Làm thế nào bồi dưỡng giáo viên chương trình mới môn Toán hiệu quả?

Hai đổi mới chính trong dạy Toán theo chương trình mới

Chủ biên chương trình Toán mới Đỗ Đức Thái cho rằng việc dạy Toán phải giúp học sinh thông minh hơn và giải quyết được vấn đề thực tiễn.

Tại buổi chia sẻ về đổi mới dạy Toán ở nhà trường phổ thông theo chương trình phổ thông mới do Viện Toán học tổ chức chiều 8/5, GS Đỗ Đức Thái, Chủ biên chương trình môn Toán mới, đã nói về lý do phải thay đổi chương trình giáo dục phổ thông, trong đó có môn Toán.

Theo ông Thái, chương trình hiện hành ra đời cách đây gần 30 năm, không còn phù hợp với bối cảnh mới của đất nước. Về cơ bản, chương trình chỉ tiếp cận nội dung, tập trung trả lời những câu hỏi như "Chúng ta muốn học sinh biết cái gì"? Vì vậy, việc dạy Toán và các môn dường như chỉ chạy theo khối lượng kiến thức để thi cử mà ít chú ý đến cách học, nhu cầu, hứng thú của người học, phần nào coi nhẹ thực hành vận dụng kiến thức trong đời sống thực tiễn.

Ông Thái lấy ví dụ bài về "ước chung và ước chung lớn nhất" trong sách giáo khoa lớp 6 tập một. Chỉ trong một tiết 45 phút, giáo viên phải dạy tới bảy nội dung như ôn lại ước là gì, thế nào là ước chung, thế nào là ước chung lớn nhất, phân tích mỗi số ra thừa số nguyên tố, các tính chất chia hết... Với khối lượng và thời gian như vậy, giáo viên không dạy xuể.

GS Đỗ Đức Thái chia sẻ về lý do phải đổi mới chương trình môn Toán. Ảnh: D.T

Nội dung môn học hiện nặng về yêu cầu giải bài tập, nhất là dạng bài tập mẹo, lắt léo. "Những bài tập như thế về cơ bản chỉ phục vụ việc thi cử chứ không giúp hình thành và phát triển năng lực người học", ông Thái nói.

Bên cạnh đó, những năm gần đây, thi cử đã chi phối nặng nề việc học và dạy trong nhà trường phổ thông. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng dạy thêm học thêm tràn lan và phản ứng của dư luận xã hội về việc con em học hành vất vả mà không biết để làm gì.

Để giải quyết vấn đề trên, chương trình mới ra đời. Về kiến thức, chương trình Toán mới không thay đổi nhiều. Việc đổi mới được dựa trên nguyên tắc kế thừa những gì tinh túy, bỏ đi những thứ còn hạn chế và thêm vào những điều quan trọng, ví dụ kiến thức xác suất thống kê sẽ được đưa vào nhiều hơn. Phần đổi mới nhiều nhất nằm ở hoạt động dạy học trong trường phổ thông.

"Quan điểm xây dựng chương trình môn Toán mới là tinh giản - thiết thực - hiện đại - khơi nguồn sáng tạo. Học Toán để thông minh hơn, để giải quyết được vấn đề thực tiễn và để tồn tại được trong cuộc sống", ông Thái chia sẻ và cho rằng việc đổi mới dạy học cũng phải bám theo mục đích này.

Chủ biên chương trình môn Toán mới đưa ra hai đổi mới cốt lõi. Thứ nhất là chuyển từ dạy theo hướng truyền tải nội dung sang dạy làm sao để hình thành và phát triển năng lực Toán học cho học sinh.

Với môn Toán, Ban soạn thảo đặt ra năm năng lực gồm: tư duy, lập luận Toán học; mô hình hóa Toán học; giải quyết vấn đề Toán học; giao tiếp Toán học; sử dụng các công cụ, phương tiện học Toán. Bốn trong năm năng lực này mâu thuẫn với những bài thi, kiểm tra như hiện nay.

Đổi mới thứ hai trong dạy Toán theo chương trình mới là phải làm sao để học sinh ứng dụng được Toán học vào thực tiễn. Ông Thái cho rằng đây là điều mà sách giáo khoa hiện hành dường như không có và giáo viên cũng ít khi nói tới.

"Bây giờ dạy Toán phải theo mô hình. Trong đó, giáo viên phải dạy cho học sinh để các em biết chuyển vấn đề thực tiễn thành Toán học, sau đó sử dụng năng lực để giải quyết rồi đem kết quả thu được để quay lại giải quyết vấn đề thực tiễn", ông Thái nói và cho rằng nếu làm được như vậy Việt Nam không chỉ có những người giỏi chuyên về Toán học để vươn ra thế giới mà còn có thể giúp phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Theo Nghị quyết Quốc hội, thời gian bắt đầu áp dụng chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới đảm bảo tuần tự trong từng cấp học, chậm nhất từ năm học 2020-2021 đối với lớp đầu cấp tiểu học, từ năm học 2021-2022 đối với lớp đầu cấp THCS và từ năm học 2022-2023 đối với lớp đầu cấp THPT.

Dương Tâm

Theo VNE