Cuộc đua giành chức ‘chủ tịch phố’ của ứng viên chó mèo

Bỏ phiếu qua thư ảnh hưởng thế nào đến bầu cử Mỹ?

Trong suốt nhiều tháng vận động tranh cử, Tổng thống Mỹ Donald Trump luôn bảo vệ quan điểm cho rằng bỏ phiếu qua thư là hình thức bầu cử không đáng tin cậy, là "thảm họa" và gây ra tình trạng "hoàn toàn mất kiểm soát".

Ông Trump không hài lòng khi người chiến thắng trong cuộc bầu cử Mỹ có thể không được xướng tên vào tối ngày 3.11.

Bầu cử qua thư trên thực tế không phải là hình thức mới. Hình thức bầu cử này đã xuất hiện từ lâu nhưng chỉ đến cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020, hình thức này mới thực sự gây chú ý. Tính đến ngày 1.11, ước tính đã có 92 triệu người dân Mỹ đi bỏ phiếu sớm, bao gồm cả bỏ phiếu theo hình thức gửi qua đường bưu điện.

Trả lời họp báo ngày 23.9, Tổng thống Trump nói: "Chúng ta sẽ xem chuyện gì xảy ra". Ông Trump đưa ra tuyên bố trên khi được hỏi rằng liệu có chấp nhận chuyển giao quyền lực một cách hòa bình hay không. "Bỏ hình thức bầu cử qua thư đi và sẽ có cuộc chuyển giao hòa bình", ông Trump nói.

"Bầu cử qua thư là hình thức hỗn loạn, vượt ngoài tầm kiểm soát. Đảng Dân chủ biết điều này hơn bất kì ai khác", ông Trump nói thêm. Đến ngày hôm sau, ông Trump nói bỏ phiếu qua thư là "một trò lừa đảo lớn".

Hầu hết các chuyên gia không đồng tình với tuyên bố của ông Trump. "Tổng thống nói rằng bỏ phiếu qua thư sẽ có gian lận. Trên thực tế, không có bằng chứng nào về điều này. Không có bằng chứng nào cho thấy các bang bỏ phiếu qua thư có tỉ lệ gian lận phiếu bầu cao hơn. Trên thực tế, gian lận phiếu bầu là rất hiếm gặp", Rick Hasen, một học giả về luật bầu cử, nói.

Ông Trump không hề hứng thú với hình thức bỏ phiếu qua thư vì tiềm ẩn quá nhiều rủi ro, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả bầu cử.

Engin Kirda, giáo sư khoa học máy tính tại Northeastern, giám đốc điều hành của Viện Bảo mật và Quyền riêng tư trên mạng, nói trên lý thuyết, có thể có giả mạo khi bỏ phiếu qua thư.

"Nó giống như gian lận séc. Một ai đó có thể ký séc giả và rút được tiền mặt từ ngân hàng, từ đó kiếm được một số tiền. Nhưng có khả năng cao là sẽ bị phát hiện và bị bắt. Làm như vậy không đáng", Kirda nói. "Chúng ta chưa từng thấy gian lận séc quy mô lớn nên việc gian lận hàng triệu phiếu bầu qua thư là điều rất khó xảy ra".

Gần đây, ông Trump cũng phàn nàn về việc một số bang ở Mỹ được Tòa án Tối cao cho phép tiếp nhận phiếu bầu qua thư sau thời hạn bầu cử ngày 3.11, miễn là phiếu bầu được gửi đi trước thời hạn chót.

Ai chiến thắng trong cuộc bầu cử thường được công bố ngay trong tối ngày 3.11, "từ xưa đến nay vẫn vậy và bây giờ cũng nên như vậy", ông Trump phát biểu với các phóng viên trong cuộc vận động tranh cử tại bang North Carolina vào ngày 1.11.

Theo các chuyên gia, cuộc bầu cử năm nay sẽ chứng kiến lượng phiếu bầu qua thư lớn chưa từng thấy vì người dân Mỹ e ngại chuyện đến địa điểm bầu cử do đại dịch Covid-19. Do đó, có thể phải mất nhiều tuần, các bang ở Mỹ có thể công bố kết quả sơ bộ, rằng ai sẽ là người chiến thắng.

Việc gia tăng bỏ phiếu qua thư cũng có thể dẫn đến nhiều phiếu bầu tạm thời hơn, làm tăng số phiếu cần phải kiểm đếm. Ở nhiều bang, những cử tri chưa xác định được rằng có đủ tư cách tham gia bỏ phiếu hay không vẫn có thể bỏ phiếu tạm thời. Tuy nhiên, lá phiếu này được để riêng và chỉ được tính khi cử tri đó sau đó được xác nhận là đủ điều kiện.

Một vấn đề khác khiến ông Trump không thoải mái với hình thức bỏ phiếu qua thư là vì bỏ phiếu theo hình thức này có tỉ lệ phiếu bầu bị từ chối rất cao, rất dễ xảy ra thất lạc và có sai sót, theo Guardian. Trong khi đó, mỗi bang ở Mỹ lại có hình thức kiểm phiếu khác nhau, dẫn đến sự không thống nhất và có thể làm ảnh hưởng đến kết quả bầu cử.

Bỏ phiếu qua thư là hình thức bầu cử có tỉ lệ phiếu bầu bị từ chối cao đáng kể ở Mỹ.

Phóng viên Thomas Edsall của tờ New York Times viện dẫn trường hợp của bang chiến địa Pennsylvania. Tòa án bang hồi tháng trước đã ra phán quyết yêu cầu các đơn vị bầu cử loại bỏ các phiếu bầu qua thư được gửi đến theo hình thức "phiếu bầu trần".

"Phiếu bầu trần" là phiếu bầu qua thư hợp lệ, nhưng lại được bỏ thẳng vào phong bì lớn mà không cho vào một phong bì bảo mật màu trắng nhỏ hơn có in dòng chữ "Phiếu bầu chính thức".

Tòa án tối cao bang Pennsylvania đã ra phán quyết rằng những phiếu bầu không được bỏ vào phong bì bảo mật khi gửi qua đường bưu điện sẽ không được tính và sẽ bị các đơn vị bầu cử từ chối.

Ít nhất 15 bang khác ở Mỹ áp dụng hình thức phong bì mật, bao gồm cả bang chiến địa như Florida hay Ohio. Nhưng đơn vị bầu cử ở các bang này lại chấp nhận cả "phiếu bầu trần", chứ không loại thẳng tay như Pennsylvania.

Cuối cùng, tờ New York Times đưa ra thống kê vào năm 2012, cho thấy phiếu bầu qua thư có tỉ lệ bị loại cao gấp đôi so với hình thức trực tiếp đi bầu cử và luôn tiềm ẩn sai sót.

Louis DeJoy, giám đốc cơ quan Dịch vụ Bưu chính Mỹ (USPS) cũng thừa nhận, một lượng lớn lá phiếu gửi qua đường bưu điện đặt ra thách thức lớn đối với cơ quan này. Không loại trừ khả năng USPS sẽ không kịp chuyển phiếu bầu của cử tri tới điểm bầu cử trước thời hạn chót hoặc có sự cố xảy ra trong quá trình vận chuyển, ông DeJoy cho biết, theo Guardian.