sách của mình thì có thể gặp đại hoạ. Bởi lúc đó quan hệ giữa Washignton với tất cả đồng minh, đối tác chiến lược chỉ "thoang thoảng hương lài" vì neo cũ đã nhổ, mà neo mới chưa thể buông.

Đối đầu với Trung Quốc là đại họa đối với Mỹ?

Cả ông Donald Trump và bà Hillary Clinton, nếu thắng cử, đều sẽ là những Tổng thống Mỹ cứng rắn, có thể gây hại cho chiến lược đối ngoại của nước Mỹ. Ảnh : The Atlantic

Cựu Ngoại trưởng Henry Kissinger cho rằng Mỹ không nên theo đuổi một chính sách đối đầu với Trung Quốc. Theo quan điểm của ông Kissinger thì một chiến lược đối đầu với Trung Quốc sẽ tạo ra rủi ro rất cao cho Mỹ và thế giới. Bởi lẽ nó sẽ thúc đẩy đối thủ tập trung sức mạnh và leo thang xung đột, từ đó sẽ dẫn đến nguy cơ chiến tranh.

Ông Kissinger cho rằng Washington chỉ nên cứng rắn với Moscow vì Putin đang tạo ra nguy cơ có thể bùng phát Chiến tranh thế giới lần thứ III, song với Bắc Kinh nếu Washington hành xử như vậy sẽ là sai lầm khiến nước Mỹ có thể phải đón nhận đại hoạ.

Bà Hillary Clinton từng ca ngợi Tiến sĩ Kissinger khi thực hiện chính sách cởi mở, thông minh với Trung Quốc và xây dựng quan hệ đặc biệt với các nhà lãnh đạo Trung Quốc, từ đó tạo ra một mối quan hệ vô cùng hữu ích cho nước Mỹ.

Tuy nhiên, theo giới phân tích thì cả bà Hillary Clinton và ông Donald Trump, nếu trở thành Tổng thống, sẽ hiếu chiến hơn ông Obama. Bà Hillary từng tuyên bố rằng "không muốn con cháu phải sống trong một thế giới bị chi phối bởi người Trung Quốc". Nhưng trong tình cảnh hiện nay, việc Mỹ cứng rắn với Trung Quốc là rất nguy hại.

Theo The New York Times ngày 4.12.2015 thì sự vươn lên mạnh mẽ của Trung Quốc đã khiến nước này vượt qua Mỹ, chi phối nhiều lĩnh vực trong nền kinh tế toàn cầu. Cùng với đó là những nước cờ chiến lược mà Bắc Kinh thực hiện đã đưa Mỹ vào thế chống đỡ bị động và chính thức tạo hình cho thế giới lưỡng cực Mỹ - Trung. Vì vậy cnước Mỹ cần một Henry Kissinger mới.

Theo đó Washington phải bỏ ngay quan niệm có thể sử dụng các biện pháp ngoại giao phối hợp đe dọa sử dụng vũ lực để thuyết phục Bắc Kinh từ bỏ thách thức của họ đối với vai trò cầm trịch của Mỹ tại Châu Á. Thay vào đó Mỹ phải đối xử với Trung Quốc bình đẳng như một cường quốc và chia sẻ tầm ảnh hưởng tương đương với Mỹ trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Như vậy, việc Mỹ chia sẻ vai trò với Trung Quốc là hiển nhiên và đó cũng là mong muốn của các quốc gia trong khu vực nhằm đảm bảo hoà bình, ổn định cho địa bàn chiến lược này. Song dường như Mỹ vẫn chưa chấp nhận thực tế đó, Washington vẫn tham vọng là thực thể duy nhất cầm trịch tại Châu Á - Thái Bình Dương và đó cũng là mục đích của việc xoay trục về đây.

Theo Danviet

Bầu cử Mỹ: Vận đen và điều bất ngờ tháng 10 của Donald Trump Donald Trump đã tiến đến thời điểm phải tính toán kỹ - nhưng thật khó tưởng tượng bằng cách nào chiến dịch của ông có thể lấy lại thăng bằng khi chỉ còn 26 ngày nữa là cử tri Mỹ đi bỏ phiếu bầu Tổng thống. Xưa nay, các chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ đều luôn sợ "bất ngờ tháng 10"....