Những lý do khiến châu Phi tụt lại trong cuộc đua mua vaccine COVID-19

Lê Ánh01:26 13/03/2021

Châu Phi vẫn đang chậm chân hơn cả trong triển khai các chương trình tiêm chủng phòng đại dịch COVID-19 dù cơ chế phân phối vaccine toàn cầu COVAX, hay Nga và Trung Quốc đều đã cam kết cung cấp vaccine phòng bệnh cho châu lục này.

Tiêm vaccine ngừa COVID-19 cho một nhân viên y tế tại Khartoum , Sudan ngày 9/3/2021. Ảnh: THX/TTXVN

Trong bối cảnh các quốc gia giàu có đều đã nhanh chân đặt trước những liều vaccine của các hãng Pfizer, AstraZeneca, Moderna và Johnson & Johnson và triển khai các chương trình tiêm chủng đến các giai đoạn khác nhau thì nhiều nước tại châu Phi, do không đủ nguồn lực tài chính, vẫn đang chật vật tìm kiếm nguồn cung vaccine.

Trên thực tế, Nga và Trung Quốc đã bắt đầu bàn giao những lô vaccine phòng COVID-19 đầu tiên cho các quốc gia châu Phi. Tuy nhiên, tới nay số lượng vaccine bàn giao vẫn nhỏ giọt trong khi việc đặt mua vaccine theo các hợp đồng thương mại lại không phải là ưu tiên của các chính phủ do giá thành cao. Vì vậy, những nỗ lực thúc đẩy tiêm chủng tại châu Phi hầu như vẫn dậm chân tại chỗ.

Video đang HOT

Về mặt khách quan, Nga cam kết dành cho châu Phi 300 triệu liều vaccine COVID-19 kèm theo gói hỗ trợ tài chính cho một cơ chế mua vaccine của Liên minh châu Phi (AU). Tuy nhiên, việc bàn giao vaccine theo chương trình này sẽ chỉ được thực hiện sớm nhất là từ tháng 5 tới. Tới nay, Nga cũng mới chỉ bàn giao tổng cộng 100.000 liều vaccine cho Algeria, Tunisia và Guinea.

Về phần mình, Trung Quốc cũng cam kết tài trợ miễn phí khoảng 1/4 trong tổng số lượng liều vaccine mà quốc gia này dành cho châu Phi. Tuy nhiên, theo hãng tư vấn y tế Bridge Consulting, có trụ sở tại Bắc Kinh, đến nay, châu Phi mới nhận khoảng 3,15 triệu liều vaccine từ Trung Quốc, tức là chưa bằng 4% tổng lượng liều vaccine được xuất đi từ nước này.

Cơ chế phân phối vaccine toàn cầu COVAX do Liên hợp quốc điều phối đặt mục tiêu bàn giao 35 triệu liều cho châu Phi vào cuối tháng 3 này và đến cuối năm 2021 sẽ bàn giao tổng cộng 720 triệu liều. Tuy nhiên, số lượng trên mới chỉ đủ để tiêm cho nhóm những người có nguy cơ cao nhất tại châu lục này.

Về mặt chủ quan, các vaccine phòng COVID-19 của Nga và Trung Quốc đều chưa chính thức được WHO cấp phép sử dụng khẩn cấp khiến không ít quốc gia châu Phi dè dặt cân nhắc đặt mua. Theo Giám đốc Trung tâm Vaccine và Miễn dịch Đông Phi Ombeva Malande, Senegal và Kenya đang cân nhắc mua vaccine của Trung Quốc nhưng vẫn đặt trọng tâm vào những loại vaccine được phân phối theo cơ chế COVAX. Uganda cũng sẽ chỉ xem xét sử dụng những vaccine được WHO cấp phép.

Bên cạnh đó, trong khi cơ chế COVAX ưu tiên cung cấp vaccine miễn phí cho các nước châu Phi thì một số nước tại châu lục muốn đặt mua vaccine sớm phải chấp nhận mức giá khá cao. Cụ thể, Senegal phải trả 20 USD cho 1 liều vaccine của Sinopharm (Trung Quốc) trong hợp đồng đặt mua 200.000 liều vaccine từ nhà cung cấp Trung Quốc. Đây là mức giá cao nếu so với vaccine của hãng AstraZeneca do Viện Serum Ấn Độ sản xuất có mức giá 3 USD/liều. Vaccine Sputnik V của Nga cũng có giá bán thương mại là 10 USD/liều.

Hiện Quỹ Đầu tư trực tiếp Nga (RDIF), cơ quan tham gia phát triển vaccine Sputnik V, đang đàm phán để tham gia cơ chế COVAX, hứa hẹn giá vaccine sẽ tiếp tục giảm. Theo chuyên gia W. Gyude Moore, từ Trung tâm phát triển toàn cầu, có trụ sở tại Washington, chỉ riêng những nỗ lực của COVAX sẽ không đủ để đảm bảo các chương trình tiêm chủng mở rộng có thể thực hiện tại tất cả các nước châu Phi. Các quốc gia trong châu lục cũng sẽ phải cùng tham gia nhưng vấn đề giá đặt mua vaccine lại là một trở ngại lớn.

Ngay cả khi có thể đặt mua thì các nước châu Phi cũng chưa chắc sẽ nhận được vaccine từ Nga và Trung Quốc trong thời gian sớm. Cả Trung Quốc và Nga đều sẽ phải tăng tốc sản xuất vaccine nếu muốn xuất khẩu ra nước ngoài trong bối cảnh nhu cầu vaccine trong nước tại 2 quốc gia này có dân số cao tốp đầu thế giới được cho là sẽ rất lớn.

Sudan và Ethiopia hoàn tất đàm phán về đường biên giới chung

Ngày 23/12, các quan chức Sudan và Ethiopia đã hoàn tất vòng đàm phán tại Khartoum (Sudan) về đường biên giới chung, tuy nhiên không có bất kỳ quyết định nào được công bố.

Theo phóng viên TTXVN tại châu Phi, trong tuyên bố chung được đưa ra sau vòng đàm phán, giới chức hai nước nhấn mạnh: "Hai bên đã đồng ý gửi báo cáo cho các nhà lãnh đạo và cuộc họp tiếp theo sẽ được tổ chức tại Addis Ababa (Ethiopia) vào một ngày sẽ được xác định sau". Cuộc họp đã diễn ra trong bầu không khí thân thiện.

Phía Ethiopia đã nhấn mạnh rằng việc tìm kiếm một giải pháp lâu dài ở biên giới đòi hỏi một giải pháp hòa bình cho các vấn đề liên quan đến môi trường sống và canh tác đất đai. Bộ trưởng phụ trách nội các Omar Manis, người đứng đầu phái đoàn Sudan, đã khẳng định ý chí chung của hai bên là phân định biên giới.

Nhà cửa bị hư hại trong cuộc xung đột tại khu vực Tigray, Ethiopia ngày 9/12/2020. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN

Thỏa thuận ranh giới có từ năm 1902 giữa Anh và Ethiopia, trước khi Sudan độc lập vào năm 1956, nhưng các tranh chấp hiện vẫn tồn tại. Các sự cố thường xuyên diễn ra khi nông dân Ethiopia đến canh tác trên vùng đất mà Sudan tuyên bố chủ quyền. Điểm nóng nhất là khu vực El Fashaga, thuộc bang Gedaref, nơi có 250 km2 đất nông nghiệp. Ethiopia cáo buộc các lực lượng Sudan lợi dụng cuộc chiến ở Tigray, một khu vực biên giới Ethiopia với Sudan để tiến tới các tuyên bố chủ quyền trên đất liền của Ethiopia. Tuần trước, Sudan cáo buộc quân đội Ethiopia và các lực lượng dân quân liên kết đã phục kích binh lính nước này trên đất của họ ở El Fashaga, khiến 4 người thiệt mạng và khoảng 20 người khác bị thương. Theo Hãng Thông tấn Nhà nước Sudan (Suna), Sudan đã điều động quân tiếp viện đáng kể sau cuộc đụng độ ngày 15/12.

Sudan đánh giá cao việc Mỹ đưa ra khỏi 'danh sách tài trợ khủng bố' Sudan xem việc Mỹ chính thức loại khỏi danh sách "các quốc gia tài trợ khủng bố" mở ra cánh cửa để khẳng định sự quay trở lại của Khartoum với cộng đồng quốc tế. Thủ đô Khatourm của Sudan. (Ảnh: International Residental) Theo phóng viên TTXVN tại châu Phi, ngày 14/12, Bộ Ngoại giao Sudan đã nhấn mạnh tầm quan trọng của...