Những lưu ý với bài thi khoa học tự nhiên trong kỳ thi THPT quốc gia 2020

Đề Khoa học tự nhiên: Tỉnh táo với dữ liệu gây rối, câu hỏi khó và cực khó

Theo nhận định, bài tổ hợp Khoa học tự nhiên - đề tham khảo THPT quốc gia 2020 vừa được công bố có các câu hỏi khó và cực khó, chứa nhiều dữ liệu gây rối, học sinh cần tỉnh táo mới có thể hoàn thành.

Thí sinh dự thi Trung học phổ thông quốc gia. Ảnh: Hải Nguyễn

Tổ Tự nhiên - Hệ thống Giáo dục HOCMAI nhận định: Mỗi môn thi thành phần (Vật lí, Hóa học, Sinh học) vẫn bao gồm 40 câu hỏi với thời gian làm bài 60 phút và tuân thủ đúng cấu trúc nội dung như Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố.

Trong đó, 90% câu hỏi vẫn thuộc chương trình lớp 12, 10% câu hỏi thuôc lớp 11. Riêng môn Hóa học, do đặc thù môn học nên chỉ có 15% câu hỏi thuộc lớp 11, còn lại 85% câu hỏi thuộc lớp 12. Các câu hỏi thuộc lớp 12 phần lớn nằm ở chương trình học kì I.

Về độ khó của các bài thi thành phần: 70% số câu hỏi ở mức độ nhận biết và thông hiểu, 30% số câu hỏi còn lại ở mức độ vận dụng và vận dụng cao. Các câu ở mức độ nhận biết chủ yếu thuộc chương trình lớp 12, một số ít rơi vào lớp 11.

Môn Vật lí: Dễ đạt điểm 7-8

Ở môn Vật lí, có khoảng 10% câu hỏi vận dụng cao vẫn rơi vào các chương Dao động cơ, Sóng cơ và Điện xoay chiều, thuộc chương trình Vật lí 12 như các năm trước đó.

Câu hỏi vận dụng cao thuộc chương Dao động cơ là một câu hỏi khá quen thuộc về dao động của con lắc đơn trong điện trường. Câu vận dụng cao thuộc chương Sóng cơ cũng là một bài toán không mới về khoảng cách trong giao thoa sóng. Đa phần các câu vận dụng cao tập trung ở chương Điện xoay chiều (2 câu), nằm trong phần kiến thức về mạch điện xoay chiều R, L, C có các thông số thay đổi, đồ thị điện.

Có thể thấy trong đề thi minh họa 2020, tỉ lệ lí thuyết là 47,5% (19 câu); bài tập là 52,5% (21 câu). Câu hỏi lí thuyết đa phần là các câu hỏi dễ, học sinh chỉ cần nhớ kiến thức trong sách giáo khoa là có thể làm được.

Đây là sự thay đổi lớn so với tỉ lệ 30/70 đã ổn định ở hai năm trước đó, số lượng câu hỏi lí thuyết tăng lên và bài tập khó giảm đi chủ yếu thuộc chương trình học kì II của Vật lí lớp 12. Điều này cho thấy sự thích ứng của đề thi để đảm bảo công bằng giữa tất cả các thí sinh tham gia thi với điều kiện học tập trong mùa dịch năm nay.

Ma trận đề tham khảo môn Vật lí.

Với 70% câu hỏi nhận biết và thông hiểu học sinh trung bình - khá có thể dễ dàng đạt được 7-8 điểm để xét tốt nghiệp. Tuy nhiên 30% các câu hỏi còn lại trong đề thể hiện sự phân hóa cao của đề thi.

Có những câu hỏi khó và cực khó

Với môn Hóa học, tỉ lệ câu hỏi lý thuyết so với câu hỏi tính toán là 25 câu/15 câu, giữ nguyên tỉ lệ như đề năm 2019. Đề thi tham khảo năm 2020 tăng số lượng câu hỏi ở mức độ nhận biết thông hiểu, giảm số lượng câu hỏi thiên về tính toán phức tạp ở mức độ vận dụng và vận dụng cao.

Có 12,5% câu hỏi (5 câu) của đề thi Hoá học ở mức độ vận dụng cao. Trong 5 câu này không có câu nào thuộc kiến thức lớp 11, các câu tập trung vào nội dung chương trình học kì I lớp 12 (este-lipit, amin-amino axit-protein, đại cương kim loại).

Ma trận đề tham khảo môn Hoá học.

Các câu hỏi khó và cực khó từ 77 đến 80. Ngoài ra, trong 5 câu ở mức độ vận dụng cao thì có đến 3 câu thuộc chương este - lipit, là chương thuộc chương trình học kì I lớp 12.

Một vài điểm mới là toàn bộ các câu hỏi cực khó (mức độ vận dụng cao) đều thuộc chương trình học kì I lớp 12. Số lượng câu hỏi thuộc dạng bài tổng hợp hóa vô cơ, hữu cơ giảm so với đề thi năm 2019.

Điều đặc biệt là tương tự như đề thi Trung học phổ thông quốc gia năm 2019 và khác với đề thi các năm trước, đề thi có 1 câu liên quan đến thực hành thí nghiệm ở mức độ vận dụng cao, đòi hỏi học sinh phải hiểu bản chất thí nghiệm, các thao tác thực hành thí nghiệm cũng như có khả năng suy luận mới làm được câu hỏi này.

Riêng môn Sinh học, 30% câu hỏi thuộc mức độ vận dụng, vận dụng cao, thuộc chuyên đề Cơ chế di truyền và biến dị, Quy luật di truyền, Di truyền quần thể và Di truyền người. Các câu hỏi khó và cực khó là câu 117, 118, 119, 120, chứa nhiều dữ liệu gây rối, học sinh cần tỉnh táo mới có thể hoàn thành.

HUYÊN NGUYỄN