Nắng nóng kỷ lục, Trung Quốc ‘thay trời làm mưa’ chống hạn

Rủi ro nghiêm trọng khi nắng nóng xảy ra thường xuyên và kéo dài hơn ở Đông Á

Trong một nghiên cứu gần đây, giới khoa học dự báo các đợt nắng nóng ở khu vực Đông Á sẽ xảy ra thường xuyên và khắc nghiệt hơn.

Nhiệt độ từ 35 độ C trở lên, kết hợp với độ ẩm cao, đặc biệt nguy hiểm cho con người. Ảnh: Reuters

Theo tờ StraitsTimes, hiện tượng nắng nóng xảy ra thường xuyên và kéo dài hơn có thể làm tăng rủi ro đối với sức khỏe con người và ảnh hưởng lớn đến hoạt động canh tác nông nghiệp ở khu vực Đông Á. Điều này cho thấy nhu cầu cấp thiết trong phát triển các chiến lược thích ứng ở các quốc gia.

Một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế do Giáo sư Kyung-Ja Ha tại Đại học Quốc gia Pusan (Hàn Quốc) dẫn đầu đã phân tích mức độ phổ biến của hai loại nắng nóng ở Đông Á: nóng khô và nóng ẩm. Mục đích của nghiên cứu là tìm ra những khu vực dễ bị tổn thương nhất dưới tác động của cả hai loại nắng nóng trên.

"Các đợt nắng nóng sẽ trở thành hiện tượng phổ biến hơn ở nơi có khí hậu ấm hơn. Và nắng nóng có tác động tàn phá đến đời sống con người, nông nghiệp và tài nguyên nước. Xác định rõ các khu vực dễ bị tổn thương có thể hỗ trợ cơ quan quản lý phát triển các chiến lược nhằm giảm thiểu tác động của các đợt nắng nóng nghiêm trọng", Giáo sư Ha nói.

Sử dụng dữ liệu lịch sử về khí hậu, nhóm các nhà khoa học đã lần đầu xác định được cách thức và vị trí của hai loại nắng nóng và cũng dự đoán sự xuất hiện của chúng trong tương lai, theo các kịch bản phát thải khí nhà kính khác nhau.

Nóng khô mang đặc tính ổn định, có nhiệt độ cao và độ ẩm thấp. Trong khi đó, các đợt nóng ẩm thường đi kèm với tình trạng ngột ngạt, ẩm ướt vào cả ban ngày lẫn ban đêm.

"Chúng tôi nhận thấy rằng hiện tượng nóng ẩm có thể nguy hiểm hơn hiện tượng nóng khô", Giáo sư Ha nói và cho biết thêm rằng các hiện tượng nóng khô có ảnh hưởng đáng kể đến tài nguyên nước và nông nghiệp. Còn với nhiệt độ từ 35 độ C trở lên kết hợp với độ ẩm cao, điều kiện thời tiết này cũng đặc biệt nguy hiểm cho con người vì cơ thể không thể đào thải mồ hôi, làm tăng nguy cơ bị căng thẳng hoặc say nắng.

Theo nghiên cứu, các đợt nóng khô xảy ra chủ yếu ở phía tây bắc Đông Á, chủ yếu gần các vùng sa mạc ở phía bắc Trung Quốc và Mông Cổ. Trong khi đó, các đợt nóng ẩm phổ biến ở phía nam Đông Á, chủ yếu là nam Trung Quốc và các nước Đông Dương.

Dựa trên dữ liệu lịch sử từ năm 1958 đến năm 2019, cả hai loại nắng nóng này đều tăng cường cả tần suất và thời gian trong suốt 60 năm qua. Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Climate and Atmospheric Science, nhóm nghiên cứu đã định nghĩa nóng khô là đợt không khí có độ ẩm tương đối là khoảng 33%, con nóng ẩm có độ ẩm trên 66%.

Người dân tắm biển tại Phúc Kiến, Trung Quốc ngày 1/8/2022. Ảnh: AFP/TTXVN

Sử dụng dự báo mô hình máy tính, nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng các đợt nắng nóng sẽ trở nên thường xuyên hơn và kéo dài hơn trên khắp Đông Á trong tương lai, ngay cả khi lượng phát thải khí nhà kính được giữ ở mức tối thiểu.

Nếu lượng khí thải tiếp tục tăng, các đợt nắng nóng sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn. Kết quả là những đợt nắng nóng kỷ lục đã khiến hàng nghìn người trên khắp Bắc bán cầu tử vong trong năm nay, bao gồm Nam Á, Trung Quốc, châu Âu và Mỹ, gây ra cháy rừng và làm trầm trọng thêm tình trạng hạn hán.

Các nhà khoa học cho rằng những thảm họa trên có mối liên hệ rõ ràng với biến đổi khí hậu. Khi nhiệt độ tăng lên, rủi ro cũng ngày càng tăng và điều quan trọng là các quốc gia cần đưa ra biện pháp thích ứng cấp thiết, như cung cấp nhiều cơ sở tránh nóng hơn cho những người dễ bị tổn thương.

"Nghiên cứu này nhằm cung cấp thông tin chính xác về các loại nắng nóng để giúp các quốc gia lập kế hoạch tăng cường sử dụng điện ở những nơi có nguy cơ trải qua nóng ẩm và quản lý nguồn cung nước ở những vùng dễ bị ảnh hưởng bởi nóng khô. Từ đó, chính sách thích ứng với nông nghiệp, tài nguyên nước và sức khỏe con người sẽ được áp dụng hiệu quả hơn", Giáo sư Ha nói.