Không sa mạc, nền văn minh Ai Cập liệu có tồn tại?

Theo dõi VGT trên

Quá trình hình thành Ai Cập cổ đại khiến các nhà khoa học đặt câu hỏi ngược, liệu sa mạcvật cản hay bước đệm tạo đà cho quốc gia Bắc Phi này phát triển?

Cằn cỗi, trơ trụi, không sự sống là hình ảnh mọi người thường nghĩ khi nghe đến sa mạc. Tuy nhiên điều đó có vẻ như không đúng với Ai Cập, một trong những quốc gia có nền văn minh phát triển lâu đời bậc nhất thế giới. Quá trình hình thành Ai Cập cổ đại khiến các nhà khoa học đặt câu hỏi ngược, liệu sa mạc là vật cản hay bước đệm tạo đà cho quốc gia Bắc Phi này phát triển?

Giàu tài nguyên

Từ những công cụ lao động làm bằng đồng, tới thuốc nhuộm trang trí kim tự tháp mà màu sắc vẫn còn tươi mới sau hàng nghìn năm tồn tại, Ai Cập đã khai thác vô vàn nguyên vật liệu quý họ tìm được từ thời cổ đại. Trải dài từ Thung lũng sông Nile đến Biển Đỏ, Ai Cập xa xưa rộng lớn và trù phú hơn rất nhiều so với đất nước có tên Ai Cập ngày nay. Một phần lãnh thổ Ai Cập cổ đại còn vươn đến cả sa mạc Libya ở phía Tây, cũng như sa mạc Ảrập bên bờ Đông.

Nghiên cứu về Ai Cập cổ đại suốt hàng chục năm, Tiến sĩ Pawet Polkowski, Giám đốc Bảo tàng Khảo cổ Poznan (Ba Lan) cho biết nền văn minh của quốc gia này bắt nguồn từ 5 ngàn năm trước. Ở thời con người sinh sống tại nhiều nơi vẫn quen lối sống ăn lông ở lỗ, săn bắt hái lượm, người Ai Cập cổ đã biết khai thác tài nguyên, chế tạo công cụ lao động từ kim loại đồng. Đó là tiền đề để khai sinh ra nhà nước Ai Cập đầu tiên vào năm 2686 TCN.

Sống giữa sa mạc nhưng người Ai Cập hiếm khi nào rơi vào cảnh thiếu nước uống hay lương thực, bởi họ không bao giờ chọn những vùng đất cằn cỗi để định cư. Thay vào đó họ tìm đến các ốc đảo, nơi nguồn nước luôn có sẵn cùng hệ động thực vật trù phú. Thói quen tập trung nhau lại ở các ốc đảo chính là cơ sở hình thành lối sống quần cư, đô thị hóa sau này. Từ những khoáng sản phổ biến, người Ai Cập dần biết cách khai thác và chế tạo đồ dùng từ những vật liệu hiếm.

Sa mạc Libya là một trong những nơi có trữ lượng cát thủy tinh lớn, và nó không thể vượt khỏi tầm mắt của những người Ai Cập cổ. Công nghệ chế tác của người Ai Cập chính là cơ sở để phát triển ngành công nghiệp sản xuất thủy tinh đến tận ngày nay. Ngoài ra các sản phẩm nông nghiệp và rượu của Ai Cập cũng được đánh giá rất cao về khả năng sản xuất hàng loạt, cũng như chất lượng của nó.

Bí quyết giúp Ai Cập có trình độ sản xuất vượt trội so với các khu vực khác ở cùng thời kỳ chính là khả năng sản xuất công cụ lao động với số lượng lớn. Mỏ đồng ở Sinai được khai thác liên tục ngay từ thời cổ đại, qua đó giúp quốc gia này chế tác ra đủ lượng công cụ cần thiết vào mọi hoạt động hàng ngày. Những khối đá xây nên kim tự tháp trải dài từ bán đảo Sinai đến vùng Nubia xa xôi ở phía Nam Ai Cập đều có dấu tích cho thấy chúng được cắt xẻ, chuyên chở bởi công cụ lao động làm bằng đồng.

Không sa mạc, nền văn minh Ai Cập liệu có tồn tại? - Hình 1

Các ốc đảo giữa sa mạc là tiền đề giúp văn minh Ai Cập phát triển.

Không có sa mạc thì sao?

Nghiên cứu sâu hơn về những bức họa bên trong kim tự tháp Giza, các nhà khoa học tìm thấy một sự thật bất ngờ khác. Thuốc nhuộm màu đỏ dùng để trang trí trong lăng tẩm có thành phần chính là ôxít sắt, qua đó họ đặt giả định tồn tại một mỏ sắt được khai thác từ thời Ai Cập cổ đại mà chưa ai biết tới. Nếu suy đoán trên là sự thật, lịch sử về Ai Cập thời các pharaoh trị vì sẽ phải viết lại toàn bộ. Điều đáng tiếc là không ai có đủ thông tin để chứng minh giả định trên.

Từ những dẫn chứng đã nêu ở trên, Polkowski chỉ ra những nguồn tài nguyên phong phú từ sa mạc (bao gồm nước sạch, đồng, cát thủy tinh và nhiều loại nguyên vật liệu khác) chính là cơ sở giúp nền văn minh Ai Cập phát triển sớm. Nếu không có chúng, Ai Cập khó có thể vươn đến những thành tựu vượt bậc như họ từng làm trước kia. Chắc chắn những lăng mộ, kim tự tháp… sẽ không tồn tại, hoặc nếu có cũng không thể trù phú với vô vàn vật phẩm bày biện bên trong.

Khó khăn duy nhất nền văn minh Ai Cập phải đối mặt là rủi ro trong những hành trình từ vùng đất này đến vùng đất khác. Ngay cả trong thời hiện đại, việc lái xe đi dạo quanh vùng sa mạc hoang sơ cũng có thể nguy hiểm đến tính mạng. Bão cát xâm thực, cát lún,… luôn là những hiểm họa chực chờ người hành hương. Tuy nhiên chừng đó khó khăn không thể ngăn Ai Cập cổ đại phát triển với một trình độ vượt bậc với nguồn tài nguyên có sẵn.

Ở thời đại những phương tiện vận chuyển như xe ngựa chắc chắn không thể chạy qua những đụn cát lớn, người Ai Cập đã sử dụng khéo léo súc vật nhằm phục vụ cho những chuyến đi dài. Họ không dùng lạc đà như các quý tộc Trung Đông, mà sử dụng lừa để đi lại. So với lạc đà hay ngựa, lừa dai sức hơn hẳn nên chúng được sử dụng với số lượng lớn từ rất sớm. Những đàn lừa được bảo vệ nghiêm ngặt bởi binh lính canh gác vì chúng là tài sản quý giá.

Video đang HOT

Trong vài thập niên gần đây, các nhà khảo cổ học còn tìm thấy một vài di chỉ có thể là trạm dừng chân của những đoàn hành hương lớn trong lịch sử. Dấu tích để lại cho thấy người Ai Cập cổ có sự hiểu biết tiến bộ về đo lường, bởi họ tính đến khoảng cách giữa các chuyến đi để xây dựng trạm dừng chân một cách tương đối hợp lý. Các trạm sẽ cách nhau khoảng 30-90km tùy vào khoảng cách quãng đường, và nơi đây cung cấp cả nước lẫn thức ăn giống như trạm dừng trên đường cao tốc ngày nay.

“Những trạm dừng này đã có từ hàng ngàn năm trước. Chúng tạo thành một mạng lưới dày đặc liên kết việc di chuyển giữa vùng Dakhla và Jebel Uweinat, qua đó đi lại thuận tiện hơn rất nhiều”, Polkowski nhận định. Thay vì đi một mình, người Ai Cập cổ thường đi thành những đoàn lớn để hỗ trợ nhau, cũng như làm giảm nguy cơ gặp hiểm họa trên đường đi như trộm cắp hay bão cát.

Không sa mạc, nền văn minh Ai Cập liệu có tồn tại? - Hình 2

Sa mạc Ai Cập còn chứa rất nhiều bí ẩn về những thứ bên trong nó.

Ai Cập thời hiện đại

Trong vài năm qua, Polkowski và những người có chung đam mê nghiên cứu nền văn minh Ai Cập cổ đại gặp khá nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm thông tin. Tình hình bất ổn tại quốc gia Bắc Phi này khiến nhiều vùng sa mạc còn ẩn chứa nhiều di chỉ khảo cổ phải đóng cửa với giới nghiên cứu. Cách duy nhất để Polkowski tiếp tục đào sâu vào những nghiên cứu của mình là thu thập tài liệu ghi chép lại từ những đồng sự trước đây. Đó cũng chính là lúc ông tìm ra ý nghĩa của thần Set.

Mang trong mình hình hài của một con chó, Set là một vị thần đầy bí ẩn của Ai Cập cổ đại. Nhưng theo Polkowski, đây là biểu tượng của sa mạc, giông bão và hỗn loạn. Trước mỗi chuyến hành hương, người Ai Cập sẽ mang theo một bức tượng của thần Set để cầu mong bản thân được bình yên. Những vật phẩm được tìm thấy bên cạnh một vài bức tượng thần Set cho thấy Ai Cập cũng mới chỉ bị sa mạc hóa. Nhiều nơi thuộc Ai Cập cổ đại từng là đồng bằng màu mỡ.

Nguyên nhân giúp nền văn minh Ai Cập tồn tại và phát triển cũng có thể chính là thứ khiến nó biến mất trong thời gian ngắn. Theo thời gian, vùng đất Ai Cập trù phú xưa kia dần bị sa mạc hóa. Những ốc đảo sau khi bị khai thác cạn kiệt các túi nước ngầm cũng trở nên cằn cỗi, không thể đáp ứng nổi nhu cầu sử dụng nước sạch và lương thực ngày một tăng lên khi dân số phát triển. Tài nguyên không còn, nền văn minh Ai Cập cũng lụi tàn theo.

Thật khó để tưởng tượng về một Ai Cập trù phú với những cánh đồng lớn, người dân quần cư đông đúc nếu nhìn vào những dấu tích còn lại của hôm nay. Tuy nhiên đó lại là giả thiết hợp lý nhất được các nhà khoa học tán đồng. Trên thực tế tại sa mạc Sahara, quá trình sa mạc hóa vẫn đang diễn ra với tốc độ chóng mặt. Có những nơi bị cát lấn sâu vào đến 200km chỉ trong một năm, do đó nền văn minh Ai Cập biến mất vì thiên nhiên tàn phá không phải lý do quá bất hợp lý.

Dù vậy, rất nhiều khoáng sản quý vẫn đang ngủ yên dưới lòng đất của những nơi thuộc Ai Cập cổ đại và chờ được phát lộ. Đầu tháng trước, chính quyền Ai Cập tuyên bố họ vừa phát hiện ra một mỏ vàng lớn có giá trị đến 2 tỷ USD chưa từng được biết đến từ trước đến nay. Liệu sau phát hiện lớn trên, người ta còn tìm thấy được những gì trong lòng đất vốn từng là thung lũng của các pharaoh? Chẳng ai có thể biết trước được.

Văn minh Ai Cập Những ảnh hưởng xuyên không gian và thời gian (Kỳ 2)

Văn minh Ai Cập là một trong những nền văn minh phát triển rực rỡ nhất của thế giới cổ đại mà tầm ảnh hưởng xuyên không gian, thời gian. Cho đến nay, những thành tựu ấy vẫn làm cho chúng ta thán phục, ngạc nhiên trước sức sáng tạo kì diệu của Ai Cập thời cổ đại.

Văn minh Ai Cập - Những ảnh hưởng xuyên không gian và thời gian (Kỳ 2) - Hình 1

Văn minh Ai Cập - Những ảnh hưởng xuyên không gian và thời gian (Kỳ 2) - Hình 2

Văn minh Ai Cập - Những ảnh hưởng xuyên không gian và thời gian (Kỳ 2) - Hình 3

Nhà nước Ai Cập cổ đại ra đời từ cuối thiên niên kỉ IV TCN. Từ đó cho đến năm 525 TCN, theo cách phân chia của Manêtông, tác giả sách Lịch sử Ai Cập, sống vào thế kỉ III TCN, lịch sử Ai Cập cổ đại được chia thành 5 thời kì là Tảo vương quốc, Cổ vương quốc, Trung vương quốc, Tân vương quốc và Hậu kì vương quốc gồm tất cả 31 vương triều.

Xã hội Ai Cập cổ đại đã có sự phân chia giai cấp ở mức độ cao và địa vị xã hội đã được phân biệt rõ ràng. Tầng lớp thống trị là giai cấp chủ nô (vua, quý tộc, tăng lữ) nắm quyền lực kinh tế, chính trị và có địa vị ưu đãi, có quyền sở hữu nhiều ruộng đất và nô lệ. Những người bị trị bao gồm: nông dân, thợ thủ công, nô lệ. Bộ máy nhà nước tuy tương đối cồng kềnh, nhưng hoạt động một cách hiệu quả và chặt chẽ. Ngoài những quy định trong tuyển chọn quan lại theo thứ bậc, nhà nước ban hành nhiều quy định về hoạt động, thẩm quyền của các bộ phận từ trung ương đến địa phương, ban bố những sắc lệnh quy định về sự trừng phạt.

Văn minh Ai Cập - Những ảnh hưởng xuyên không gian và thời gian (Kỳ 2) - Hình 4

Hatshepsut (1508 - 1458 TCN) nữ Pharaoh vĩ đại trong lịch sử Ai Cập, nắm giữ toàn vương quyền và thời gian trị vì lâu nhất đã cai quản bằng những chiến lược và mô hình đúng đắn, đưa Ai Cập trở thành một quốc gia hùng mạnh, thịnh vượng và giàu có thời bấy giờ

Đứng đầu bộ máy nhà nước là Pharaoh. Ông có quyền lực rất lớn: bổ nhiệm hoặc bãi miễn chức vụ của quan lại, quyết định các công việc quan trọng của quốc gia. Pharaoh là người sở hữu tối cao về ruộng đất, có quyền phân phát ruộng đất và của cải theo ý mình. Quyền lực tối thượng của ông ta được tín ngưỡng hóa làm cho nó trở thành thứ siêu nhiên, huyền bí. Người đứng đầu hệ thống pháp luật cũng là Pharaoh, người chịu trách nhiệm thi hành pháp luật, thực thi công lý, duy trì pháp luật và trật tự và dựa vào một bộ máy quan lại giúp ông quản lý công việc của mình. Nhưng ông vẫn phải kiêng dè các tăng lữ lập thành phe nhóm, liên kết lẫn nhau để tạo một ảnh hưởng cực mạnh. Bộ máy tư pháp hình thành khá sớm, đồ sộ nhưng thẩm quyền của nó chưa tách bạch với hành pháp. Sự mờ nhạt về ranh giới giữa quản lý hành chính và quyền xét xử là đặc trưng của chế độ chiếm hữu nô lệ chuyên chế.

Để chinh phục được những vùng đất mới mở rộng bờ cõi lãnh thổ cũng như bảo vệ đất nước trước quân xâm lược, các Pharaoh đã xây dựng lực lượng quân đội hùng hậu và thiện chiến. Nhiều binh sĩ được huấn luyện khắc nghiệt từ khi 5 tuổi và sử dụng thành thạo nhiều vũ khí. Trang bị quân sự điển hình bao gồm cung tên, giáo và loại khiên đầu tròn được chế tạo bằng cách bọc da động vật vào một khung gỗ. Binh lính được tuyển chọn từ những người dân thường, nhưng trong giai đoạn Tân Vương quốc và đặc biệt là thời kỳ sau đó, lính đánh thuê đã được tuyển mộ để chiến đấu cho Ai Cập.

Văn minh Ai Cập - Những ảnh hưởng xuyên không gian và thời gian (Kỳ 2) - Hình 5

Vào khoảng nửa sau thiên niên kỉ IV TCN, do sự phát triển của lực lực lượng sản xuất và sự phân hóa giàu nghèo, các công xã nông thôn đã liên hiệp lại thành những nhà nước nhỏ đầu tiên gọi là châu. Dần dần, những châu ấy hợp lại thành hai miền Thượng và Hạ Ai Cập. Tổ chức nhà nước lúc bấy giờ còn sơ khai nhưng đã mang đặc điểm của một nhà nước chuyên chế. Tiếp đó, qua đấu tranh, hai miền Thượng và Hạ Ai Cập mới thống nhất thành nước Ai Cập. Giai đoạn củng cố và phát triển nhà nước quân chủ tập quyền thống nhất của Ai Cập cổ đại từ khoảng 3200-30 TCN.

Từ khi nhà nước Ai Cập thống nhất ra đời cho đến khoảng năm 3000 TCN, ở Ai Cập đã trải qua hai vương triều là vương triều I và vương triều II và được gọi chung là thời Tảo vương quốc. Vào thời kỳ này, người Ai Cập đã biết sử dụng công cụ bằng đồng đỏ, biết dùng cày và súc vật để kéo cày. Người đứng đầu nhà nước là vua chuyên chế gọi là Pharaoh.

Thời kì Cổ vương quốc bao gồm 8 vương triều, từ vương triều III đến vương triều X. Đầu thời Cổ vương quốc, chế độ tập quyền trung ương càng được củng cố, kinh tế cũng phát triển hơn trước. Trên cơ sở ấy, các Pharaoh đã huy động sức người sức của để xây dựng cho mình những Kim tự tháp rất đồ sộ. Nhưng từ vương triều V, thế lực của chính quyền trung ương bắt đầu suy giảm, đến vương triều VII, nền thống nhất không duy trì được nữa.

Đến thời kì Trung vương quốc (khoảng 2200-1570 TCN) bao gồm 7 vương triều, trong đó, thời kì thống trị của vương triều XI và vương triều XII là thời kì ổn định nhất. Nhưng đến năm 1750 TCN, ở Ai Cập đã nổ ra một cuộc khởi nghĩa của dân nghèo. Từ đó Ai Cập bị suy yếu. Năm 1710 TCN, miền Bắc Ai Cập bị người Híchxốt ở Palextin chinh phục thống trị 140 năm. Trong thời gian ấy, miền Nam Ai Cập cũng phải thần phục vương triều ngoại tộc. Năm 1570 TCN, người Híchxốt bị đánh đuổi khỏi Ai Cập, đất nước lại được thống nhất, thời Tân vương quốc bắt đầu. Các Pharaon thời kỳ này thi hành chính sách vũ lực và không ngừng mở rộng lãnh thổ. Nhờ đó, Ai Cập trở thành một quốc gia rộng lớn hơn bao giờ hết.

Cuối vương triều XVIII, do thế lực của tầng lớp tăng lữ thờ thần Mặt trời Amôn phát triển quá mạnh, lấn át cả uy quyền của vua, vì vậy, để làm suy yếu thế lực của tầng lớp tăng lữ, vua Ichnatôn đã tiến hành một cuộc cải cách tôn giáo, nhưng chính sách cải cách này chỉ được thi hành một thời gian ngắn. Sau vương triều XVIII, Ai Cập ngày càng suy yếu. Từ thế kỉ X TCN, Ai Cập hết bị chia cắt lại bị ngoại tộc thống trị. Đến năm 30 TCN, Ai Cập thành một tỉnh của đế quốc La Mã.

Ai Cập là một quốc gia có lịch sử cổ đại sớm nhất, lâu dài nhất và liên tục. Lịch sử có thể coi là lịch sử nhà nước quân chủ trung ương tập quyền, tạo nên các tác phẩm quy mô lớn, đồ sộ. Chịu ảnh hưởng của yếu tố chiến tranh, bao gồm cả chiến tranh xâm lược và bị xâm lược thế nên Ai Cập đã truyền bá văn minh của mình và tiếp thu học tập nền văn minh khác.

Văn minh Ai Cập - Những ảnh hưởng xuyên không gian và thời gian (Kỳ 2) - Hình 6

Nền văn minh Ai Cập cổ đại hay còn được biết tới là nền văn minh sông Nile được xem là một trong những cái nôi của văn minh nhân loại. Địa lý chính là một trong những điều kiện thuận lợi góp phần hình thành nên một trong những nền văn minh sớm nhất thế giới.

Địa hình Ai Cập được chia làm hai khu vực rõ rệt là thượng và hạ Ai Cập. Thượng Ai Cập là dãy thung lũng dài và hẹp, có nhiều núi đá; hạ Ai Cập là vùng châu thổ đồng bằng sông Nile. Lãnh thổ Ai Cập hầu như bị đóng kín, phía Tây giáp sa mạc Libi, phía Đông là Hồng Hải, phía Bắc là Địa Trung Hải, phía Nam giáp sa mạc Nubi và Êtiôpia.

Sông Nile dài hơn 6 ngàn km, có 7 nhánh đổ ra Địa Trung Hải, là một trong những con sông dài nhất thế giới, phần chảy qua Ai Cập là 700km. Hạ lưu sông có hình dáng tam giác, hai bên lưu vực sông có đất đai phì nhiêu, màu mỡ nhờ lượng phù sa lớn bồi đắp, thuận tiện cho các loại cây trồng phát triển. Nơi đây cũng sở hữu quần thể động vật đa dạng. Nhờ đó, cư dân sống ở hai bờ sông Nile không chỉ an cư lạc nghiệp mà còn phát triển thông thương. Thiên nhiên đã ưu ái ban cho nơi này điều kiện vô cùng thuận lợi để phát triển trở thành một trong những nền văn minh sớm nhất thế giới.

Tuy vậy, về mặt địa hình, Ai Cập là một nước tương đối bị đóng kín, phía Bắc là Địa Trung Hải, phía Đông giáp Biển Đỏ, phía Tây giáp sa mạc Xahara, phía Nam giáp Nubi, nơi giáp giới ấy là một vùng núi hiểm trở khó qua lại. Chỉ có ở Đông Bắc, vùng kênh đào Xuyê sau này, người Ai Cập cổ đại mới có thể qua lại với vùng Tây Á.

Cách đây khoảng 12.000 năm, trên lưu vực châu thổ sông Nile, đã có những nhóm người sinh sống. Cư dân Ai Cập cổ bao gồm các bộ lạc từ Đông Bắc châu Phi và Tây Á đến. Họ quần tụ lại cùng tồn tại và trở thành chủ nhân của nền văn minh rực rỡ ở phương Đông - văn minh Ai Cập.

Văn minh Ai Cập - Những ảnh hưởng xuyên không gian và thời gian (Kỳ 2) - Hình 7

Năm 3150 TCN, nền văn minh Ai Cập được thống nhất dưới thời pharaoh Narmer, thường được gọi là Menes. Đây cũng là vị vua đầu tiên của đế chế Ai Cập cổ. Trải qua nhiều đời pharaon với những biến động lịch sử, nền văn minh Ai Cập đã tạo ra được vô số thành tựu, từ tín ngưỡng - tôn giáo, văn hóa cho đến xây dựng, tiêu biểu là kim tự tháp - một trong 7 kỳ quan thế giới cổ còn sót lại tới ngày nay.

Người Ai Cập cũng được cho là một trong những nhóm người đầu tiên hoạt động sản xuất nông nghiệp quy mô lớn. Điều này có được là do sự khéo léo trong việc phát triển hệ thống thủy lợi của họ. Để tận dụng một cách tốt nhất nguồn nước, họ đã phát triển các các hệ thống thủy lợi nhằm mục đích chính là tưới tiêu và kiểm soát các hoạt động nông nghiệp. Nền canh tác của người Ai Cập cho phép họ trồng được những cây lương thực, đặc biệt là các loại ngũ cốc như lúa mì và lúa mạch, và các loại cây công nghiệp. Người Ai Cập sử dụng nước của sông Nin cho nhiều mục đích khác nhau. Nước lũ có thể được chuyển sang hướng khác, như vườn tược, để tránh việc ngập lụt cho một số khu vực nhất định. Hệ thống này cũng được sử dụng để cung cấp nước uống cho người Ai Cập.

Những bằng chứng khảo cổ sớm nhất về hệ thống thủy lợi được tìm thấy trên đầu vương trượng của vua Scorpion II, có niên đại vào khoảng năm 3100 TCN. Phần đầu vương trượng mô tả hình ảnh nhà vua đang cầm cuốc đào mương. Sự kết hợp hình ảnh nhà vua với thủy lợi đã nhấn mạnh tầm quan trọng của nguồn nước và nông nghiệp đối với đời sống của cư dân Ai Cập.

Điều kiện tự nhiên của Ai Cập vừa thuận lợi vừa khắc nghiệt đã tạo nên nét đặc trưng trong tính cách con người Ai Cập và trong văn hóa Ai Cập nói chung cũng như các công trình kiến trúc nói riêng. Cư dân ở đây là những người dũng cảm, liều lĩnh, kiên nhẫn và chăm chỉ. Nhà nước Ai Cập ra đời từ rất sớm, mang tính chất chuyên chế. Đời sống nhân dân vô cùng cực khổ do bị áp bức bóc lột quá nặng nề. Chính vì vậy, tầng lớp áp bức đã không ít lần nổi dậy đấu tranh, lật đổ chế độ cai trị. Ai Cập cũng đã tiến hành nhiều cuộc chiến tranh xâm lược các vùng đất, các nước khác. Mặt khác, Ai Cập cũng là đối tượng xâm lược của các thế lực bên ngoài. Dẫu vậy, người dân Ai Cập sớm bước vào xã hội văn minh cùng những thành tựu vô cùng to lớn trên mọi lĩnh vực của đời sống, bao gồm: chữ viết, văn hóa, tôn giáo, khoa học tự nhiên, kiến trúc, điêu khắc... mà ngày nay nhân loại không thể phủ nhận được. Tất cả đều là do sức sáng tạo thần kỳ của con người thuở đó.

Văn minh Ai Cập - Những ảnh hưởng xuyên không gian và thời gian (Kỳ 2) - Hình 8

Để hiểu biết mang tính chất nền tảng về các nền văn minh của nhân loại và hiểu sâu sắc hơn về nền văn minh Ai Cập, Nhà Sáng lập - Chủ tịch Tập đoàn Trung Nguyên Legend Đặng Lê Nguyên Vũ tâm huyết, cẩn trọng, tuyển chọn từ hàng triệu cuốn sách, từ hàng ngàn tấm gương danh vĩ nhân thành công nhất của nhân loại với các tác phẩm tiêu biểu viết về lịch sử văn minh nhân loại như: "Nguồn gốc văn minh" (Will Durant), "Văn minh phương Tây và phần còn lại của thế giới" (Niall Ferguson), "Sự va chạm của các nền văn minh và sự tái lập trật tự thế giới" (Samuel Huntington), "Nền văn minh và sự bất mãn của nó" (Sigmund Freud), "Lược sử loài người" (Yuval Noah Harari)... cùng nhiều cuốn sách quý khác.

Tủ sách nền tảng Đổi đời gồm hơn 100 đầu sách quý, thấm đẫm tư duy biện chứng, tuần hoàn liên thông từ lập thuyết đến thực hành, hợp nhất tinh hoa của toàn thể nhân loại về 12 lĩnh vực căn cốt nhất: Khoa học, Triết học, Huyền học, Y học, Võ học, Kinh tài học, Chính trị học, Đạo đức học, Xã hội học, Mỹ học, Âm thanh học và Ngôn ngữ học nhằm khuyến khích việc học hỏi, tiếp thu và ứng dụng tinh hoa tri thức nhân loại. Từ đó, chuyển hóa sức mạnh tri thức thành sức mạnh vật chất, sức mạnh thể chất và sức mạnh tinh thần giúp mỗi cá nhân rút ngắn con đường đi đến thành công và hạnh phúc đích thực.

Ai Cập cổ đại là khu vực rất đặc biệt với nền văn minh phát triển từ rất sớm và tồn tại trong thời gian khá lâu dài, có vai trò quan trọng trong việc mở đường cho nền văn minh nhân loại. Thành công của văn minh Ai Cập bởi chính sự hiểu biết, tinh thần học hỏi và sáng tạo đáp ứng nhu cầu phát triển văn hóa-xã hội; có chiến lược, tư tưởng chuẩn mực và tinh thần đoàn kết của các vương triều Pharaoh với đức tin tối thượng vào các vị Thần tối cao cùng tầm ảnh hưởng lớn. Thế nhưng, cũng như Lưỡng Hà, nền văn minh Ai Cập cuối cùng cũng suy vong bởi những giá trị cốt lõi không được đảm bảo và duy trì: có tầm ảnh hưởng lớn nhưng nền văn minh cũng xây dựng dựa trên những nỗi sợ hãi, tham lam của các vua chúa, cá nhân ích kỷ; một tín ngưỡng tôn sùng sự bất tử và 1 vị vua có thể đảm bảo cho ánh mặt trời soi sáng mỗi ngày dẫn đến bị lợi dụng niềm tin để phục vụ cho các mục đích riêng; xã hội bị chia cắt, mất dần tinh thần đoàn kết dân tộc bởi những mâu thuẫn giữa các cấp trong xã hội ở mức cao và địa vị xã hội phân biệt rõ ràng.

Văn minh Ai Cập - Những ảnh hưởng xuyên không gian và thời gian (Kỳ 2) - Hình 9

(Đón đọc kỳ sau: Văn minh Lưỡng Hà - Bài học đoàn kết vượt lên mọi khác biệt.)

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Hé lộ về nghĩa địa cổ với nhiều ngôi mộ táng theo tư thế bó gốiHé lộ về nghĩa địa cổ với nhiều ngôi mộ táng theo tư thế bó gối
00:00:01 02/05/2025
"Kẻ trộm ninja" sa lưới sau hàng chục lần gây án, cảnh tượng lúc bị bắt khiến không ai nhịn được cười"Kẻ trộm ninja" sa lưới sau hàng chục lần gây án, cảnh tượng lúc bị bắt khiến không ai nhịn được cười
14:04:40 03/05/2025
Vì sao chó nghe và hiểu khi chủ nhân gọi tên?Vì sao chó nghe và hiểu khi chủ nhân gọi tên?
18:39:44 02/05/2025
Bán nhà 4 tỷ lấy một con cua vàng, cô gái nói không hối hận: Chuyên gia đưa ra kết luận gây kinh ngạcBán nhà 4 tỷ lấy một con cua vàng, cô gái nói không hối hận: Chuyên gia đưa ra kết luận gây kinh ngạc
11:06:04 02/05/2025
Hình ảnh lạ xuất hiện giữa đại dương khiến các nhà khoa học đau đầu: Bí mật là gì?Hình ảnh lạ xuất hiện giữa đại dương khiến các nhà khoa học đau đầu: Bí mật là gì?
11:06:52 02/05/2025
Hai chú chó cao nhất và lùn nhất thế giới gặp nhauHai chú chó cao nhất và lùn nhất thế giới gặp nhau
11:05:13 02/05/2025
Đang dọn gầm giường, cụ ông "sốc ngang" khi thấy "báu vật" vàng 6 tỷ đồngĐang dọn gầm giường, cụ ông "sốc ngang" khi thấy "báu vật" vàng 6 tỷ đồng
13:55:16 03/05/2025
Cô gái 22 tuổi tiết kiệm 1,3 tỷ đồng trong 2 năm nhờ nhặt rácCô gái 22 tuổi tiết kiệm 1,3 tỷ đồng trong 2 năm nhờ nhặt rác
10:20:46 03/05/2025

Tin đang nóng

Sát hại bảo vệ nghĩa trang ở Bình Dương rồi kể với vợ "vừa chém con cọp"Sát hại bảo vệ nghĩa trang ở Bình Dương rồi kể với vợ "vừa chém con cọp"
16:14:26 03/05/2025
Quang Linh vướng tù tội, 1 người trong team châu Phi lộng quyền, mở tiệc ăn mừngQuang Linh vướng tù tội, 1 người trong team châu Phi lộng quyền, mở tiệc ăn mừng
16:44:07 03/05/2025
Nữ sinh ĐH Tôn Đức Thắng được tuyển chọn gắt gao để tham gia khối xe Nghi trượng tại Đại lễ 30/4Nữ sinh ĐH Tôn Đức Thắng được tuyển chọn gắt gao để tham gia khối xe Nghi trượng tại Đại lễ 30/4
16:17:11 03/05/2025
Hoa hậu Phương Lê mang thai lần 4 ở tuổi U50, là con chung đầu tiên với NSƯT Vũ LuânHoa hậu Phương Lê mang thai lần 4 ở tuổi U50, là con chung đầu tiên với NSƯT Vũ Luân
19:42:27 03/05/2025
Subeo chuẩn bị lên đường du họcSubeo chuẩn bị lên đường du học
16:12:21 03/05/2025
Vợ Quang Hải 'đụng hàng' Doãn Hải My, 'thanh lịch' đè bẹp 'thị phi' đúng nghĩa?Vợ Quang Hải 'đụng hàng' Doãn Hải My, 'thanh lịch' đè bẹp 'thị phi' đúng nghĩa?
16:02:22 03/05/2025
Cha xử kẻ hại con: Rõ nguyên nhân TNGT, huỷ quyết định cũ, vợ kể việc làm ám ảnhCha xử kẻ hại con: Rõ nguyên nhân TNGT, huỷ quyết định cũ, vợ kể việc làm ám ảnh
21:22:39 03/05/2025
Hé lộ cách cung nữ thỏa nhu cầu "sinh lý", nhiều điều khó tin nhưng có thậtHé lộ cách cung nữ thỏa nhu cầu "sinh lý", nhiều điều khó tin nhưng có thật
17:42:53 03/05/2025

Tin mới nhất

Hàng trăm chú chó dachshund săn đuổi kỷ lục ở Hungary

Hàng trăm chú chó dachshund săn đuổi kỷ lục ở Hungary

16:54:21 03/05/2025
Hàng trăm chú chó dachshund đã tụ tập tại Công viên thành phố Budapest, Hungary và đi dạo theo một vòng dài, ồn ào dưới ánh nắng mùa Xuân...
Kỳ lạ bộ tộc bắt phụ nữ bịt lỗ mũi để bớt đẹp

Kỳ lạ bộ tộc bắt phụ nữ bịt lỗ mũi để bớt đẹp

10:18:17 03/05/2025
Những người phụ nữ thuộc bộ tộc Apatani ở Ấn Độ tự huỷ hoại nhan sắc của mình bằng cách nhét những đồng xu lớn vào mũi.
Vì sao một câu cảm ơn của bạn với ChatGPT cũng tiêu tốn cả chục triệu USD và tác động của nó đến môi trường khủng khiếp thế nào?

Vì sao một câu cảm ơn của bạn với ChatGPT cũng tiêu tốn cả chục triệu USD và tác động của nó đến môi trường khủng khiếp thế nào?

10:10:59 02/05/2025
Một dòng tweet tưởng chừng vu vơ của tài khoản @tomiinlove vào ngày 16/4 đã khơi mào một sự tò mò lớn trong cộng đồng mạng: liệu OpenAI phải trả bao nhiêu tiền điện mỗi khi người dùng lịch sự
5.000 năm trong mộ cổ, "người đẹp ngủ" còn nguyên da, tóc

5.000 năm trong mộ cổ, "người đẹp ngủ" còn nguyên da, tóc

09:57:07 02/05/2025
Theo Ancient Origins, các nhà khảo cổ học Peru vừa tìm thấy ngôi mộ cổ chứa xácmột phụ nữ được bảo quản hoàn hảo với da, tóc và móng tay còn nguyên vẹn dù đã được chôn cất hàng thiên niên kỷ trước.
Mang áo chống bom 30 kg phá kỷ lục chạy

Mang áo chống bom 30 kg phá kỷ lục chạy

23:07:39 01/05/2025
Đại úy Lục quân Mỹ Travis G. Chewning-Kulick vừa xác lập kỷ lục chạy 1,6 km trong hơn 7 phút khi đang khoác bộ đồ chống bom.
Phát hiện đám mây phân tử khổng lồ gần trái đất

Phát hiện đám mây phân tử khổng lồ gần trái đất

22:47:32 01/05/2025
Một đám mây phân tử khổng lồ nhưng vô hình trước mắt thường đang ở khoảng cách rất gần hệ mặt trời, theo báo cáo đăng trên chuyên san Nature Astronomy.
Công bố ảnh Mặt Trời sắc nét nhất từ trước đến nay

Công bố ảnh Mặt Trời sắc nét nhất từ trước đến nay

10:31:49 01/05/2025
Các nhà khoa học Mỹ mới đây công bố bức ảnh Mặt Trời có độ phân giải cao chụp từ kính viễn vọng Mặt Trời lớn nhất thế giới Daniel K. Inouye (DKIST), CNN đưa tin ngày 30/4.
Lý giải thói quen ăn uống kỳ lạ của những chú mèo cưng

Lý giải thói quen ăn uống kỳ lạ của những chú mèo cưng

10:29:52 01/05/2025
Một số con mèo thích thưởng thức bữa ăn của mình khi có chủ nhân ở bên cạnh hoặc ở gần. Theo Tiến sĩ Katrina Warren, thói quen này được gọi là ăn theo cảm xúc .
Bí ẩn loài cây biết 'đi bộ' duy nhất trên thế giới, bộ rễ như 'mọc chân'

Bí ẩn loài cây biết 'đi bộ' duy nhất trên thế giới, bộ rễ như 'mọc chân'

10:24:31 30/04/2025
Loài cây biết đi này có hệ thống rễ phức tạp hoạt động như chân, giúp nó di chuyển về phía ánh sáng mặt trời khi chuyển mùa.
Phát hiện kho báu kỳ lạ với hơn 800 cổ vật giữa cánh đồng Anh

Phát hiện kho báu kỳ lạ với hơn 800 cổ vật giữa cánh đồng Anh

10:22:04 30/04/2025
Một kho báu thời đại đồ sắt với quy mô và hình dạng chưa từng thấy đã được phát hiện tình cờ tại một cánh đồng ở Bắc Yorkshire (Anh), làm rúng động giới khảo cổ
Sở thú Hàn Quốc 'đau đầu' vì thú cưng của cựu Tổng thống Yoon Suk-yeol

Sở thú Hàn Quốc 'đau đầu' vì thú cưng của cựu Tổng thống Yoon Suk-yeol

21:04:14 29/04/2025
Sở thú Seoul Grand Park của Hàn Quốc đang đau đầu với 2 chú chó của cựu Tổng thống Yoon Suk-yeol, khi chi phí nuôi dưỡng hàng năm của chúng tiêu tốn tới 6,7 triệu Won (hơn 120 triệu đồng).
Việt Nam phát hiện loài động vật cực kỳ quý hiếm, có một đặc trưng được ví là "họ hàng" của ma cà rồng

Việt Nam phát hiện loài động vật cực kỳ quý hiếm, có một đặc trưng được ví là "họ hàng" của ma cà rồng

21:01:35 29/04/2025
Nhím vốn là loài động vật có ngoại hình khá đặc biệt, nổi bật với lớp gai nhọn khiến chúng trông vừa dữ dằn vừa có phần dễ thương. Tuy không phải loài hiếm gặp, nhưng bạn đã từng nghe tới nhím ma cà rồng chưa?

Có thể bạn quan tâm

Chiến lược 'hai mũi nhọn' của EU đối phó với thuế quan của Tổng thống Trump

Chiến lược 'hai mũi nhọn' của EU đối phó với thuế quan của Tổng thống Trump

Thế giới

21:58:14 03/05/2025
Động thái này nhằm tạo vị thế mạnh mẽ cho EU khi đàm phán với Washington, đồng thời tạo áp lực buộc Mỹ phải nghiêm túc trong các cuộc thảo luận.
Mỹ nhân nóng bỏng đang vướng tin đồn hẹn hò với tài tử Tom Cruise

Mỹ nhân nóng bỏng đang vướng tin đồn hẹn hò với tài tử Tom Cruise

Sao âu mỹ

21:56:28 03/05/2025
Ngôi sao Hollywood Ana de Armas tiếp tục vướng nghi vấn hẹn hò với tài tử Tom Cruise. Họ bị giới săn tin bắt gặp khi di chuyển chung bằng trực thăng, cùng dùng bữa tối vào sinh nhật của nữ diễn viên.
Hậu trường cảnh nước lũ khiến Lý Hải suýt mất hết thiết bị khi quay "Lật mặt 8"

Hậu trường cảnh nước lũ khiến Lý Hải suýt mất hết thiết bị khi quay "Lật mặt 8"

Hậu trường phim

21:52:49 03/05/2025
Theo chia sẻ từ đạo diễn Lý Hải, đoàn phim đã mất 14 ngày thiết kế bối cảnh và liên tục ngâm mình 48 giờ trong nước để ghi hình.
Nữ rapper "chiến" nhất Vbiz khiến netizen liên tưởng đến Lưu Diệc Phi, tag hẳn HIEUTHUHAI yêu cầu làm 1 thứ

Nữ rapper "chiến" nhất Vbiz khiến netizen liên tưởng đến Lưu Diệc Phi, tag hẳn HIEUTHUHAI yêu cầu làm 1 thứ

Nhạc việt

21:51:08 03/05/2025
Mới đây, nữ rapper trẻ đăng tải 1 video nhảy theo bản nhạc Nước Mắt Cá Sấu của HIEUTHUHAI. Tuy nhiên, điều va vào ánh mắt của người xem đầu lại chính là ngoại hình xinh xắn.
Giám khảo nhận vai ác của Điểm Hẹn Tài Năng thừa nhận "hơi cực đoan"

Giám khảo nhận vai ác của Điểm Hẹn Tài Năng thừa nhận "hơi cực đoan"

Tv show

21:43:49 03/05/2025
Trong Điểm Hẹn Tài Năng, Trúc Nhân sẽ nhận vai ác . Nhưng nam ca sĩ cho biết, để các thí sinh tốt hơn, anh sẵn sàng vào vai.
Cả MXH đổ xô xin lỗi "công chúa Huawei" Diêu An Na giữa bê bối tình ái chấn động xứ tỷ dân, chuyện gì đây?

Cả MXH đổ xô xin lỗi "công chúa Huawei" Diêu An Na giữa bê bối tình ái chấn động xứ tỷ dân, chuyện gì đây?

Sao châu á

21:37:58 03/05/2025
Là tiểu thư cành vàng lá ngọc hàng thật giá thật, nhưng Diêu An Na không dựa vào thế lực gia đình để giành giật vai chính với các đồng nghiệp trong showbiz.
Thanh Thủy ghi điểm ở Indonesia, đọ sắc với 3 nàng hậu quốc tế, visual hơn hẳn?

Thanh Thủy ghi điểm ở Indonesia, đọ sắc với 3 nàng hậu quốc tế, visual hơn hẳn?

Sao việt

21:32:22 03/05/2025
Thanh Thủy vừa có chuyến công du đến Indonesia tham dự chung kết Puteri Indonesia tìm ra đại diện của quốc gia này đến với Miss International 2025. Bên cạnh đó, khán giả đổ dồn sự chú ý vào màn đọ sắc của Thanh Thủy với 3 nàng hậu quốc ...
Bắt giữ kẻ uống rượu say đi xe vào đường cấm, xô đẩy cảnh sát

Bắt giữ kẻ uống rượu say đi xe vào đường cấm, xô đẩy cảnh sát

Pháp luật

21:30:43 03/05/2025
Đối tượng Đỗ Xuân Long bị khởi tố, bắt tạm giam vì không đội mũ bảo hiểm, đi xe máy vào đường cấm rồi giằng co, xô đẩy lực lượng cảnh sát.
Xe tải va chạm xe khách, quốc lộ 20 Lâm Đồng ùn ứ nghiêm trọng

Xe tải va chạm xe khách, quốc lộ 20 Lâm Đồng ùn ứ nghiêm trọng

Tin nổi bật

21:29:41 03/05/2025
Xe khách chở hơn 20 hành khách đã va chạm với một xe tải trên quốc lộ 20 đoạn qua tỉnh Lâm Đồng khiến giao thông ùn ứ nghiêm trọng.
Shark Bình đưa Phương Oanh "hồi cung", netizen nhận xét 2 chữ về vợ chủ tịch

Shark Bình đưa Phương Oanh "hồi cung", netizen nhận xét 2 chữ về vợ chủ tịch

Netizen

21:14:33 03/05/2025
Sau khi kết hôn và sinh 2 nhóc tì cho Shark Bình , Phương Oanh vẫn dành trọn thời gian chăm sóc gia đình, chưa quay lại với công việc diễn xuất. Mới đây vợ chồng Shark Bình đưa 2 con đi du lịch Hàn Quốc nhân dịp nghỉ lễ.
Nửa đêm đang ngủ thì khói nghi ngút cùng mùi khét lẹt bay vào phòng, vợ chồng tôi hốt hoảng chạy ra thì thót tim thấy mẹ đứng trong bếp

Nửa đêm đang ngủ thì khói nghi ngút cùng mùi khét lẹt bay vào phòng, vợ chồng tôi hốt hoảng chạy ra thì thót tim thấy mẹ đứng trong bếp

Góc tâm tình

20:52:10 03/05/2025
Chồng tôi bật điện lên rồi kéo mẹ ra xa, tránh khỏi cái ấm siêu tốc đang bốc cháy. Mẹ chồng mới đến ở với vợ chồng tôi được mấy tháng nay.