Khủng hoảng gạo ở Philippines gây báo động về lạm phát toàn cầu

Nguồn cung gạo thế giới đối mặt rủi ro vì tình hình thiếu mưa ở Ấn Độ

Gạo có thể trở thành thách thức tiếp theo đối với nguồn cung lương thực toàn cầu khi tình trạng thiếu mưa ở Ấn Độ - nước xuất khẩu lớn gạo nhất thế giới - khiến diện tích trồng trọt bị thu hẹp nhiều nhất trong ba năm.

Các thương nhân lo ngại rằng sản lượng gạo giảm sẽ làm phức tạp thêm cuộc chiến chống lạm phát của Ấn Độ và gây hạn chế đối với xuất khẩu. Ảnh: AFP

Mối đe dọa đối với ngành sản xuất gạo của Ấn Độ xảy ra vào thời điểm các nước đang vật lộn với chi phí lương thực tăng cao và lạm phát tràn lan. Tổng diện tích trồng lúa của nước xuất khẩu hàng đầu trên đã giảm 13% trong mùa này do thiếu mưa ở một số khu vực như Tây Bengal và Uttar Pradesh, chiếm 1/4 sản lượng của Ấn Độ.

Các thương nhân lo ngại rằng sản lượng gạo giảm sẽ làm phức tạp thêm cuộc chiến chống lạm phát của Ấn Độ và gây ra hạn chế đối với xuất khẩu.

Một động thái như vậy sẽ có tác động sâu rộng đối với hàng tỷ người sống phụ thuộc vào loại ngũ cốc này. Đáng lưu ý, Ấn Độ chiếm đến 40% cán cân thương mại gạo toàn cầu và hiện chính phủ nước này đã hạn chế xuất khẩu lúa mì và đường để bảo vệ an ninh lương thực, cũng như kiểm soát giá tại thị trường nội địa.

Giá gạo Ấn Độ tăng vọt đã phản ánh mối lo ngại về sản lượng. Ông Mukesh Jain, Giám đốc công ty vận chuyển gạo Sponge Enterprises, cho biết giá một số loại gạo đã tăng hơn 10% trong hai tuần qua ở các bang trồng trọt lớn như Tây Bengal, Odisha và Chhattisgarh do tình trạng thiếu mưa và nhu cầu tăng cao từ Bangladesh. Ông dự báo giá xuất khẩu có thể tăng lên 400 USD một tấn vào tháng 9 từ mức 365 đôla Mỹ hiện nay.

Một nông dân chạy máy cày trên ruộng. Ảnh: AFP

Hầu hết sản lượng gạo trên thế giới được trồng và tiêu thụ ở châu Á nên nó có ý nghĩa quan trọng đối với sự ổn định chính trị và kinh tế trong khu vực.

Trái ngược với sự tăng vọt của giá lúa mì và ngô sau khi nổ ra xung đột tại Ukraine, giá gạo lại giảm do sản lượng và kho dự trữ dồi dào, giúp ngăn chặn một cuộc khủng hoảng lương thực lớn hơn.

Tuy nhiên, phần lớn sản lượng gạo trên thế giới phụ thuộc vào vụ lúa ở Ấn Độ. Một số nhà khoa học nông nghiệp lạc quan rằng vẫn còn thời gian để trồng trọt và bù đắp cho sự thiếu hụt trên. Lượng mưa được dự báo là ổn định trong hai tháng tới cũng có thể cải thiện sản lượng lúa gạo ở Ấn Độ.

Thế nhưng, người nông dân lại ít lạc quan hơn. Ông Rajesh Kumar Singh, 54 tuổi, cho biết ông chỉ trồng lúa trên một nửa trong tổng số 2,8ha đất của mình ở Uttar Pradesh vì hạn hán tháng 6 và tháng 7. "Tình hình thực sự rất bấp bênh", ông nói.

Giáo sư Himanshu tại Đại học Jawaharlal Nehru, cho biết giá gạo đang chịu sức ép bởi lẽ hiếm có vụ gieo sạ nào xảy ra sau giữa tháng 7, và do vậy hy vọng phục hồi sản lượng gạo là điều khó xảy ra.
Thiếu gạo có thể trở thành một thách thức mới đối với cuộc chiến chống lạm phát của Ấn Độ. Giá tiêu dùng đã duy trì ở mức trên giới hạn chịu đựng của Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ là 6% trong năm nay, khiến lãi suất tăng mạnh.

Ấn Độ đang cung cấp gạo cho hơn 100 quốc gia, trong đó Bangladesh, Trung Quốc, Nepal và một số quốc gia Trung Đông là những khách hàng lớn nhất của họ. Đối với thế giới nói chung, có một số điểm sáng khi nói đến tình hình an ninh lương thực.

Mỹ đã sẵn sàng xuất khẩu vụ lúa mì bội thu trong những tuần tới, trong khi Ukraine đã vận chuyển chuyến hàng ngũ cốc đầu tiên kể từ cuối tháng 2 năm nay. Theo ông Siraj Hussain, cựu Bộ trưởng Nông nghiệp Ấn Độ, khi sản lượng lúa ở một số bang có thể giảm xuống, chính phủ nên xem xét xem xét lại chính sách phân bổ gạo cho sản xuất ethanol.

Ấn Độ tìm cách thúc đẩy sản xuất ethanol sử dụng đường và gạo dư thừa như một phần trong nỗ lực cắt giảm chi phí nhiên liệu. Giá lương thực tăng cao sau cuộc khủng hoảng ở Ukraine đã làm tăng nguy cơ thiếu đói, đồng thời làm dấy lên cuộc tranh luận về tầm quan trọng của lương thực vaf nhiên liệu.

Tiến sĩ Hussain nói: "Tại thời điểm này, rất khó để ước tính chính xác mức độ tổn thất trong sản xuất gạo. Nhưng với mức giá hiện tại, hầu như không tìm ra lý do để tiếp tục bổ gạo cho sản xuất ethanol".