Dân phẫn nộ vì chính quyền đào mộ, đốt xác

Trung Quốc cắt nhiều hoạt động mừng sinh nhật Mao Trạch Đông

Chỉ hơn một tuần trước sinh nhật thứ 120 của cố Chủ tịch Mao Trạch Đông, chính quyền Trung Quốc quyết định cắt giảm nhiều hoạt động kỷ niệm lẽ ra rất tưng bừng.

Hình ảnh 3D của Mao Trạch Đông tại một triển lãm ở tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc - Ảnh: Reuters

Ông Mao Trạch Đông sinh ngày 26.12.1893 tại thành phố làng Thiều Sơn, huyện Tương Đàm, tỉnh Hồ Nam.

Năm 2003, lễ kỷ niệm 110 năm sinh nhật người đứng đầu đảng Cộng sản Trung Quốc từ năm 1943 cho đến khi qua đời vào ngày 9.9.1976 đã diễn ra hết sức linh đình trong cả nước.

Tỉnh Hồ Nam khi đó đã chi 400 triệu nhân dân tệ (66 triệu USD) để tổ chức mừng sinh nhật "người con ưu tú" của tỉnh.

Dự kiến, lễ kỷ niệm thứ 120 năm nay còn to hơn, trong bối cảnh sức mạnh kinh tế cũng như quốc phòng của Trung Quốc ngày càng lên cao.

Riêng tỉnh Hồ Nam đã chi 2 tỉ nhân dân tệ (330 triệu USD) cho 12 dự án mừng sự kiện này.

Thế nhưng, Hoàn cầu Thời báo hôm 12.12 đưa tin buổi lễ kỷ niệm long trọng sẽ diễn ra tại Đại lễ đường Nhân dân vào ngày 26.12 tới đã nhận được chỉ đạo từ các quan chức cấp cao là chuyển thành lễ mừng năm mới.

Theo đó, câu khẩu hiệu ban đầu của sự kiện "Đỏ nhất là Mặt trời, Kính yêu nhất là Chủ tịch Mao" đã được đổi thành "Hát mừng đất nước - Lễ hội năm mới", trong khi bảng hiệu của chương trình cũng thay chân dung Mao Trạch Đông bằng hình ảnh Đại lễ đường Nhân dân.

Bên cạnh đó, tất cả các tiết mục biểu diễn của chương trình, các tài liệu quảng bá cũng như mọi sự kiện liên quan đến cố Chủ tịch Mao đều phải được gửi đến Ban xuất bản của Đảng xin giấy phép.

Chưa hết, một bộ phim dài 100 tập về Mao Trạch Đông dự kiến sẽ phát sóng trên kênh truyền hình quốc gia CCTV trong tháng 12 được biết là đã bị hoãn chiếu, và sẽ được thay thế bởi một phim khác về cố Phó thủ tướng Nhiếp Vinh Trăn.

Hoàn cầu Thời báo cũng trích lời ông Vương Chiêm Dương (Wang Zhanyang), Chủ nhiệm ban Khoa học chính trị của Học viện xã hội Trung Quốc, lý giải việc này: "Chính quyền không muốn lễ kỷ niệm sinh nhật Mao quá linh đình".

Ông Vương cũng nói thêm: "Một số cán bộ và các thành phần bảo thủ với những quyền lợi cố hữu muốn hạn chế cải cách bằng cách quảng bá những tư tưởng bảo thủ nhất của Mao mà Đảng không học theo".

Nhìn lại tượng đài

Theo giới quan sát, từ khi được bổ nhiệm làm lãnh đạo Trung Quốc hồi tháng 11.2013, Chủ tịch Tập Cận Bình đã khiến nhiều người nhíu mày khi tỏ ra sùng bái Mao Trạch Đông.

Ông Tập đã có nhiều phát biểu bênh vực Chủ tịch Mao, như câu nói hồi tháng 1.2013: "Những cải cách và mở cửa bắt đầu từ năm 1978 dưới thời Đặng Tiểu Bình không nên phủ mờ sự phát triển của Trung Quốc dưới thời Mao Trạch Đông".

Bên cạnh đó, ông Tập cũng "làm hồi sinh" những tập quán trong đảng thời Mao như phê và tự phê công khai như một phần trong chiến dịch chấn chỉnh nội bộ.

Tuy vậy, báo Straits Times (Singapore) trích ý kiến các chuyên gia cho rằng có nhiều lý do khiến các lãnh đạo đảng và Chủ tịch Tập Cận Bình quyết định gia giảm lễ kỷ niệm sinh nhật Chủ tịch Mao.

Lý do đầu tiên có lẽ là chủ trương của ông Tập tiết giảm các lễ nghi, tiếp đón linh đình, đặc biệt là những lễ nghi liên quan đến Chủ tịch Mao để tránh bị chỉ trích.

Bởi vậy, hồi tháng trước, khi đến thăm quê hương của Chủ tịch Mao, ông Tập đã nhắc nhở tỉnh Hồ Nam nên kỷ niệm sinh nhật cố Chủ tịch "trang trọng, tiết kiệm và thực tiễn".

Một lý do khác, theo các nhà phân tích, là ông Tập không phải là người thực lòng ái mộ Mao Trạch Đông, mà chỉ cố lấy lòng những thành phần cực hữu trong đảng để trấn an họ trước khi đưa ra những kế hoạch cải cách tại Hội nghị lần thứ 3 Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc khóa mới hồi tháng 11.

Và sau khi đã đạt được mục tiêu tại Hội nghị vừa rồi, ông Tập không còn nhiều lý do để ủng hộ việc kỷ niệm sinh nhật Chủ tịch Mao tưng bừng nữa.

"Ông Tập từng coi Chủ tịch Mao như một thần tượng mà di sản của ông ấy là không thể chối bỏ. Nhưng nay, ông nhận ra Chủ tịch Mao là một nhân vật gây tranh cãi, không cần thiết phải tung hô nữa", chuyên gia về chính trị Trung Quốc Bạc Trí Duyệt (Bo Zhiyue), từ Viện nghiên cứu Đông Á thuộc Đại học Quốc gia Singapore, nói với Straits Times.

Tuy nhiên, ông Bạc cũng cảnh báo: "Ông ấy (tức Tập Cận Bình - PV) đã khiến người dân háo hức mong chờ lễ kỷ niệm sinh nhật Chủ tịch Mao suốt năm qua. Trong số những người hâm mộ Mao có rất nhiều hậu duệ của các bậc tiền bối. Việc cắt bỏ lễ kỷ niệm vào phút cuối như vậy có thể làm họ bất bình và dẫn đến những phản ứng tiêu cực".

Theo TNO