Một năm sau cái chết của Soleimani: Chỉ huy Iran thề ‘không ngừng phản kháng’ Mỹ

Báo cáo viên LHQ tố Mỹ phạm pháp vì giết tướng Soleimani

Báo cáo viên Liên Hợp Quốc cho rằng việc Mỹ hạ sát tướng Iran Soleimani mà không có lý do chính đáng là hành động vi phạm luật quốc tế.

"Tướng Qassem Soleimani phụ trách chiến lược và hoạt động quân sự của Iran tại Syria và Iraq. Tuy nhiên, hành động của Mỹ vẫn bất hợp pháp vì nước này không đưa ra đủ bằng chứng về một cuộc tấn công cận kề nhằm vào mạng sống và lợi ích của họ", Agnes Callamard, báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc về hành quyết phi pháp và không qua xét xử, hôm qua viết trong báo cáo điều tra độc lập gửi Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (UNHRC).

Bà Callamard khẳng định hành động của Mỹ đã vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc, đồng thời kêu gọi truy trách nhiệm trong những vụ ám sát bằng máy bay không người lái (UAV) vũ trang và siết chặt kiểm soát loại khí tài này.

"Thế giới đang trong thời điểm quan trọng và có thể là bước ngoặt về cách sử dụng UAV. Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc không hành động, trong khi cộng đồng quốc tế phần lớn đều giữ im lặng, dù là vô tình hay cố ý", bà viết.

Hiện trường vụ hạ sát tướng Soleimani hôm 3/1. Ảnh: Reuters .

Callamard dự kiến công bố báo cáo điều tra vụ hạ sát tướng Soleimani tại UNHRC vào ngày 8/7 để các nước thành viên thảo luận về hành động tiếp theo. UNHRC gồm 47 thành viên, có thể ra nghị quyết bình luận về tình hình nhân quyền ở các nước, nhưng không có quyền áp đặt trừng phạt nhằm vào bất kỳ quốc gia nào. Mỹ đã rút khỏi tổ chức này hồi năm 2018.

Soleimani, tư lệnh đặc nhiệm Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, được coi là người quyền lực thứ hai đất nước sau lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei. Ông thiệt mạng trong cuộc tấn công bằng UAV của Mỹ ở Baghdad, Iraq hôm 3/1. Cái chết của Soleimani khiến quan hệ Mỹ - Iran căng thẳng cao độ, đẩy hai nước đứng bên bờ vực chiến tranh với lời thề báo thù của Tehran.

Iran sau đó tập kích tên lửa vào hai căn cứ lính Mỹ đồn trú tại Iraq khiến hơn 100 binh sĩ bị thương. Bộ Tài chính Mỹ ban lệnh trừng phạt mới nhằm vào 8 quan chức cấp cao và 17 doanh nghiệp Iran để đáp trả, đồng thời cảnh báo sẽ tiếp tục gây áp lực đến khi Tehran "ngừng tài trợ cho khủng bố toàn cầu và cam kết không bao giờ có vũ khí hạt nhân".

Công tố viên thủ đô Tehran Ali Alqasimehr hôm 29/6 phát lệnh truy nã Tổng thống Donald Trump cùng 35 quan chức Mỹ với cáo buộc giết người và hoạt động khủng bố.

Alqasimehr kêu gọi Interpol phát lệnh truy nã đỏ với Trump và những người bị Tehran cáo buộc tham gia hạ sát tướng Qassem Soleimani, nhưng không cho biết danh tính các quan chức còn lại trong danh sách. Tuy nhiên, phát ngôn viên Interpol sau đó khẳng định cơ quan này sẽ không xem xét đề xuất truy nã Trump và các quan chức Mỹ.