Cơm hến Huế- món ăn dân dã và hữu tình giống nơi đã sinh ra nó

Thử một lần đến Huế khám phá những món ăn đậm chất địa phương

Có dịp về thăm xứ Huế, tôi lại được những người bạn dẫn đi khám phá những món ăn đặc trưng nơi đây mà theo họ muốn ăn ngon thì phải đến đúng nơi bán.

Cơm hến.

Theo chân anh bạn sinh ra và lớn lên từ Huế tới quán nhỏ trên đường Trần Cao Vân. Con đường nhỏ rí, quán phải kê bàn ở mép vỉa hè phục vụ thực khách, nhưng rất đông khách tới tìm món ngon. Anh bạn kể: "Ăn món hến và vả trộn thì tới đây. Bà chủ bán hàng đã trên 30 năm chế biến, giá lại rẻ". Gọi món hến xúc bánh tráng, vả trộn. Trong nhập nhòa của ánh đèn điện hắt vào trong không gian ăn uống, tôi được một bữa ăn chuẩn Huế như thế, thay vì ăn cái cầu kỳ trong nhà hàng.

Một anh bạn khác lại đưa xe chở tôi thong thả tới thôn Vỷ Dạ (Ở Huế chữ Vỷ dấu hỏi) để chỉ ăn mỗi hai món bánh bèo và bánh nậm. Bánh bèo và bánh nậm mà phải có nguyên một hàng bán thì hơi lạ, bởi thường các hàng ăn bán loại bánh này hay kèm bánh giò, bánh hỏi và nhiều loại bánh khác.

Khi tới nơi, gọi là quán nhưng thực ra là một ngôi nhà có vườn cây um tùm. Những chiếc bàn chen dưới vườn cây, khách cứ để xe trong sân mà vào bàn ngồi. Khỏi cần gọi món, cũng chẳng thấy thực đơn, đã được một cô gái Huế chính hiệu bưng ra khay bánh bèo nóng hổi với tôm tươi sấy khô rắc lên trên.

Theo đó, mỗi chén bánh bèo có một tóp mỡ, kèm theo là một chén nước mắm pha màu vàng nhạt rất trong. Đặc biệt là kèm theo mấy trái ớt cao sản chính hiệu Huế để vừa ăn vừa cắn cho cay miệng. Tiếp theo, một khay bánh nậm, chừng sáu cái mỏng tanh vẫn còn nóng hổi, lột bánh ra, chấm loại mắm riêng cho bánh, bỏ vào miệng là đã muốn tan.

Có một lần, tôi lang thang trên đường, gặp một cậu sinh viên đang đi xe đạp, tôi nhờ cậu chỉ tôi kiếm quán ăn nào chỉ dành cho người Huế. Cậu sinh viên sốt sắng chở tôi đi tới một con đường nhỏ nằm cạnh sông Hương, đó là đường Trương Định. Người này bảo: "Ăn món Huế ở đường Trương Định là chuẩn luôn. Ở đây bán ăn sáng, bán ăn trưa, bán ăn tối, nhưng nếu đi trễ thì thường hết hàng, vì mấy bà bán hàng chỉ làm một lượng hàng nhất định".

Bà chủ một quán ăn trên đường Trương Định tay thoăn thoắt làm món khi có thực khách yêu cầu.

Qua quan sát, đường Trương Định là con đường ngắn, chừng 800m là hết phố. Nhưng với người Huế, món ngon ở đây không phải hàng quán sang, mà ăn ở đây đúng là món ăn chất Huế. Tất nhiên là các quán theo truyền thống Huế gắn liền với O hoặc Mệ, thí dụ như O Sen, O Vân, O Hoàng, Mệ Vân, Mệ Lan...

Những quán ở đường Trương Định không sang trọng, bàn ghế nhỏ vừa vặn cho khách ngồi, nhưng món ăn thì rất phong phú. Có quán chuyên bán bún bò Huế, tất nhiên là chế biến theo kiểu Huế như đã mô tả ở trên, chứ không giống như những quán ăn phục vụ khách du lịch.

Bà chủ quán bưng ra tô bún bò Huế, bảo với tôi rằng ăn bún bò Huế mà không cay xè cái miệng thì không ngon. May mà tôi ăn ớt giỏi, cho nên cảm được cái hương vị của tô bún với màu đỏ của ớt, và tất nhiên phải thêm vào tô bún ít ớt bột, cắn thêm trái ớt cao sản vừa cay vừa thêm mang tính chất Huế.

Bún Bò Huế chỉ là một phần nhỏ của con đường ăn uống Huế. Con đường Trương Định này mỗi hàng mỗi vẻ. Nào là cơm hến, bún hến. Người bán hàng để sẵn hến đã làm chín bằng cách xào trong một chiếc nồi to, khách gọi món, họ liền pha chế trước mặt. Món hến ở đây ngon và tất nhiên là nếu không cay thì món cơm hến hay bún hến không ngon.

Anh bạn mới quen nhiệt tình đưa tôi đến một dãy hàng để ăn các món ăn tôi thích như bánh bột lọc và bánh bèo. Đĩa bánh bèo chỉ năm cái, lọt trong đĩa, như bà chủ quán nói, ăn như thế để còn ăn cái khác, ăn nhiều mất ngon. Chiếc bánh bèo Huế ở đây tan ngay trong miệng. Đến món bánh bột lọc cũng thật là kỳ công, đĩa bánh đúng năm cái gói trong lá còn nóng hổi và nhỏ, ăn vừa đủ ngon. Đặc biệt là ở đường Trương Định có đủ loại chè Huế cho bạn sau khi ăn chơi đủ món, gọi mà ăn trong cái dịu dàng của phố.

Ngoài vẻ đẹp thâm trầm cổ tích của mình, Huế còn tự hào về những món ăn đậm chất Huế. Tôi phát hiện ra rằng cách ăn Huế không phải ăn no, mà là ăn ngon. Bạn cứ thử một lần theo chân người Huế, mà thâm nhập vào thế giới ẩm thực Huế để cảm nhận hết cái hồn của chốn kinh kỳ.