Nga tái khẳng định lập trường về khôi phục Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen

Điện Kremlin cảnh báo rủi ro an ninh khi thực hiện thỏa thuận ngũ cốc không có Nga

Ý định tiếp tục thực hiện thỏa thuận ngũ cốc mà không có sự tham gia của Nga sẽ đem lại nhiều rủi ro.

Đây là tuyên bố của người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov khi bình luận về đề xuất của Ukraine với Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine bất chấp việc Nga dừng tham gia thỏa thuận này.

Tàu chở ngũ cốc di chuyển dọc Eo biển Bosphorus, ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 2/11/2022. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Theo ông Peskov, vấn đề này liên quan đến khu vực tiếp giáp với hoạt động quân sự và nếu không có đảm bảo an ninh thích hợp sẽ xuất hiện những nguy cơ nhất định tại đây. Do đó, ông Peskov nhấn mạnh các bên cần tính đến những nguy cơ này nếu thực hiện thỏa thuận mà không có Nga. Người phát ngôn Điện Kremlin cũng tuyên bố các vùng biển mà các tàu chở ngũ cốc đi qua cũng được Ukraine sử dụng cho mục đích quân sự trong khi chính quyền Kiev bác bỏ điều này.

Tuyên bố trên được đưa ra sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông báo đã gửi cho Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antony Guterres và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan thông điệp chính thức đề nghị tiếp tục thỏa thuận ngũ cốc hoặc thỏa thuận tương tự với hình thức ba bên mà không có sự tham gia của Nga.

Tháng 7/2022, Liên hợp quốc (LHQ) và Thổ Nhĩ Kỳ đã đứng ra làm trung gian cho Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen nhằm giúp giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu ngày càng trầm trọng do tình hình xung đột giữa Nga và Ukraine - hai nước xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới. Trong khuôn khổ sáng kiến, Nga và LHQ đã ký bản ghi nhớ về việc tạo điều kiện cung cấp các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của Nga ra thị trường thế giới, trong khi Ukraine ký thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ và LHQ về xuất khẩu thực phẩm và phân bón an toàn từ Ukraine qua Biển Đen. Thỏa thuận đã 3 lần được gia hạn và đã hết hiệu lực vào ngày 17/7.

Người phát ngôn Peskov cho biết phần thỏa thuận liên quan đến Nga đã không được thực hiện và ngay khi các bên còn lại tuân thủ đầy đủ các cam kết đối với Moskva, nước sẽ "ngay lập tức" quay trở lại thực hiện thỏa thuận.

Trong một diễn biến liên quan, ngày 18/7, Giám đốc Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) Samantha Power cam kết tài trợ 250 triệu USD để giúp nông dân Ukraine gặp khó khăn do các chuyến hàng ngũ cốc bị chặn ở Biển Đen kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine hồi năm ngoái.

Theo phóng viên TTXVN tại châu Âu, phát biểu tại cảng Odessa, bà Power cho biết khoản đầu tư thông qua sáng kiến của USAID sẽ tập trung vào lĩnh vực nông nghiệp của Ukraine, sẽ nhằm thúc đẩy cơ sở hạ tầng nông nghiệp và mở rộng các tuyến xuất khẩu khác. Trong cuộc họp với Phó Thủ tướng Ukraine Oleksandr Kubrakov, bà Power nói: "Chúng ta có lợi ích chung trong việc đảm bảo rằng nông dân Ukraine tiếp tục làm việc". Bà cũng kêu gọi các chính phủ khác và khu vực tư nhân bổ sung khoản đầu tư 250 triệu USD của Mỹ để giúp nông dân Ukraine và thúc đẩy nền kinh tế Ukraine trong dài hạn.

Trước đó một ngày, bà Power đã đến thăm trụ sở của Cơ quan Khẩn cấp Quốc gia ở thủ đô Kiev và công bố gói hỗ trợ nhân đạo hơn 500 triệu USD. Bà cũng trao thêm thiết bị trị giá 2,3 triệu USD để giúp cơ quan này sửa chữa thiệt hại cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine trong cuộc xung đột.