Món hàu nức danh ‘ăn vào là sung’ của Croatia

Tôm hùm - từ thức ăn của nhà nghèo đến bàn tiệc đại gia

Dù là trợ thủ đắc lực giúp người Mỹ vượt qua những ngày mùa thất bát, tôm hùm có thời phải chịu tiếng là món ăn của con nhà nghèo.

Những tín đồ ẩm thực trên thế giới luôn dành một tình yêu đặc biệt cho tôm hùm, nhưng có lẽ chưa một quốc gia nào dành riêng ngày 15/6 hàng năm để tôn vinh đặc sản này như Mỹ. Tuy nhiên, ít người biết rằng trước đó tôm hùm từng có thời kỳ cho không ai thèm lấy.

Khi những người châu Âu đầu tiên đến Bắc Mỹ, họ viết trong tài liệu cổ rằng tôm hùm ở đây nhiều đến nỗi chất thành những đống cao hơn nửa mét bên bờ biển, do sóng đánh dạt vào. Thay vì tranh thủ xách những xô bơ béo ngậy ra biển chơi và nướng tôm hùm tươi sống, thực dân châu Âu cảm thấy bối rối vì "lũ gián biển" khó coi.

Tôm hùm từng chất đồng bên bờ biển, không ai thèm lấy. Ảnh: Daily Caller.

Người Mỹ trước đây cũng dùng tôm hùm như phân bón cho đồng ruộng, làm mồi câu cá. Thực dân châu Âu thì khai thác thứ lộc trời này làm thức ăn cho tù binh, nô lệ hay người học việc để tiết kiệm chi phí. Thậm chí người hầu trong các gia đình giàu có ở Massachusetts còn phải đấu tranh để hợp đồng lao động có ghi điều khoản: chỉ phải ăn tôm hùm hai lần một tuần, theo B usiness Insider.

Ngày nay nông dân Mỹ vẫn dùng vỏ tôm hùm làm phân bón. Ảnh: Coast of Maine.

Thời thế bắt đầu thay đổi từ giữa thế kỷ 19 khi người Mỹ có thức ăn đóng hộp và đường sắt. Người dân ở những thành phố trung tâm đất nước có thể mua tôm hùm đóng hộp giá rẻ.

Hệ thống đường sắt ra đời cũng tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông, người dân Mỹ có thể mua vé tàu tới nghỉ dưỡng tại những thành phố biển. Tôm hùm tươi bỗng thành "món tủ" của du khách. Muốn chiều lòng khách, nhà hàng bắt đầu phục vụ tôm hùm trong thực đơn, sáng tạo những công thức nấu đặc sản này sao cho hương vị hấp dẫn nhất. Từ thứ hải sản bị coi như đồ bỏ đi, tôm hùm trở thành đặc sản quốc dân, giá cả tăng vọt vào những năm 1880.

Từ đây trở tôm hùm thành sản phẩm đóng hộp phổ biến nhất tại Mỹ. Ảnh: John Sylvester.

Khi Thế Chiến thứ hai nổ ra, tôm hùm một lần nữa được nâng tầm thành cao lương mỹ vị. Chính phủ Mỹ không hạn chế thực phẩm này trong thời chiến nên giới nhà giàu có thể thưởng thức tôm hùm và những loại hải sản khác thỏa thích. Từ đó, tôm hùm tiếp tục trở thành đặc sản được yêu thích trên toàn thế giới. Ngày nay, ngay cả khi thị trường đi xuống, nhiều nhà hàng vẫn không thay đổi mức giá cho những món ăn làm từ tôm hùm. Giá tôm hùm sống tại Mỹ ở mức trung bình 30 USD một kg (hơn 680.000 đồng).