Lười và sự thật về sự lười biếng: Có thể xoay đầu 270 độ, hầu hết đều chết vì đi toalet

Nếu lười là một người bình thường, có lẽ chúng sẽ chẳng bao giờ phải đi học vì tật trễ giờ của mình. Loài động vật sống trên cây này ngủ tối đa 20 giờ mỗi ngày! Và ngay cả khi tỉnh giấc, lười hầu như không di chuyển đi chút nào.

Thực tế thì, chúng cực kỳ chậm chạp và lười biếng đến nỗi mọc rêu trên thân người luôn. Nếu con lười không vô địch về lười thì chẳng ai dám nhận số 2. Nhưng tại sao chúng lại chọn phong cách sống kỳ dị như thế?

Đặc điểm phân biệt Lười

Con lười là một phân bộ động vật thuộc về họ Megalonychidae (lười hai ngón) và họ Bradypodidae (lười ba ngón), sống chủ yếu trong các rừng mưa nhiệt đới ở Nam Mỹ.

Chúng có ngoại hình khá giống nhau với cái đầu tròn, đôi mắt lờ đờ buồn ngủ, cái tai nhỏ xíu và phần đuôi mập mạp. Kích thước của giống lười có hai ngón chân to hơn. Phần lớn thời gian của loài này được dành để treo ngược thân mình lên trên những cành cây. Còn giống lười ba ngón thì lại thích ngồi thẳng người trên các nhánh cây. Màu sắc trên khuôn mặt của lười ba ngón khiến loài này lúc nào cũng trông như đang mỉm cười.

Đặc trưng chung của những con lười là sự chậm chạp và lười vận động, cùng với ngoại hình trông có vẻ khá “đần”. Sự thờ ơ với mọi thứ xung quanh khiến không ít người nghĩ rằng chúng chậm tiến hóa và tụt hậu so với sự phát triển của các loài động vật khác.

Thế nhưng đây lại chính là sự tiến hóa để thích nghi với môi trường sống không có nhiều chất dinh dưỡng của chúng.

Lười là một trong những loài động vật có vú có tốc độ và tập tính sinh hoạt chậm chạp nhất hành tinh. Nguyên nhân của sự chậm chạp này một phần do thị lực kém của chúng.

Chúng dành phần lớn cuộc đời chỉ để ăn, ngủ và nghỉ ngơi trên những tán rừng nhiệt đới. Hầu hết các loài ăn cỏ thường bổ sung các thực phẩm giàu năng lượng hơn như trái cây và các loại hạt. Nhưng lười, đặc biệt là lười ba ngón phụ thuộc hầu như hoàn toàn vào lá cây. Chúng đã phát triển một chiến lược tinh vi để thích ứng với chế độ ăn eo hẹp này.

Đầu tiên, chúng cố gắng hấp thu tối đa năng lượng từ thức ăn. Lười có một chiếc dạ dày nhiều ngăn chiếm tới một phần ba cơ thể, chúng có thể dành từ 5 tới 7 ngày, thậm chí vài tuần, để tiêu hóa một bữa ăn.

Mặt khác, chúng hạn chế tối đa sự tiêu hao năng lượng bằng cách không di chuyển quá nhiều. Hầu hết thời gian của chúng là để ăn, nghỉ ngơi và ngủ. Chúng chỉ xuống đất một lần mỗi tuần để đi vệ sinh. Khi di chuyển, lười cũng không mấy nhanh nhẹn. Băng qua một con đường bình thường cũng sẽ mất tới 5 phút.

Với phong cách sống chẳng mấy vội vàng này lười không cần quá nhiều cơ bắp. Thực tế, khối lượng cơ của chúng ít hơn 30% so với các loài cùng kích cỡ. Lười cũng dùng ít năng lượng để giữ ấm cơ thể hơn vì nhiệt độ cơ thể của chúng có thể dao động tới 5 độ C lớn hơn hầu hết loài động vật có vú. Những đặc điểm thích nghi cả về thể chất và hành vi đã hạn chế tối đa sự tiêu hao năng lượng và trao đổi chất của loài lười.

Chính tốc độ chậm chạp đã cho phép lười phát triển mạnh trên những ngọn cây. Điều này cũng khiến lười trở thành môi trường sống cho các loài tảo, vừa giúp chúng ngụy trang và đôi khi lại có thể làm đồ ăn vặt. Lười thật sự lười!

Sự ngụy trang hoàn hảo

Một số nhà khoa học nghĩ rằng tập tính chậm chạp của lười giúp chúng ít bị chú ý hơn bởi những kẻ săn mồi như diều hâu và mèo. Ngoài công dụng cung cấp dưỡng chất cho lông thì phần rêu mọc trên người của loài này cũng là một lớp “áo” ngụy trang cực kỳ tốt giữa những tán cây xanh rậm rạp. Lười rất hiếm khi di chuyển. Khoảng một lần mỗi tuần, chúng đi xuống dưới mặt đất và làm sạch thân mình bằng cách từ từ dùng móng vuốt kéo những bụi bẩn ra khỏi cơ thể. Trong trường hợp bị bắt bởi những con thú săn mồi, loài này sẽ nhanh chóng chuyển từ kẻ chậm chạp thành một “võ sĩ nhà nghề” chính hiệu, chúng cắn và sử dụng móng vuốt của mình chém liên tục vào người đối thủ sau đó hét lên thật to.

Lười sử dụng cánh tay dài của mình để lội nước, vượt sông và bơi qua các đảo. Chúng cũng có thể giảm sự trao đổi chất và làm chậm nhịp tim của mình xuống mức bình thường tới ba lần để dễ dàng lặn dưới nước trong vòng 40 phút.

Bởi không có khả năng phòng vệ hoặc tốc độ di chuyển nhanh, để trốn tránh kẻ thù những con lười chọn cách ngụy trang. Chúng nuôi trong bộ lông của mình cả một hệ sinh thái bao gồm tảo cộng sinh, rất nhiều vi sinh vật, động vật ký sinh chân đốt và một loài bướm đêm.

Bướm đêm sống trên thân lười, đậu lên nó cùng với màu của tảo có thể đánh lừa những động vật ăn thịt khác rằng con lười này chỉ là một phần của thân cây. Thêm nữa là chúng hầu như chỉ bất động hoặc hoạt động chậm chạp sẽ càng củng cố kỹ năng ngụy trang ấy.

Vấn đề là khi những con bướm đêm đẻ trứng, chúng cần một nơi kín đáo, ấm áp và có nguồn dinh dưỡng dồi dào để nuôi ấu trùng. Vậy thì không đâu tiện bằng chính hố phân của con lười.

Một công đôi việc, khi những con bướm trưởng thành từ hố phân và bay lên đậu vào con lười, chúng lại mang theo chất dinh dưỡng từ phân lười để nuôi sống cộng đồng vi sinh vật và tảo đang sống trên người nó.

Vậy để thấy những con lười tuy lười thật, nhưng chúng cũng đã phát triển những chiến lược sinh tồn rất thông minh không thua kém các loài động vật khác. Loài sinh vật này có lẽ xứng đáng để tồn tại và không phải một dạng sự sống “hạng bét” như Georges Buffon mô tả.

Bằng chứng là lười đã tồn tại trên Trái đất tới 64 triệu năm, và chưa có dấu hiệu bị đe dọa tuyệt chủng, ngoại trừ 2/6 loài lười sống gần với con người, thường xuyên bị săn bắn lấy móng hoặc thích trèo lên cột điện và đu dây điện trong khu dân cư.

Những khả năng chỉ có ở Lười

Lười cũng là động vật đặc biệt khi có thể quay đầu 270 độ do có thêm các đốt sống phụ ở cổ. Điều này cho phép chúng đánh hơi thấy những kẻ săn mồi đang đến từ hầu hết mọi hướng. Đây chính là một lợi thế đặc biệt hữu ích khi chúng dành gần như toàn bộ thời gian để bất động trên cây.

Để thích ứng được với các đặc điểm này, sau hàng triệu năm tiến hóa, cơ thể loài lười hiện nay cũng có những thay đổi không giống với bất kỳ loài nào khác.

Các chi của chúng có những sợi gân đặc biệt khỏe mạnh; đầu các ngón có móng vuốt mọc cong giống như chiếc móc giúp chúng dễ dàng bám chặt và treo ngược trên cành cây.

Hệ thống tuần hoàn của lười cũng có một van đặc biệt, ngăn chặn được sự tụ máu trên đầu – thường xuất hiện khi treo ngược quá lâu.

Không giống như những loài động vật khác, nhiều con lười đã chết vì đói dù bụng đầy thức ăn. Đơn giản là vì khi trời lạnh, hệ tiêu hóa của lười gần như không hoạt động. Ngay cả khi nhiệt độ ấm lên, tốc độ tiêu hóa thức ăn siêu chậm cũng có thể khiến chúng mất mạng vì thiếu chất dinh dưỡng.

Bộ móng vuốt đặc biệt của lười chính là lý do giúp chúng luôn trụ vững trên cành cây dù đang ngủ say hay cả khi đã chết. Người ta từng bắt gặp những con lười đã mất mạng từ lâu nhưng vẫn treo mình trong tán cây rậm rạp.

Lười có một khả năng mà hiếm động vật nào có được, đó là chỉ tiểu và đi nặng một lần một tuần.

Quả là một con số khó tưởng tượng với chúng ta, nhưng với lười, đây là điều rất bình thường. Mỗi khi phải đáp trả tiếng gọi của sinh học, chúng lại phải bò xuống đất và tìm chỗ, đào hố cho lịch sự rồi mới “giải quyết”.

Tuy nhiên đây cũng là khoảng thời gian nguy hiểm nhất, vì chúng phải phơi mình cho những kẻ săn mồi ngoài tự nhiên là rắn, đại bàng, báo đốm…

Tuy nhiên, bất lợi này lại là may mắn cho các loài khác. Vì một lần “xả kho”, lười có thể thải ra một lượng phân bằng 1/3 trọng lượng cơ thể!

Một con lười có thể nặng từ 6 – 10kg, tức là lượng phân chúng xả rơi vào khoảng 2kg – 3kg. Thử tưởng tượng nếu con lười trở nên lười hơn nữa, xả luôn từ trên cây và không may rơi vào đầu một con vật khác? Ấy quả là bi kịch.

Mặc dù chậm chạp, nhưng ít khi các loài thú khác tấn công được chúng, bởi chúng có bộ móng vuốt vô cùng sắc bén. Bình thường, bộ móng vuốt này giúp chúng treo mình trên cây, nhưng khi gặp nguy hiểm thì biến thành vũ khí. Chỉ một cú vả của “vua lười”, thú ăn thịt toạc da, tóe máu.

Mùa giao phối của Bradypus tridactylus vào tháng 3 và tháng 4. Con cái mang thai tới 180 ngày và chỉ sinh duy nhất 1 con. Lười con được mẹ sinh ra trong tư thế treo ngửa trên cây. Vừa ra đời, lười non đã biết bám vào lông lẹ và sống trên bụng mẹ. Sau 5 tuần tuổi, chúng đã có thể tự leo trèo. Chúng bú mẹ khoảng 1 tháng, thì được mẹ nhai mớm món lá cây. 6 tháng tuổi chúng tự kiếm ăn.

Tuy lười biếng nhưng lười là một loài động vật rất dễ thương và thân thiện với con người. Số lượng cá thể lười hiện đang ngày một giảm sút vì nhiều nguyên nhân khác nhau.

Rắn bị diều hâu ghì chặt vẫn gồng lên cắn trả: Đau đớn mất đi đôi mắt! Con rắn cố gắng cắn trả kẻ thù nhưng kết cục chính nó lại bị diều hâu tước đi đôi mắt. Một con rắn đã bị diều hâu tấn công và giữ chặt dưới bộ móng vuốt của mình, con rắn vẫn cố gắng ngóc đầu lên để mổ về phía kẻ định ăn thịt mình nhưng với thân thể bị cố định...