Khó gỡ “nút thắt” tín dụng

Tín dụng vẫn tăng trưởng ì ạch vì đâu?

Tính đến 24/9, dư nợ tín dụng đối với nền kinh tế tăng 8,64% so với cuối năm 2018- mức tăng thấp nhất trong nhiều năm qua.

VPBank được nâng hạn mức tăng trưởng tín dụng từ 12% lên 16%

Tín dụng thấp nhất nhiều năm

Theo NHNN Việt Nam, tính đến ngày 24/9/2019, tổng phương tiện thanh toán (M2) tăng 8,58% so với cuối năm 2018; dư nợ tín dụng đối với nền kinh tế tăng 8,64% so với cuối năm 2018... Các con số này cao hơn một chút so với báo cáo trước đó của Tổng cục Thống kê là đến 20/9/2019, tổng phương tiện thanh toán tăng 8,44% so với cuối năm 2018; tín dụng tăng 8,4%.

Tuy nhiên, ngay cả con số tăng trưởng tín dụng 8,64% mà NHNN đưa ra cũng vẫn là mức tăng thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây, thậm chí còn thấp hơn nhiều so với mức tăng 9,52% của cùng kỳ năm 2018- năm mà tín dụng chỉ tăng có 13,89%.

Đáng lo ngại hơn là tín dụng đang có xu hướng tăng chậm dần trong thời gian gần đây. Còn nhớ báo cáo tài chính 6 tháng đầu năm 2019 của không ít ngân hàng ghi nhận tốc độ tăng trưởng tín dụng khá cao trong 6 tháng đầu năm, thậm chí có ngân hàng đã hoàn thành trên 80% kế hoạch tín dụng cả năm.

Số liệu tăng trưởng tín dụng hàng tháng cũng cho thấy rõ điều này khi mà tại thời điểm cuối tháng 6, tín dụng tăng 7,33%, nhưng đến cuối tháng 7, tăng trưởng tín dụng mới nhích lên mức 7,48%; đến cuối tháng 8 là 8%...

Vậy đâu là nguyên nhân khiến tín dụng bị chững lại và tốc độ tăng trưởng tín dụng đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm?

Giải đáp cho thắc mắc này, một chuyên gia ngân hàng cho biết, mặc dù có nhiều ngân hàng tăng trưởng tín dụng khá cao trong nửa đầu năm, song đó đều là những ngân hàng có quy mô nhỏ và vừa, trong khi các ngân hàng lớn, đặc biệt là các NHTM có vốn Nhà nước tăng trưởng tín dụng khá ì ạch. Chẳng hạn VietinBank, tín dụng chỉ tăng có 2,38% trong 6 tháng đầu năm...

Nguyên nhân khiến các ông lớn NHTM Nhà nước không dám đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng là do hệ số an toàn vốn của của ngân hàng này đang ở sát ngưỡng tối thiểu theo quy định của NHNN, nên nếu không tăng được vốn, thậm chí các ngân hàng này còn phải thu hẹp quy mô tín dụng. "Do các ngân hàng quốc doanh có quy mô tín dụng xấp xỉ cả triệu tỷ đồng, nên cho dù các ngân hàng nhỏ có tăng trưởng tín dụng đến cả chục phần trăm cũng không đủ để bù đắp cho sự chậm lại trong tăng trưởng tín dụng của các ông lớn này", vị chuyên gia này cho biết.

Bên cạnh đó, còn một lý do nữa đó là việc không ít ngân hàng tái cơ cấu bảng cân đối tài sản, thậm chí giảm bớt quy mô tín dụng thay vì chạy đua tăng trưởng tín dụng như thời gian trước để có thể tuân thủ được chuẩn Basel II khi mà thời hạn áp dụng chuẩn này đã cận kề (1/1/2020).

Có mở rộng nới room?

Tuy nhiên, theo vị chuyên gia trên, cho dù vì lý do gì đi nữa, thì việc tăng trưởng tín dụng đang chững lại hiện nay đang khiến mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm ở mức 14% có nguy cơ phá sản.

"Mặc dù tăng trưởng tín dụng thấp có thể chưa ảnh hưởng ngay tới đà tăng trưởng kinh tế của năm nay do đà tăng yếu ớt của tín dụng đang được bù đắp bởi sự tăng trưởng khá mạnh của nguồn vốn đầu tư nước ngoài, cả trực tiếp và gián tiếp, cũng như xuất khẩu ròng. Tuy nhiên, nếu tín dụng tiếp tục tăng trưởng thấp có thể ảnh hưởng tới đà tăng trưởng kinh tế của năm tới nếu các yếu tố trên yếu đi, bởi tín dụng vẫn đang là nguồn cung ứng vốn quan trọng cho đại bộ phận doanh nghiệp, hay nói nôm na là sản xuất trong nước", vị chuyên gia này cảnh báo.

Đáng lưu ý là ngay từ đầu năm nay, NHNN chỉ phân bổ hạn mức tăng trưởng tín dụng cho phần lớn các ngân hàng ở mức 12-13%, nên để đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng 14%, chắc chắn sẽ phải nới room mạnh hơn nữa cho các ngân hàng.

Hiện vẫn chưa thấy có thêm ngân hàng nào tuyên bố được nới room, ngoài các nhà băng đã đáp ứng chuẩn Basel II, như VPBank được nâng hạn mức tăng trưởng tín dụng từ 12% lên 16%; còn Techcombank, MB và ACB được nới room tín dụng từ 13% lên 17%...

Trong khi đó, hiện có khá nhiều ngân hàng đề xuất được tăng thêm hạn mức tín dụng. Chẳng hạn như Sacombank, ông Dương Công Minh - Chủ tịch HQT Sacombank cho biết đã có đề xuất lên Thống đốc NHNN theo hướng xin được nâng room tín dụng giai đoạn 2018-2020 từ 18-20%. Riêng năm 2019, Sacombank mong muốn hạn mức được cấp là 19%. Hay như OCB muốn được nới room tín dụng lên 30% do 6 tháng đầu năm nay, tăng trưởng tín dụng của ngân hàng đã đạt tới gần 20%...

Mặc dù đồng thuận với quan điểm của NHNN là chỉ nới room tín dụng cho những ngân hàng có nền tảng tài chính tốt, đặc biệt là những ngân hàng đã đáp ứng chuẩn Basel II, song trong bối cảnh hiện nay, theo vị chuyên gia ngân hàng nói trên, có thể cơ quan quản lý phải mạnh tay hơn trong việc nâng hạn mức tín dụng, thậm chí nên san bớt room tín dụng của các ngân hàng quốc doanh cho các ngân hàng đã đáp ứng chuẩn Basel II, thì may ra mới hoàn thành mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm nay.

Hà Anh

Theo Enternews.vn