Ở nơi chưa bao giờ phải lựa chọn vaccine Covid-19

Ethiopia - Bí ẩn đất nước 13 tháng và những độc đáo của "viên ngọc giữa Châu phi"

Ethiopia là một đất nước xinh đẹp được thiên nhiên ưu đãi với một lịch sử phong phú cùng với hệ động vật hoang dã và cây xanh tuyệt vời. Là đất nước chưa từng bị đô hộ, nên bản sắc văn hóa tộc người ngày nay vẫn được người dân giữ lại. Hầu hết mọi người chỉ biết Ethiopia là quốc gia đẹp nhất ở châu Phi, nhưng vẫn còn nhiều điều thú vị khác của quốc gia này mà không phải ai cũng biết.

Tháng thứ 13 và đồng hồ 12 tiếng

Việc một năm có 12 tháng dường như đã trở thành "luật bất thành văn" của nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó không có Ethiopia. Từ hàng nghìn năm trước đây, người Ethiopia đã tin rằng có thêm 1 tháng sẽ có thêm sự may mắn, và đó là lý do khiến họ tuân thủ niên lịch 13 tháng 1 năm trong suốt chiều dài lịch sử. Niên lịch của Ethiopia có 13 tháng, mỗi tháng có 30 ngày. Riêng tháng thứ 13 sẽ chỉ có từ 5 đến 6 ngày mà thôi. Điều này đồng nghĩa với việc, khi cả thế giới chào đón năm 2017, thì tại Ethiopia mới đang là năm 2019.

Điều đặc biệt hơn là ở Ethiopia chỉ có 12 tiếng mỗi ngày, thời khắc mặt trời mọc sẽ là giờ đầu tiên và lúc hoàng hôn sẽ được tính là 12h, sau đó đồng hồ sẽ tiếp tục đếm 12h lại từ đầu cho đến ngày hôm sau. Cách tính thời gian khác lạ của người dân nơi đây vừa khiến du khách tò mò, nhưng có thể gây xáo trộn ít nhiều cho những người đến thăm thú.

Đất nước của những lễ hội

Với hơn 100 triệu dân, Ethiopia là quốc gia đông dân thứ hai ở Châu Phi. Tọa lạc ở một ngã tư giữa các nền văn minh của Bắc Phi, Trung Đông và Châu Phi cận Sahara.

Duy nhất trong số các nước Châu Phi, Ethiopia không bị thuộc địa hóa, duy trì sự độc lập của mình trong suốt thời kỳ Châu Phi bị các nước xâu xé tranh giành thuộc địa trở đi, ngoại trừ trong giai đoạn 1936-1941 khi quốc gia này nằm dưới sự chiếm đóng quân sự Ý.

Đến nay khi nhắc đến đất nước này, nhiều người vẫn sẽ nghĩ ngay đến hình ảnh một quốc gia bất ổn về chính trị, người dân nghèo đói và kém phát triển.

Thế nhưng người dân Ethiopia rất yêu thích các lễ hội, đó có thể là lý do vì sao những lễ hội sôi động và đầy màu sắc được tổ chức quanh năm trên khắp cả nước. Trong đó, lễ hội lớn nhất, Timkat (hay còn gọi là Timqat), là lễ hội thường niên được tổ chức trong 3 ngày từ 18 đến 20-1 để tưởng nhớ lễ rửa tội của chúa Giesu trên dòng sông Jordan. Trong những ngày này, hàng nghìn người dân trong trang phục áo trắng truyền thống sẽ cùng tham dự những nghi lễ tâm linh được thực hiện bởi các linh mục mặc áo tế đầy sắc màu và cầm những chiếc ô nhung thêu kim tuyến. Linh mục sẽ cầu nguyện suốt đêm và làm lễ, còn người dân sẽ dự lễ, cắm trại tại khu vực lễ hội và thưởng thức các món ăn đăc trưng như bánh mì, thịt cừu dưới ngọn đuốc sáng

Cái nôi của loài người

Năm 1974, nhà khảo cổ học Donald Johanson đã tìm thấy một bộ xương có niên đại tới 3,2 triệu năm tuổi được gọi tên là Lucy tại thung lũng Awash phía bắc Ethiopia, bước đầu khẳng định đây là tổ tiên của loài người. Vào năm 2008, một nhóm các nhà cổ sinh vật học cho biết những hóa thạch 4 triệu năm tuổi đã được tìm thấy trên sa mạc ở Ethiopia. Những hài cốt được tìm thấy ở vùng Afar phía đông bắc Ethiopia thuộc về những họ người Australopithecus - một bộ phận của giống người Australopithecus vốn được cho là tổ tiên trực tiếp của loài người, theo một báo cáo được xuất bản trên tạp chí Anh rất uy tín Nature. Nhờ kết quả này, tạp chí Natural đã vinh danh Ethiopia như "cái nôi của loài người", bởi đây là nơi duy nhất trên thế giới mà 3 giai đoạn tiến hóa của loài người đều được tìm thấy và có tư liệu chứng minh

Nơi khởi nguồn của những ly cafe

Trên tấm bản đồ cà phê thế giới, không thể không nhắc đến Ethiopia, nơi những ly cà phê đầu tiên được ra đời. Theo truyện dân gian Ethiopia kể lại, có một anh chàng chăn dê tên Kaldi người xứ Abyssinia (tên cũ của Ethiopia) trong một lần chăn dê đã phát hiện một loại quả màu đỏ, khi ăn vào bỗng thấy tỉnh táo lạ thường. Ngờ rằng có phép lạ, anh đã đem loại quả này đến thỉnh giáo một thầy tu gần đó, nhưng sau đó lại bị vứt vào lửa vì sợ rằng đây là trái cấm. Kỳ lạ thay, thức quả đỏ khi cháy xém lại có mùi thơm lạ thường, tựa như món quà của thượng đế. Anh chăn dê và thầy tu bèn thu lấy, giã nhỏ pha nước uống rồi đem chia cho mọi người. Và đó là lúc ly cà phê đầu tiên trên thế giới ra đời.

Cây cà phê ở Ethiopia đã trở thành một phần trong văn hóa, tín ngưỡng của quốc gia này. Mỗi buổi sáng, người phụ nữ trong gia đình sẽ rang cà phê tươi trên một cái chảo đất sét cùng với hương liệu. Những hạt cà phê được rang, nghiền mịn và lọc kỹ rồi cho vào ấm đất nung truyền thống Jebena để đun sôi trên bếp. Sau đó, cà phê được dọn ba lần vào sáng, trưa, và chiều, mỗi lần có thể kéo dài đến 2-3 giờ. Vì thế, việc được mời một ly cà phê "nhà làm" trên đất Ethiopia có thể coi là một vinh dự của bất cứ vị khách nào

Kỳ vĩ 8 khu di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới

Có truyền thuyết kể lại rằng, Chúa đã xây dựng khu vườn Địa đàng Eden nằm đâu đó gần con sông Ghion, tức là sông Nile Xanh của Ethiopia bây giờ. Ethiopia được thiên nhiên ban tặng nhiều kỳ quan tuyệt diệu, trong đó phải kể đến 8 khu di sản được UNESCO công nhận là di sản thế giới, nổi bật là 11 nhà thờ bằng đá khối dưới triều vua Lalibela, và quần thể lâu đài Fassil Ghebbi

Ngoài ra, thành phố cổ Aksum cũng là một địa danh được nhiều người nhắc đến với các cấu trúc lăng mộ và đài tưởng niệm rất độc đáo. Công viên quốc gia Thung lũng sông Awas lại nổi tiếng bởi phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, nhiều thác nước, sông suối, hệ động thực vật phong phú. Còn vườn quốc gia Simien lại thu hút với cảnh sắc kỳ ảo xen lẫn sương khói và tuyết, là nơi trú ngụ của những loài động vật quý hiếm trên thế giới

Nếu bạn ăn chay, hãy đến xứ này

Theo trang Intrepid Travel, ẩm thực Ethiopia được đánh giá là hết sức lành mạnh, đa dạng và tốt cho sức khỏe. Không giống như nhiều quốc gia châu Phi khác, đây có thể coi là thiên đường của những người ăn chay. Lý do đơn giản dẫn đến nét văn hóa đặc trưng này là việc hầu hết người Ethiopia đều theo đạo và được yêu cầu không ăn bất cứ sản phẩm nào từ động vật vào mỗi thứ 4 và thứ 6 hàng tuần. Có lẽ cũng bởi vậy mà những người dân Ethiopia chế biến các món chay rất tài tình, trong đó nổi tiếng là món "injera" với rau củ hầm ăn kèm với bánh mì dẹt

Khách đến mang điều tốt lành

Người Ethiopia rất hiếu khách. Họ tin rằng việc khách đến thăm nhà đồng nghĩa với mang điều tốt lành của đất trời ban tặng. Họ sẽ luôn dành sự đối đãi nồng nhiệt nhất cho bất cứ ai đến thăm. Và nếu như có vị khách nào từ chối đồ ăn hay không hào hứng với các món đồ, chủ nhà sẽ lo sợ và mặc cảm rằng khách mời không ưa thích đồ ăn của họ.

Quan niệm khác lạ về cái đẹp

Người Surma ở Ethiopia nổi tiếng với phong tục lồng đĩa vào môi. Đây được coi là biểu tượng của vẻ đẹp và đẳng cấp xã hội cho phụ nữ trong bộ tộc. Người Surma có hai tộc là Suri và Mursi, sinh sống rải rác dọc sông Omo miền tây nam Ethiopia.

Phụ nữ thường xẻ môi để lồng đĩa và tạo các vết sẹo theo họa tiết đặc biệt trên da, rồi trang điểm bằng đất sét trắng và hoa tươi. Tục lệ này thường được thực hiện khi người phụ nữ tới tuổi kết hôn. Theo đó, họ sẽ làm gãy hai răng dưới, sau đó đục một lỗ trên môi dưới và đưa một nút gỗ nhỏ vào. Nút gỗ này được thay dần bằng nút to hơn, tới khi lỗ đủ rộng để lồng một đĩa gốm hoặc gỗ vào.

Tiềm năng thủy điện dồi dào

Nguồn thuỷ điện khổng lồ của Châu Phi từ lâu đã được thừa nhận nhưng vẫn còn tương đối ít được khai thác. Ethiopia là quốc gia có tiềm năng thủy điện lớn thứ 2 ở châu Phi, với hơn 80% nguồn nước chảy về từ các dòng của sông Nile. Với diện tích rộng thứ 27 trên thế giới, Ethiopia có hơn một nửa lãnh thổ trải dài trên cao nguyên Ethiop. Tại đây nhiều sông và hẻm sâu xuyên cắt đã tạo ra sự đứt gãy về địa hình. Sự đứt gãy đó cũng tạo ra nhiều hồ nước, đem lại cho nơi này một tiểu vùng khí hậu hết sức đặc biệt.

Mặc dù vậy, tình hình chính trị chưa ổn định và tình trạng đầu tư không đồng đều vẫn đang gây cản trở cho việc phát triển các dự án thủy điện tại quốc gia này. Điều đáng buồn là chỉ khoảng 1/4 dân số Ethiopia được sử dụng điện, theo thống kê của World Bank. Trong những năm gần đây, chính phủ Ethiopia đã áp dụng nhiều chính sách phát triển kinh tế nhằm tạo điều kiện việc làm và nâng cao đời sống người dân.