Hy vọng mới trong việc sử dụng máu cuống rốn để điều trị ung thư

Mai Thị Diễm12:30 27/03/2020

Các nhà nghiên cứu vừa phát triển một phương pháp mới để khiến các tế bào gốc máu cuống rốn trở nên dễ cấy ghép hơn, từ đó cải thiện hiệu quả điều trị ung thư máu ở cả trẻ em lẫn người lớn.

Tế bào gốc máu hay còn được biết đến với tên gọi tế bào gốc tạo máu (HSCs) là một loại tế bào toàn năng có thể tạo ra mọi loại tế bào có trong máu, bao gồm: hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. HSCs có nhiệm vụ đảm bảo cho quá trình sản sinh máu trong suốt cuộc đời của con người. Khi điều trị một vài loại ung thư và các bệnh rối loạn máu di truyền, đôi khi cần phải thay thế tủy xương bằng phương pháp ghép HSCs.

Từ HSCs có thể tạo ra mọi loại tế bào máu có trong cơ thể người.

Cuống rốn là một kho tàng HSCs rất dồi dào và hữu dụng. Cấy ghép tế bào gốc máu cuống rốn còn giúp hạn chế biến chứng so với tế bào gốc ở tủy xương. Mặc dù phương pháp cấy ghép tế bào từ cuống rốn đã được sử dụng với trẻ em trong suốt 3 thập kỷ qua, nhưng hầu hết đơn vị máu cuống rốn vẫn không chứa đủ lượng HSCs tương thích cho trẻ lớn và người trưởng thành.

Một nghiên cứu mới đây có lẽ đã tìm ra lời giải cho vấn đề nêu trên, khi phát hiện ra rằng, một loại protein có tên NOV, thường được tìm thấy với hàm lượng thấp trong máu, có thể được sử dụng để nhân nhanh lượng HSCs trong máu cuống rốn.

TS Rajeev Gupta (Viện nghiên cứu Ung thư UCL), đại diện nhóm tác giả cho biết: “Chúng tôi từng khám phá được rằng, một loại protein điều hòa có tên NOV là nhân tố cần thiết để đảm bảo chức năng của HSCs ở con người diễn ra bình thường. Từ kết quả này, chúng tôi tiếp tục đặt ra câu hỏi liệu có thể dùng NOV có độ tinh sạch cao, để tạo tác động lên HSCs trong cuống rốn và khiến chúng trở nên dễ cấy ghép hơn hay không?”.

Theo chuyên gia này, trước đây, để làm tăng số lượng HSCs trong máu cuống rốn là rất đắt đỏ và khó khăn. Thậm chí, không phải tất cả HSCs hiện diện trong máu cuống rốn đều có thể được sử dụng để cấy ghép. Có đến 30% đơn vị máu cuống rốn không có đủ lượng HSCs có chức năng cần thiết cho việc cấy ghép và đã phải vứt bỏ.

Bằng cách nuôi cấy tế bào và tiến hành thử nghiệm lâm sàng trên chuột thí nghiệm, nhóm tác giả nhận thấy, máu cuống rốn khi được tiếp xúc với NOV thì khả năng cấy ghép sẽ tăng lên đáng kể. Cụ thể hơn, loại HSCs có chức năng đã tăng lên gấp 6 lần. Đáng kinh ngạc hơn là điều này xảy ra chỉ sau 8 tiếng tiếp xúc.

“Sử dụng NOV, chúng tôi đã có thể nhanh chóng tác động vào tế bào gốc tạo máu từ đó biến đổi trạng thái của chúng, cụ thể là biến đổi HSCs không có chức năng thành HSCs có chức năng. Phát hiện này đã mang đến một giải pháp mới để các đơn vị máu cuống rốn chứa ít tế bào gốc trở nên hữu dụng, từ đó sẽ có nhiều bệnh nhân ung thư máu cũng như bệnh nhân mắc chứng rối loạn máu di truyền được cứu chữa hơn” – TS Rajeev Gupta nhấn mạnh về công trình khoa học này.

Video đang HOT

Nhóm tác giả cũng chia sẻ rằng, trong thời gian tới, họ sẽ tiến hành thử nghiệm lâm sàng để kiểm chứng xem kết quả nghiên cứu này có thực sự hữu ích với các bệnh nhân ung thư máu hay không?

Minh Nhật

Kỳ tích y học: Truyền hệ miễn dịch của anh cho em trai để cứu em

Bé Johan 3 tuổi mắc bệnh u hạt mãn tính. Sau ca cấy ghép tủy xương, bé đã sống sót nhờ một phương pháp điều trị mới được gọi là liệu pháp tăng cường miễn dịch.

Bé Johan và bà mẹ Maren Chamorro - Ảnh: AFP

Khi hệ thống miễn dịch bị căn bệnh di truyền hủy hoại, có thể dùng phương pháp ghép tủy xương để điều trị. Song người nhận ghép rất dễ nhiễm khuẩn trong những tháng điều trị đầu tiên.

Do đó, các bác sĩ đã áp dụng liệu pháp tế bào để củng cố hệ thống miễn dịch của người nhận ghép. Bé Johan là một trong những ca như thế.

Giai đoạn một: Ghép tế bào gốc tủy xương

Gia đình bé Johan sinh sống tại khu ngoại ô giàu có ở Washington (Mỹ). Bé Johan được thụ thai ngoài kế hoạch. Bà mẹ Maren Chamorro 39 tuổi kể lại: "Đó là một cú sốc và tôi đã khóc".

Từ nhỏ cô đã biết mình mang gen gây bệnh u hạt mãn tính, một chứng bệnh thường dẫn đến tử vong cho trẻ trước năm 10 tuổi.

Anh trai cô đã mất năm lên 7 tuổi vì chứng bệnh di truyền này và cô được cảnh báo có 25% cơ hội di truyền bệnh cho con.

Cách đây bảy năm rưỡi, Maren Chamorro và chồng đã chọn phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm để sinh cặp song sinh Thomas và Joanna.

Phôi được xét nghiệm di truyền trước khi cấy nên hai bé chào đời không mắc bệnh. Còn đối với bé Johan, kết quả xét nghiệm di truyền đã nhanh chóng xác nhận bé nhiễm bệnh.

Sau khi tiếp xúc với Bệnh viện Nhi đồng quốc gia ở Washington, vợ chồng Maren Chamorro đã đưa ra một trong những quyết định quan trọng nhất của đời: Cho bé Johan ghép tủy xương, một liệu pháp đầy rủi ro nhưng có thể điều trị lành bệnh.

Tủy xương được xem như nhà máy sản xuất hồng cầu và bạch cầu. Tủy xương của bé Johan sản xuất các bạch cầu không thể chống lại vi khuẩn và nấm nên rất dễ nhiễm khuẩn.

Thật may mắn, kết quả xét nghiệm cho thấy tủy xương của Thomas anh trai bé Johan 6 tuổi tương thích với bé.

Tháng 4-2018, các bác sĩ đã làm sạch tủy của bé Johan bằng hóa trị, sau đó dùng kim trích lấy tủy từ xương chậu Thomas rồi sàng lọc giữ lại các tế bào gốc và bơm trở lại vào mạch bé Johan.

Các "siêu tế bào" dần dần phát triển trong tủy xương và tạo ra các tế bào bạch cầu bình thường.

Tiến sĩ miễn dịch học Michael Keller - giáo sư Bệnh viện Nhi đồng quốc gia với lọ chứa "siêu tế bào" - Ảnh: AFP

Giai đoạn hai: Liệu pháp miễn dịch

Hệ thống miễn dịch bảo vệ cơ thể chống vi khuẩn có thể được tái tạo lại trong vài tuần nhưng để đối kháng với virus phải mất hơn ba tháng.

Do đó, bước kế tiếp là áp dụng liệu pháp tế bào phòng ngừa trong khuôn khổ chương trình thí nghiệm do nhà miễn dịch học Michael Keller đứng đầu.

Tiến sĩ Keller trích xuất từ máu của Thomas các tế bào bạch cầu lympho đã tiếp xúc với sáu loại virus rồi nhân chúng trong thời gian 10 ngày trong lọ để tạo ra một đội quân gồm hàng trăm triệu tế bào lympho chuyên biệt.

Kết quả có được là một loại kem màu trắng nằm dưới lọ thí nghiệm. Kế tiếp, các tế bào lympho được tiêm trở lại cho bé Johan để ngay lập tức bảo vệ bé chống lại sáu loại virus này.

Tiến sĩ Michael Keller tóm tắt: "Bé Johan đã mang hệ thống miễn dịch của anh mình".

Bà mẹ Maren Chamorro xác nhận điều này. Hiện nay khi Thomas và Johan bị cảm, hai em đều có cùng triệu chứng và cùng thời gian mắc bệnh.

Đối với bé Johan, đến nay sức khỏe bé đã diễn biến tốt. Thật tuyệt khi bé có thể chơi bùn mà không lo gì cả.

Hình ảnh ba chiều các tế bào lympho (màu xanh) xung quanh tế bào ung thư (màu vàng) - Ảnh: AFP

Liệu pháp miễn dịch

Phương pháp gia cố hệ thống miễn dịch bằng tế bào của người hiến hoặc từ tế bào đã biến đổi gen của chính mình được gọi là liệu pháp miễn dịch.

Liệu pháp này chủ yếu được dùng để điều trị ung thư, nhưng Tiến sĩ Michael Keller hy vọng sắp tới sẽ được áp dụng cho các bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch như bé Johan để chống lại virus.

Trở ngại chính của liệu pháp miễn dịch là kỹ thuật phức tạp và chi phí điều trị, do đó chì có khoảng 30 cơ sở y tế ở Mỹ thực hiện.

Theo tuoitre

3000 người hiến máu để duy trì sự sống cho bé gái 2 tuổi Người mẹ Davidson đang cầu xin mọi người hiến máu cho con gái 2 tuổi sau khi bé bị mắc bệnh lạ, chỉ sống được nhờ truyền máu. Con gái của Steph Davidson, bé Adeline, đã phải trải qua quá trình kiểm tra nghiêm ngặt khi người mẹ nhận thấy cô bé đang phát triển với tốc độ chậm hơn so với những...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Xử lý bãi giữ xe máy 'chặt chém' 100.000 đồng sau xem diễu binh09:49

Những nguyên nhân chính khiến drone mất kiểm soát, rơi rụng khi bay trình diễn06:02

Xem xét kỷ luật sinh viên có thái độ không phù hợp với các cựu chiến binh tại Lễ kỷ niệm 30-410:34

Người phụ nữ đi xe máy vượt đèn đỏ ngay trước mặt CSGT, lập tức bị tuýt còi01:06

Điều gì khiến con gái 55 tuổi cõng mẹ 100 tuổi đi xem diễu binh 30.4?09:05

Danh tính 4 người tử vong vụ lật xe khách ở Tam Đảo10:44

Clip lốc xoáy kéo dài 10 phút làm tốc mái, sập 24 căn nhà01:11

Tìm kiếm 2 em nhỏ ở Đồng Nai nghi đạp xe tới TPHCM xem diễu binh00:19

Nghe lại bản tin chiến thắng 30/4/197509:15

Tổng thống Trump đến Rome dự tang lễ Giáo hoàng Francis09:43

Iran công bố nguyên nhân vụ cháy nổ thảm khốc ở cảng01:49

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Giải mã cái chết của ong sau khi chích người: Vũ khí tự vệ đánh đổi bằng mạng sống

09:40:12 03/05/2025

Trong trường hợp bị côn trùng cắn mà xuất hiện các triệu chứng như nổi mề đay toàn thân, mệt mỏi, khó thở... người bệnh cần nhanh chóng được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và cấp cứu kịp thời.

Thách thức với các cha mẹ 'săn con' khi mắc bệnh lý đơn gene

09:31:55 03/05/2025

Điều đáng nói là đa phần các bệnh lý di truyền thể lặn không biểu hiện ở thế hệ cha mẹ, nhưng lại để lại hậu quả nghiêm trọng cho thế hệ con. Nguy cơ mắc bệnh là ngẫu nhiên và độc lập trong mỗi lần mang thai, sinh con.

Dầu hạt có thật sự gây hại cho sức khỏe?

09:27:47 03/05/2025

Tuy vậy, đến nay các nghiên cứu vẫn chưa đưa ra kết luận rõ ràng. Một phân tích năm 2017 cho thấy những người tiêu thụ nhiều omega-6 không có mức viêm cao hơn so với người khác; thậm chí nhóm này còn ghi nhận sức khỏe tim mạch tốt hơn.

Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

09:22:27 03/05/2025

Mặc dù đã có nghiên cứu về tác dụng của nghệ đối với sức khỏe nhưng vẫn cần có thêm nhiều nghiên cứu chất lượng cao với quy mô mẫu lớn hơn để hiểu đầy đủ về lợi ích sức khỏe của nó.

Hai lần mất con, người mẹ tìm ra 'thủ phạm' ẩn trong gene

08:24:11 03/05/2025

TS.BS Bùi Thị Phương Hoa cho biết, bệnh lý đơn gene là những rối loạn do đột biến ở một gene duy nhất gây ra. Dựa vào cơ chế di truyền, bệnh được chia thành dạng trội và dạng lặn

Nhầm lẫn tai hại và những hiểm họa khi sử dụng thực phẩm chức năng giả

07:45:48 03/05/2025

Thực phẩm chức năng giả thường không đảm bảo thành phần hoạt chất như đã công bố, thậm chí có thể chứa các chất nguy hiểm.

Một phần thịt lợn mang 'tiếng oan' nhiều năm

07:43:20 03/05/2025

Mỡ lợn từng bị gán mác là nguồn chất béo nguy hiểm nhưng các nghiên cứu gần đây cho thấy tiếng xấu này có phần thiếu chính xác.

TPHCM: Đốt rác trong vườn bằng xăng, người phụ nữ bị cháy toàn thân nặng nề

07:19:37 03/05/2025

Người phụ nữ ở TPHCM cầm chai xăng tưới vào đống rác đang đốt trong vườn, gây nên tai nạn bỏng toàn thân nặng nề.

Ăn trái cây giàu vitamin C không bị sỏi thận

07:19:07 03/05/2025

Do đó, hạn chế vitamin C chỉ áp dụng đối với các dạng bổ sung liều cao như viên uống hoặc sử dụng không kiểm soát, chứ không phải từ nguồn tự nhiên như trái cây.

Tổn thương biểu mô giác mạc vì nhỏ chanh để chữa đau mắt

07:09:26 03/05/2025

Chúng tôi dùng đèn khe sinh học (slit lamp) thì ghi nhận tổn thương biểu mô giác mạc, tróc biểu mô rải rác. Chúng tôi chẩn đoán bé viêm kết giác mạc cấp do kích thích hóa học (axit từ nước chanh), tổn thương biểu mô giác mạc , bác sĩ Hu...

Thời điểm uống nước chè xanh tốt nhất

08:28:49 02/05/2025

Chè nên được dùng trong ngày, không uống chè để qua đêm hoặc pha lại nhiều lần vì dễ nhiễm khuẩn, sinh độc tố. Đặc biệt, không nên thêm quá nhiều đường, sữa hoặc đá lạnh vì sẽ làm mất tác dụng điều hòa khí huyết của chè.

Ăn trứng gà mỗi ngày, điều gì xảy ra?

08:23:28 02/05/2025

Trứng là nguồn cung cấp đạm quen thuộc và giá rẻ, nhưng từng nhiều lần gây tranh cãi về mặt dinh dưỡng. Loại thực phẩm này trước đây bị cho là không tốt cho mỡ máu do chứa nhiềucholesterol.