Lớp học đặc biệt của những đứa trẻ nghèo ở Ấn Độ: Không có giáo viên, chỉ có tiếng giảng bài phát ra từ một chiếc loa

Học sinh vùng khó vừa chăn bò vừa dò sóng học online trong mùa Covid-19

Vừa chăn bò, cô bé người Ba Na vừa chăm chú ghi chép những hướng dẫn của giáo viên qua chiếc điện thoại bị vỡ màn hình. Lâu lâu, em lại dời lên những ngọn núi cao dò sóng để theo dõi tiếp bài giảng.

Giữa buổi trưa, bầu trời làng Hway (xã Đăk Tnang, huyện Kong Chro, Gia Lai) không một gợn mây trắng. Đi tiếp trên con đường đất đỏ, chúng tôi bỗng dừng lại khi thấy một cô học trò người Ba na đang chăm chú nhìn vào chiếc điện thoại, rồi ghi chép rất tỉ mỉ.

Thấy người lạ, cô bé có chút sợ hãi nhưng vẫn hỏi nhẹ: "Các chú có việc gì không ạ?". Một bên tai em vẫn gắn phone để không bỏ qua những lời giáo viên dạy. Qua một hồi trò chuyện, chúng tôi càng khâm phục về ý chí, nghị lực của cô học trò người Ba Na, nhất là trong mùa dịch Covid-19.

Tận dụng những lúc rảnh rỗi khi đi chăn bò, Lệ lấy sách vở ra ôn tập để chuẩn bị cho kì thi THPT quốc gia sắp tới.

Được biết, em tên là Đinh Thị Mỹ Lệ, hiện là học sinh lớp 12A1, trường THPT Hà Huy Tập (tại Hway, xã Đăk Tnang). Hiện Lệ đang học tại trường nội trú ở trung tâm huyện Kông Chro, cách nhà 15 km. Bố Lệ là cán bộ xã, mẹ làm nông nên cô quyết tâm "thoát nghèo" bằng cái học. Hàng tuần, cô học trò Ba Na lại gói ghém sách vở, áo quần để lên trường học. Tuy nhiên, vì dịch Covid-19 nên toàn bộ học sinh phải nghỉ ở nhà. Xa trường và bạn bè, cô bé lại về giúp đỡ bố mẹ việc nhà và đi chăn bò. Tuy nhiên, điều Lệ mong mỏi là có thể trở lại trường để tiếp tục việc học và hướng đến cánh cửa Đại học Sư phạm.

Lệ tâm sự: "Sau tiết chào cờ, cả trường thông báo nghỉ dịch. Lúc đó ai cũng vui vì được về nhà xả hơi... Sau một tuần, chúng em tiếp tục được quay trở lại trường. Học được ba tuần, nhà trường tiếp tục cho nghỉ vì lúc ấy "dịch bệnh đang bùng phát dữ dội" và "chưa biết ngày nào học lại". Thông báo lần này khiến em và các bạn không vui như trước nữa. Trái lại là nỗi lo lắng khi năm học lớp 12 sắp kết thúc, nhiều dự định, khao khát tốt nghiệp phổ thông ở phía trước. Xa thầy cô, việc tự học càng trở nên khó khăn, nhiều bài toán khó không biết hỏi ai".

Khát khao của những học sinh vùng khó là sớm quay lại trường để có điều kiện tiếp thu bài tốt hơn

Những ngày trường học đóng cửa, cô học trò 18 tuổi mô tả cuộc sống của mình thật buồn chán và không thể tập trung ôn tập. Buổi sáng, Lệ và đứa em trai lớp 9 lùa đàn bò 17 con lên núi thả. Buổi trưa, em chỉ ăn cơm nắm, muối vừng ăn dưới gốc cây để chăn đàn bò đến 4-5h chiều mới về. Mấy tuần nay, nhà trường thông báo triển khai việc ôn tập trực tuyến trên Truyền hình đã làm em rất thích và có động lực trở lại.

Lệ bộc bạch: "Mỗi tối, em thường chạy vào UBND xã Đăk Tnang để dùng "ké" wifi học trực tuyến. Em mượn bàn và ghế nhựa, đặt giữa hành lang để ngồi học. Những gì các giáo viên hướng dẫn, em đều ghi chép để có cơ sở, định hướng ôn tập. Mỗi lúc đi chăn bò, em cũng mang sách vở và chiếc điện thoại cũ của bố mẹ cho để lên mạng xem lại các bài giảng clip dạy trên truyền hình".

Trong khoảng thời gian ngắn mỗi tối, Lệ vừa xem các bài giảng của các giáo viên bộ môn đăng trên trang web của trường và vừa xem lại video bài giảng trực tuyến qua Youtube. Một nguồn kiến thức mênh mông như vậy trong khi không có sự tương tác nào giữa trò và thầy càng làm khó cô học trò nghèo.

Em Đinh Thị Xuyết (bạn cùng lớp với Lệ) nhà ở làng Bla, xã Đăk Song, huyện Kông Chro, cách trường nội trú hơn 35 km. Trong làng Xuyến, hầu như các bạn đều chỉ học đến lớp 9 rồi ở nhà "bắt chồng". Nhưng khát vọng vào giảng đường đã khiến thiếu nữ người Ba Na quyết tâm đeo đuổi việc học.

Mỗi tối Xuyết lại chăm chú nghe các giáo viên giảng dạy trên mạng nhờ chiếc điện thoại cũ mà bố mẹ cho mượn

Từ khi nghỉ tránh dịch Covid-19, Xuyết cũng phụ giúp bố mẹ chăn đàn bò, đến tối mịt mới về. Chiếc điện thoại thông minh cũ dùng liên lạc, nay Xuyết đăng ký mạng 3G, tháng 50 nghìn đồng. "Lúc chăn bò có mang điện thoại, sách vở theo để học, nhưng mạng chập chờn, pin chai, dùng vài chục phút là tắt ngúm", Xuyết nói.

"Các môn còn lại khi nào thầy cô đăng bài lên trên trang thì học sinh tự vào học và làm bài tập. Chỗ nào khó hiểu, không biết làm thì tra mạng xem cách giải", Xuyết, nói và thừa nhận bản thân còn lúng túng về cách học, phương pháp tự học.

Ông Phạm Hữu Hùng - Hiệu trưởng Trường THPT Hà Huy Tập cho biết trường có tất cả 624 học sinh, trong đó 153 học sinh người dân tộc thiểu số tham gia học trực tuyến chưa đạt 40%. Nhà trường đang khuyến khích các em đã học bài giảng rồi thì cho bạn trong làng không có điện thoại mượn học. Ngoài ra không còn cách nào khác vì đang trong thời gian cách ly toàn xã hội".

Ông Lê Duy Định - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Gia Lai cho biết: Từ nay đến hết tháng 4 sẽ tập trung ôn tập và luyện thi THPT quốc gia, đối với lớp 12. Từ lớp 11, lớp 9 trở xuống thì sẽ tập trung ôn tập. Nếu tháng 5, học sinh chưa đi học lại thì Sở sẽ chỉ đạo học bài mới. Đối với việc trực tuyến, Sở đã tổ chức hội nghị tập huấn trực tuyến về công tác dạy học qua internet trong thời gian học sinh nghỉ học để phòng, chống dịch Covid-19 cho các trường. Qua đó, tùy tình hình thực tế mà các đơn vị tự lựa chọn để áp dụng cho phù hợp.

Hiện nay, Gia Lai có gần 450.000 học sinh. Sở GD&ĐT Gia Lai đang triển khai chương trình dạy học trên truyền hình cho học sinh lớp 9 và lớp 12. Tuy nhiên, do địa phương có số lượng học sinh dân tộc thiểu số chiếm gần 40%, dân cư phân bố rải rác, nhiều khu vực chưa có điện lưới, sóng di động... nên số lượng học sinh tham gia học truyền hình chỉ đạt 45% và học trực tuyến 10%.

Phạm Hoàng