Hai vợ chồng cùng mắc ung thư, bác sĩ cảnh báo thói quen hay gặp khi uống canh

Bài kiểm tra 30 giây tại nhà giúp đánh giá nguy cơ ung thư

Chỉ với 30 giây và không cần bất kỳ thiết bị y tế nào, bạn có thể tự thực hiện một bài kiểm tra đơn giản ngay tại nhà để sớm nhận diện những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Khả năng nuốt chỉ điểm nguy cơ ung thư

Chúng ta nuốt hàng trăm lần mỗi ngày mà không để tâm. Nhưng ít ai biết rằng, quá trình này liên quan đến hơn 50 nhóm cơ và dây thần kinh khác nhau.

Khi cơ thể có trục trặc - dù là ở thực quản, hệ thần kinh, hay vùng não điều khiển vận động - việc nuốt sẽ trở nên khó khăn.

Đây là dấu hiệu sớm của tình trạng khó nuốt (dysphagia), một triệu chứng thường gặp ở những bệnh lý nghiêm trọng như: ung thư thực quản, đột quỵ, Alzheimer, Parkinson và các rối loạn thần kinh khác.

Tình trạng khó nuốt là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm (Ảnh: Getty).

Một trong những phương pháp đơn giản để phát hiện sớm chứng khó nuốt là bài kiểm tra nuốt nước bọt lặp lại (RSST). Bài kiểm tra đang được nhiều chuyên gia y tế khuyến khích áp dụng trong tầm soát ban đầu.

Bạn chỉ cần:

- Ngồi yên, lưng thẳng, không ăn uống gì trong lúc kiểm tra.

- Hít sâu, thả lỏng cơ thể.

- Trong vòng 30 giây, cố gắng nuốt nước bọt càng nhiều lần càng tốt, không dùng bất kỳ chất lỏng hay đồ ăn nào.

- Đếm số lần nuốt.

Sau đó, đối chiếu với bảng số liệu dưới đây để biết mình đang ở mức "an toàn" hay có dấu hiệu bất thường:

- 20-39 tuổi: 8,5 lần

- 40-49 tuổi: 8 lần

- 50-59 tuổi: 7 lần

- 60-69 tuổi: 6,7 lần

- 70-79 tuổi: 6 lần

- Từ 80 tuổi: 4,3 lần

Nếu kết quả của bạn thấp hơn đáng kể so với mức trung bình, đây có thể là một dấu hiệu cảnh báo sớm. Bạn nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra kỹ lưỡng hơn.

Nghiên cứu khoa học nói gì?

Bài kiểm tra này không chỉ là "mẹo truyền miệng". Nó được xác nhận bởi một nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Dysphagia, do nhóm bác sĩ tại Trung tâm Y tế Sheba (Israel) thực hiện.

Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã theo dõi 200 người khỏe mạnh ở nhiều nhóm tuổi, nhằm xác định "chỉ số bình thường" cho số lần nuốt nước bọt trong 30 giây.

Kết quả cho thấy, khả năng nuốt giảm dần theo tuổi và có sự chênh lệch nhẹ giữa nam và nữ. Nam giới thường có số lần nuốt cao hơn, nhiều khả năng do cấu tạo sinh học và thể trạng cơ vùng cổ - họng.

Điều đáng nói là trước đây, chuẩn kiểm tra RSST thường chỉ quy định ngưỡng tối thiểu là 3 lần nuốt/30 giây cho tất cả người trưởng thành. Tuy nhiên, theo nhóm tác giả, con số này chưa đủ phản ánh chính xác mức độ suy giảm chức năng nuốt theo lứa tuổi, dễ bỏ sót những ca bệnh nhẹ.

"Khả năng nuốt là một chỉ số sinh lý rất quan trọng nhưng thường bị bỏ qua. Việc xác lập mốc chuẩn mới theo từng độ tuổi sẽ giúp sàng lọc sớm và chính xác hơn các bệnh lý liên quan đến thần kinh và ung thư vùng đầu - cổ", PGS.TS Ilana Shemesh, trưởng nhóm nghiên cứu nhấn mạnh.

Khó nuốt - không chỉ là chuyện của người cao tuổi

Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS), chứng khó nuốt không chỉ liên quan đến tuổi già, mà còn có thể xảy ra ở người trẻ do:

- Trào ngược dạ dày - thực quản kéo dài.

- Tác dụng phụ của thuốc (đặc biệt là thuốc an thần, chống loạn thần).

- Dị tật bẩm sinh ở trẻ em (sứt môi, hở hàm ếch).

- Các rối loạn thần kinh hoặc chấn thương não.

- Bệnh lý phổi mạn tính như COPD.

Tại Việt Nam, mỗi năm ghi nhận hàng nghìn ca mắc ung thư thực quản và thanh quản, nhiều trường hợp đến viện muộn vì chủ quan với những dấu hiệu như khó nuốt, nghẹn khi ăn, nuốt vướng nước bọt - vốn được cho là "chuyện nhỏ".

Một hành động nhỏ như nuốt nước bọt - nếu chú ý đúng cách - có thể trở thành cảnh báo sớm giúp bạn tránh được những hệ lụy nặng nề về sau. Đừng chờ đến khi có triệu chứng rõ ràng mới đi khám, bởi với nhiều bệnh ung thư, phát hiện sớm chính là cứu cánh lớn nhất.

Hãy dành 30 giây mỗi vài tuần để thực hiện bài kiểm tra này cho bản thân và người thân. Đặc biệt là người cao tuổi, người từng có tiền sử đột quỵ hoặc đang mắc bệnh nền liên quan đến tiêu hóa, hô hấp.