Dự án khai mỏ ‘khủng’ của Trung Quốc bị chỉ trích

Quan chức LHQ cho rằng kế hoạch xây dựng mỏ khai thác của công ty Trung Quốc ở sông Frieda nguy cơ hủy hoại môi trường nghiêm trọng.

10 báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc hôm 7/10 gửi tâm thư bày tỏ “quan ngại sâu sắc” tới các chính phủ Papua New Guinea , Australia, Trung Quốc, Canada, cũng như các công ty sở hữu nhà nước Trung Quốc, đang có ý định xây các mỏ khai thác vàng, bạc, đồng ở khu vực sông Frieda, phía bắc quốc đảo Thái Bình Dương Papa New Guinea.

Theo các quan chức Liên Hợp Quốc, kế hoạch xây dựng mỏ lớn nhất trong lịch sử Papa New Guinea của nhà đầu tư Trung Quốc có nguy cơ gây ra thảm họa nhân sinh và hủy hoại môi trường, “coi thường nhân quyền của những người bị ảnh hưởng”.

Baskut Tuncak, báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc về chất thải độc hại, đã nghỉ hưu và 9 quan chức cấp cao khác, đã cùng ký vào đơn thư hồi tháng 7, nhằm “bày tỏ mối quan tâm nghiêm túc về các mối đe dọa tiềm tàng và thực tế tới cuộc sống, sức khỏe , nguồn nước và thực phẩm của người dân địa phương”.

Người dân chèo thuyền trên sông Sepik, Papua New Guinea. Ảnh: CNN.

Video đang HOT

Thư cũng yêu cầu các chính phủ và công ty thuộc sở hữu Trung Quốc PanAust trả lời trước các cáo buộc rằng dự án “thiếu thông tin minh bạch, thiếu sự cho phép trước và thiếu sự tiếp cận của người dân địa phương”.

Mỏ khai thác này, nếu được phê duyệt và xây dựng, sẽ là một trong những mỏ khai thác lớn nhất trong thế giới , với diện tích 16.000 ha, được xây dựng trên sông Frieda, một nhánh của sông Sepik ở phía bắc Papua New Guinea, dự kiến mạng về sản lượng vàng, bạc và đồng ước tính tới 1,5 tỷ USD/năm, trong hơn 30 năm.

PanAust, 80% cổ phần dự án, là một công ty khai thác trụ sở tại Australia, nhưng thuộc sở hữu của Công ty quản lý tài sản tăng trưởng Quảng Đông, thuộc sở hữu của nhà nước Trung Quốc.

Các chuyên gia đặc biệt lo ngại việc một con đập đang được đề xuất xây dựng, với sức chứa 1.600 tấn chất thải của mỏ, có thể phá hủy nghiêm trọng các ngôi làng ở hạ nguồn sông Frieda. Báo cáo viên đặc biệt Tuncak cho rằng “vị trí đề xuất xây đập nằm trên khu vực hoạt động địa chấn. Nguy cơ xảy ra động đất lớn gây hư hỏng đập sẽ tồn tại hàng triệu năm”.

“Dù những người đề xuất cho rằng khả năng này ‘rất khó xảy ra’, nhưng sự cố vỡ đập chất thải và thải ra chất thải độc hại sẽ rất thảm khốc, dẫn đến những thiệt hại về nhân mạng và hủy hoại môi trường, như từng xảy ra trong thảm họa môi trường Ok Tedi”, ông nói, đề cập tới thảm họa môi trường xảy ra năm 1984 tại mỏ Ok Tedi, một mỏ khai thác đồng và vàng lộ thiên gần thượng nguồn sông Ok Tedi của Papua New Guinea.

Dự án mỏ ở sông Frieda đang trong giai đoạn phê duyệt cuối cùng. Nghiên cứu tác động môi trường do PanAust đệ trình hiện đang được Cơ quan bảo tồn và môi trường của chính phủ New Guinea xem xét, để quyết định tương lai của khu mỏ.

Vị trí dự án mỏ khai thác sông Frieda (dấu sao ) trên bản đồ Papa New Guinea. Đồ họa: Ramumine.

“Chúng tôi không muốn thấy sông Sepik bị ô nhiễm, vì vậy, chúng tôi phải hài lòng rằng dù ở hình thức này hay khác, đập khai thác mỏ sẽ không tác động tiêu cực đến sông Sepik và người dân”, Bộ trưởng Bộ Bảo tồn và Môi trường Papua New Guinea, Wera Mori, nói.

Hồi tháng 6, nhóm người đại diện cho 78.000 người sống dọc sông Sepik chính thức tuyên bố họ muốn hoạt động khai thác mỏ phải dừng lại. Sinh viên đại học Vernon Gawi nói: “Tôi lớn lên với dòng sông này, uống nước, ăn cá ở đây. Và giờ là lúc tôi cảm thấy lo lắng cho các thế hệ tương lai của mình. Nếu mỏ khai thác vẫn được xây dựng, điều tồi tệ gì sẽ xảy đến với chúng tôi?”.

Papua New Guinea từ chối đoàn thợ mỏ Trung Quốc đã tiêm vaccine Covid-19 Papua New Guinea cấm một chuyến bay chở thợ mỏ Trung Quốc sau khi họ khai báo đã được tiêm thử nghiệm vaccine Covid-19, nên có thể dương tính với nCoV. Chuyến bay chở các công nhân từ Trung Quốc sang làm việc cho mỏ Ramu Nickel, ở tỉnh Madang, đã bị ủy viên cảnh sát kiêm kiểm soát viên đại dịch Covid-19...