Hội nghị Ukraine-EU tập trung bàn về tiến trình gia nhập khối

F-16 sẽ được gửi đến Ukraine?

Vài giờ sau khi Ukraine được cam kết cung cấp xe tăng chiến đấu từ Mỹ và Đức, Kiev có thêm yêu cầu về máy bay chiến đấu.

"Chúng tôi có những nhiệm vụ mới phía trước: máy bay chiến đấu kiểu phương Tây", Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba viết trên Twitter hôm 25/1.

Hôm 24/1, sau cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga, một quan chức Ukraine, Oleksiy Goncharenko, đã đăng trên Twitter: "Tên lửa lại bay qua Ukraine. Chúng tôi cần F16", đề cập đến máy bay chiến đấu F-16 do Mỹ sản xuất.

Máy bay F-16 trong cuộc tập trận của NATO. (Ảnh: Getty)

F-16 sẽ được gửi đến Ukraine?

Trong năm qua, Mỹ và các nước châu Âu lần lượt "phá rào" trong việc cung cấp cho Kiev những vũ khí ngày càng mạnh, nhưng chưa gửi máy bay vì sợ có thể kích động Nga leo thang chiến tranh.

Khi thông báo rằng Đức sẽ gửi chuyến 14 xe tăng Leopard 2 tới Ukraine, Thủ tướng Olaf Scholz nhấn mạnh rằng việc gửi máy bay chiến đấu không có trong dự định của Berlin. Ông Scholz nói: "Việc không nói về máy bay chiến đấu là điều mà tôi đã nói rõ từ rất sớm và tôi cũng đang nói rõ lại điều đó ở đây".

Các quan chức châu Âu khác, tuy nhiên chưa dứt khoát như vậy. Tuần trước, Ngoại trưởng Hà Lan, Wopke Hoekstra, nói với các nhà lập pháp rằng chính phủ sẵn sàng cung cấp cho Ukraine máy bay F-16 nếu Kiev yêu cầu và Mỹ cho phép chuyển giao. Ông nói: "Chúng tôi rất cởi mở. Không có điều cấm kỵ nào".

Các quan chức Mỹ trước đây nói F-16 là loại máy bay phức tạp, phải mất nhiều tháng để học cách sử dụng và cũng có yêu cầu bảo trì phức tạp - thường do các nhà thầu dân sự thực hiện và những người này có thể không hoạt động an toàn ở Ukraine. Nhưng cũng chính các quan chức lập luận tương tự về xe tăng Abrams trước khi Tổng thống Biden quyết định gửi chúng đến Ukraine.

Trong suốt cuộc chiến, các đồng minh phương Tây cố gắng đạt được sự cân bằng giữa việc cung cấp vũ khí cho Ukraine và không tạo ra một cuộc đối đầu trực tiếp hơn với Nga. Nhiều quan chức Mỹ và châu Âu lo ngại rằng các máy bay chiến đấu có thể bay vào không phận Nga hoặc được sử dụng để tấn công các mục tiêu trên đất Nga.

Tuy nhiên một số nhà phân tích cho rằng những lo ngại đó là sai lầm, vì hệ thống phòng không của Moskva khiến các cuộc không kích của Ukraine vào lãnh thổ Nga trở nên phi thực tế. Mục đích sử dụng chính của máy bay chiến đấu vì vậy sẽ là tăng cường khả năng của Ukraine trong việc bắn hạ tên lửa hành trình và máy bay không người lái tự hủy của Nga.

Đầu cuộc xung đột, Ba Lan từng đề xuất chuyển giao cho Kiev một số máy bay MiG-29 do Nga sản xuất, loại máy bay mà các phi công Ukraine biết lái, thay vì máy bay Mỹ, nhưng kế hoạch không thành hiện thực.

Sẽ có bao nhiêu xe tăng đến Ukraine?

Xe tăng M1 Abrams. (Ảnh: Shutterstock)

Khoản đóng góp lớn nhất đến từ Mỹ - 31 chiếc M1 Abrams, đủ để cung cấp cho một tiểu đoàn quân đội Ukraine. Các quan chức Mỹ cho biết sẽ mất ít nhất vài tháng trước khi Abrams có thể được chuyển giao, mặc dù các chuyên gia cho biết có thể mất ít nhất một năm.

Anh, Đức và Ba Lan từng cam kết gửi 14 xe tăng, trong đó London dự định giao những chiếc Challenger 2 trong vòng vài tuần. Bộ trưởng Quốc phòng Đức, ông Boris Pistorius, dự tính Berlin sẽ mất 3 hoặc 4 tháng để xuất xưởng xe tăng Leopard 2. Canada cũng đã cam kết gửi thêm 4 xe tăng Leopard 2 cùng với các huấn luyện viên để hướng dẫn cho lực lượng Ukraine cách vận hành chúng.

Các quan chức quân đội Ukraine từ lâu nói rằng họ cần ít nhất 300 xe tăng phương Tây để tạo ra sự khác biệt trong cuộc chiến. Đó là "rất nhiều xe tăng xét ở cấp độ quốc gia", theo một phân tích của Janes, công ty có trụ sở tại London.

Quân đội châu Âu đang nắm giữ ít nhất 2.000 xe tăng Leopard 2 - và hàng trăm loại xe tăng chiến đấu khác. David Silbey, một nhà sử học quân sự tại Đại học Cornell, chuyên phân tích chiến trường, cho biết người Nga cũng có hàng nghìn xe tăng vẫn sẵn sàng trong cuộc chiến.

Ông Silbey nói: "Nếu phương Tây có thể cung cấp 500 đến 1.000 xe tăng, điều đó sẽ tạo ra sự khác biệt lớn đối với người Ukraine và cuộc chiến".