Giúp trẻ giảm nguy cơ bị cận thị

Bảo vệ mắt trẻ trước màn hình

Cận thị phổ biến ở trẻ thiếu điều kiện nhìn xa, nhất là trẻ em đô thị, nhìn trong điều kiện ánh sáng không phù hợp (quá sáng hoặc quá tối), thiếu dinh dưỡng cho mắt. Tuy nhiên, còn có thể do xem tivi và sử dụng máy vi tính sai cách.

Sự hấp dẫn của các chương trình truyền hình thường kéo các em vô tình ngồi gần màn hình hơn. Ảnh: Lê Kiên

Vì sao trẻ dễ cận thị?

Cận thị là một dạng tật khúc xạ của mắt khiến hình ảnh của vật bị mờ vì hội tụ ở trước võng mạc. Người cận thị muốn nhìn rõ vật ở xa phải đeo kính điều chỉnh sao cho hình ảnh của vật hội tụ đúng trên võng mạc, khi đó mọi vật mới trở nên sắc nét và rõ ràng. Cho tới nay, chưa tìm được nguyên nhân gây cận thị. Tất cả những yếu tố (ánh sáng, môi trường, di truyền, dinh dưỡng...) chỉ là những yếu tố nguy cơ cao. Do vậy, chưa có phương pháp nào phòng ngừa thực sự hiệu quả.

Cận thị phổ biến ở trẻ thiếu điều kiện nhìn xa, nhất là trẻ em đô thị, mọi sinh hoạt, học tập, vui chơi, giải trí đều ở trong cự ly gần, nhìn trong điều kiện ánh sáng không phù hợp (quá sáng hoặc quá tối), thiếu dinh dưỡng cho mắt. Tuy nhiên, còn có thể do xem tivi và sử dụng máy vi tính sai cách.

Thông thường, ánh sáng nền của tivi luôn sáng ở một cường độ nhất định, theo sự điều chỉnh ban đầu của người xem hoặc theo mặc định của nhà sản xuất, có thể gây ra hiện tượng nhoè sáng trong những cảnh nền tối. Ký tự và hình ảnh trên màn hình tivi không có sự tương phản rõ rệt và sắc sảo như trên giấy in. Những ký tự này (điểm ảnh) sáng nhất ở trung tâm và giảm bớt cường độ về phía rìa của chúng. Mắt chúng ta bị cuốn vào một điểm gọi là "điểm nghỉ của quá trình điều tiết" (RPA - Resting Point of Accomodation). Đặc tính này làm cho việc duy trì sự tập trung cố định lên hình ảnh trở nên khó khăn hơn.

Để giữ tập trung vào màn hình, các cơ điều tiết phải gắng sức, tạo ra cảm giác nóng, mỏi mắt sau nhiều giờ xem tivi. Nếu tình trạng này xảy ra lâu và lặp lại thường xuyên, sẽ dẫn đến hiện tượng co quắp điều tiết, là tiền đề cho tật cận thị. Các chuyên gia về mắt đều khuyến cáo không nên xem tivi liên tục quá hai giờ đồng hồ mà không có khoảng nghỉ để mắt thư giãn.

Trước những hình ảnh, âm thanh hấp dẫn của các bộ phim hoạt hình, các chương trình dành cho thiếu nhi, trẻ em sẽ bị cuốn hút và tự giảm khoảng cách với tivi trong lúc xem mà không chú ý. Khoảng cách gần làm tăng tác động của các tia bức xạ phát ra từ màn hình lên mắt trẻ, đồng thời buộc mắt phải điều tiết với mức độ cao hơn. Hiện nay, các sản phẩm tivi LCD sử dụng đèn nền huỳnh quang cathode lạnh đã hạn chế tối đa các bức xạ điện tử. Tuy vậy, khoảng cách an toàn khi xem tivi vẫn là cách màn hình ít nhất 4 - 6 đường chéo màn hình.

Để giữ đôi mắt khoẻ mạnh cho trẻ

Các chuyên gia về mắt khuyến cáo không nên xem tivi liên tục quá hai giờ đồng hồ mà không có khoảng nghỉ để mắt thư giãn. Khoảng cách an toàn khi xem tivi là cách màn hình ít nhất 4 - 6 đường chéo màn hình.

Để bảo vệ mắt cho con em mình, phụ huynh cần áp dụng những nguyên tắc sau:

Thứ nhất, duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, có lợi cho sự phát triển thị giác. Ít người biết rằng tật cận thị có liên quan đến dinh dưỡng. Ngoài các loại khoáng chất, vitamin A có trong trái cây, củ có màu đỏ, màu cam, rau lá màu xanh thẫm... chính là những chất bổ cho đôi mắt. Vitamin A giúp mắt nhìn rõ trong bóng tối. Thiếu vitamin A, mắt sẽ bị quáng gà, giảm thị lực, nhất là đối với người đọc sách, làm việc nhiều với máy vi tính. Vitamin A tham gia vào sự trao đổi sắc tố ở võng mạc, giúp mắt thích nghi với các điều kiện ánh sáng.

Thứ hai, đảm bảo trẻ học tập và giải trí trong điều kiện ánh sáng phù hợp. Ở trường, nên tận dụng ánh sáng tự nhiên. Nếu sử dụng đèn chiếu sáng thì không được rọi trực tiếp vào bảng đen gây loá, không phủ sơn bóng lên bảng. Độ cao của bàn ghế phải phù hợp với chiều cao của trẻ ở từng độ tuổi khác nhau. Ở nhà, không để trẻ nằm, quỳ khi học bài. Giữ khoảng cách 45 - 60cm đối với màn hình vi tính và từ 3m trở lên đối với tivi gia đình.

Thứ ba, thư giãn cho mắt sau mỗi 30 - 40 phút học tập trên máy tính. Không xem tivi hoặc chơi trò chơi điện tử quá 3 giờ/ngày và cần đảm bảo ngủ đủ 8 - 10 giờ/ngày.

Ngoài ra, để đảm bảo cho đôi mắt khoẻ, chúng ta cũng có thể chú ý lựa chọn những sản phẩm tivi LCD chất lượng cao, có khả năng hạn chế bức xạ điện tử cũng như có chức năng ánh sáng nền tuỳ chỉnh theo môi trường để tránh các tác hại cho mắt. Đó cũng là một cách hữu hiệu giúp bảo vệ mắt mà vẫn đảm bảo nhu cầu tiếp cận thông tin và khám phá thế giới của trẻ.

Theo TS.BS Trần Hải Yến

Sài Gòn tiếp thị