Phòng chống thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt

Thiếu máu dinh dưỡng là tình trạng bệnh lý xảy ra khi lượng huyết cầu tố trong máu thấp hơn bình thường do thiếu một hay nhiều chất dinh dưỡng trong quá trình tạo máu.

Ở các nước đang phát triển, thiếu máu dinh dưỡng chủ yếu do thiếu sắt . Bệnh hay gặp ở phụ nữ tuổi sinh đẻ và trẻ em làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người mẹ và giảm năng lực trí tuệ ở trẻ.

Ảnh hưởng của thiếu máu dinh dưỡng đến sức khỏe

- Ảnh hưởng tới khả năng lao động: Thiếu máu do bất kỳ nguyên nhân nào cũng gây tình trạng thiếu ôxy cao. Tình trạng thiếu máu làm năng suất lao động của người bệnh giảm, khi có tình trạng thiếu sắt nhưng chưa có bộc lộ thiếu máu cũng đã làm giảm khả năng lao động.

- Ảnh hưởng tới năng lực trí tuệ: Người thiếu máu thường có biểu hiện mệt mỏi, kém tập trung tư tưởng, mất ngủ, tình trạng dễ bị kích thích. Ở trẻ em, thiếu máu làm giảm năng lực trí tuệ, kết quả học tập giảm sút.

- Ảnh hưởng đến thai sản: Thiếu máu là tăng nguy cơ đẻ non, tăng tỷ lệ mắc các bệnh và tử vong, người mẹ dễ bị chảy máu thời kỳ hậu sản. Do vậy, thiếu máu dinh dưỡng được coi là một đe dọa sản khoa.

Phòng chống thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt - Hình 1

Chế độ ăn nhiều rau quả làm tăng khả năng hấp thu sắt.

Vai trò của sắt trong cơ thể:

Sắt là thành phần quan trọng của huyết cầu tố, thu nhận ôxy để máu đưa đến nuôi dưỡng tế bào, đảm bảo sự sống cho cơ thể.

Video đang HOT

Trong thức ăn, sắt ở dưới 2 dạng:

Dạng trong thức ăn có nguồn gốc động vật như thịt, cá, gan, trứng… khả năng hấp thu vào cơ thể cao (20-30%).

Dạng trong thức ăn có nguồn gốc thực vật như đậu, đỗ, rau lá có màu sẫm (rau muống, rau đay, rau ngót, rau dền) trong một số hoa quả như dưa hấu, đu đủ chín… khả năng hấp thụ vào cơ thể khoảng 5-10%.

Nhu cầu sắt: Sắt trong cơ thể rất ít, khoảng 2,5g ở nữ, 4g ở nam, nhưng có vai trò sinh học to lớn. Chuyển hóa sắt trong cơ thể gần như khép kín, cơ thể rất tiết kiệm sắt, nhưng hằng ngày vẫn bị hao hụt theo các đường khác nhau.

Ở người trưởng thành, lượng sắt mất đi mỗi ngày khoảng 0,9% ở nam 65kg và 0,8mg ở nữ 55kg.

Ở phụ nữ tuổi sinh đẻ, lượng sắt mất theo chu kỳ kinh nguyệt trung bình mỗi ngày 1,25mg và có khoảng 5% phụ nữ cao hơn 24mg.

Ở phụ nữ có thai, tuy không mất sắt theo kinh nguyệt nhưng cần để bổ sung cho thai nhi, rau thai, để tăng khối lượng máu của người mẹ, cần khoảng 1.000mg sắt.

Nhu cầu đó không rải đều mà tập trung vào những tháng cuối, tới 6,3mg/ngày. Nhu cầu này không thỏa mãn nếu chỉ dựa vào chế độ ăn, trừ khi cơ thể có dự trữ sắt lớn. Do đó, rất cần thiết phải bổ sung viên sắt cho phụ nữ có thai nhất là vào các tháng cuối thai thời kỳ có thai.

Các biện pháp phòng chống thiếu máu dinh dưỡng

- Đa dạng hóa bữa ăn: Khuyến khích đa dạng hóa bữa ăn. Chế độ ăn phải cung cấp đủ năng lượng, dùng các thức ăn giàu sắt trong thành phần thức ăn động vật, đậu, đỗ. Tăng khả năng hấp thụ sắt bằng các thức ăn giàu vitamin C như rau quả. Khuyến khích ăn các thức ăn lên men như giá đỗ, dưa chua, các thực phẩm nẩy mầm có nhiều vitamin C và giảm được lượng tanin, acid phitic trong thực phẩm.

- Bổ sung bằng viên sắt: Bổ sung viên sắt cho phụ nữ có 15-30 tuổi, phụ nữ có thai, trẻ em dưới 2 tuổi đều đặn, đủ liều.

Theo BS. Sa Chí Tình

SKDS

Thiếu máu khác xa thiếu sắt

Nhiều người hay nhầm lẫn thiếu máu tức là cơ thể đang thiếu sắt. Nhưng thực thế không phải vậy!

Thiếu máu khác xa thiếu sắt - Hình 1

Nếu thiếu máu, theo định nghĩa của ngành y, bao gồm nhiều căn bệnh khác nhau vì có thể thiếu hồng cầu, bạch cầu hay tiểu cầu thì thiếu máu, theo quan điểm của "người tiêu dùng" thường chỉ khu trú trong hình ảnh xanh xao, mệt mỏi, hụt hơi, chóng mặt, huyết áp thấp...

Nạn nhân tất nhiên khó hồng hào vì thiếu máu bao giờ cũng đồng nghĩa với thiếu dưỡng khí, do hồng cầu có nhiệm vụ chuyên chở dưỡng khí thông qua thành phần có tên là huyết cầu tố, chất khiến hồng cầu và cả dòng máu có máu đỏ tươi.

Nói chung, không khó để phát hiện tình trạng thiếu máu, vì thầy thuốc chỉ cần tiến hành xét nghiệm.

Nếu chỉ xét về cấu trúc của hồng cầu, thiếu máu có nhiều nguyên nhân, thông thường do thiếu sắt, nhưng cũng có thể vì thiếu sinh tố B6, B12, acid folic hay khoáng tố đồng. Công việc của người thầy thuốc vì thế không chỉ đơn giản là cho ngay thuốc có chất sắt nếu nghi ngờ thiếu máu, mà phải truy tìm lý do dẫn đến thiếu máu để có phác đồ điều trị tương ứng. Muốn vậy, người thầy thuốc cần so sánh số lượng hồng cầu và hàm lượng huyết cầu tố.

Thiếu máu khác xa thiếu sắt - Hình 2

Trong trường hợp thiếu máu:

Vì thiếu sắt thì số lượng hồng huyết cầu có thể vẫn bình thường nhưng tế bào máu nhạt màu vì chứa ít huyết cầu tố, nghĩa là Hb thấp hơn định mức bình thường.

Do hoại huyết, chẳng hạn vì bệnh sốt rét, nhiễm trùng, xuất huyết, ung bướu... thì số lượng hồng cầu tuy giảm nhưng huyết cầu tố (Hb) vẫn trong định mức bình thường.

Vì không đủ sinh tố B12 hay acid folic thì lượng hồng huyết cầu tuy thiếu, nhưng kích thước của huyết cầu lại lớn và hồng cầu sẫm màu hơn bình thường vì chứa nhiều huyết cầu tố. Hb trong trường hợp này cao hơn bình thường.

Phân tích trên cho thấy, không phải tất cả các trường hợp thiếu máu đều do thiếu sắt. Việc dùng thuốc chứa chất sắt cho người không thiếu sắt không chỉ vô ích ma đáng lo hơn là tình trạng ngộ độc do tích lũy sắt, gây hậu quả bất lợi trên hệ thần kinh, nội tiết, da niêm... Sắt còn là khoáng tố tương tranh ráo riết với kẽm. Thừa sắt bao giờ cũng khiến thiếu kẽm. Đây lại là nhân tố cần thiết để tối ưu hóa chức năng phòng vệ của cơ thể. Vì thế, sẽ không lạ nếu một số bệnh nhân thiếu máu càng uống thuốc có sắt càng mệt hơn!

Thiếu máu là bệnh còn rất phổ biến ở nước ta, nhất là ở nhiều phụ nữ trẻ, do tình trạng rong kinh, trĩ, viêm loét dạ dày... không được điều trị rốt ráo. Đáng tiếc là việc định bệnh tương đối đơn giản, thế nhưng, nhiều bệnh nhân vẫn chưa được phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời. Nguyên nhân do biện pháp tầm soát chưa được thực hiện định kỳ và rộng rãi và cả do một số thầy thuốc hoặc xem thường tình trạng thiếu máu, dù đã phát hiện, hoặc không diễn giải kết quả xét nghiệm cho đến nơi đến chốn. Thiếu máu, dù là vì nguyên do nào, cũng là bước khởi đầu thầm lặng dẫn đến hậu quả là tế bào thiếu dưỡng khí. Khi đó, đủ loại bệnh chứng nghiêm trọng, từ trầm cảm cho đến ung thư, không mời cũng đến.

Đáng tiếc hơn nữa là không ít bệnh nhân đang được chữa trị thiếu máu theo cách đơn giản với toa thuốc hầu như in sẵn thuốc chứa chất sắt, thay vì được điều trị theo đúng nguyên nhân. Trị thiếu máu mà chỉ nghĩ đến thiếu chất sắt, chắc chắn sẽ khiến không ít bệnh nhân sau đó sẽ thừa sắt nhưng vẫn thiếu máu!

BS Lương Lễ Hoàng
(Trung tâm Oxy cao ap, TP.HCM)

Theo Phụ nữ

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Một ca mắc Covid-19 chuyển nặng, dịch tại Việt Nam có đáng lo?Một ca mắc Covid-19 chuyển nặng, dịch tại Việt Nam có đáng lo?
20:24:33 24/05/2025
Những triệu chứng phổ biến của biến thể Covid-19 mới cần lưu ýNhững triệu chứng phổ biến của biến thể Covid-19 mới cần lưu ý
07:13:32 24/05/2025
Hôn mê tử vong vì rượu - 'biết rồi khổ lắm nói mãi'Hôn mê tử vong vì rượu - 'biết rồi khổ lắm nói mãi'
06:30:12 23/05/2025
5 loại nước uống mùa hè giúp hạ mỡ máu và đường huyết5 loại nước uống mùa hè giúp hạ mỡ máu và đường huyết
10:05:10 24/05/2025
Những lợi ích và nguy cơ khi ăn cá rô phiNhững lợi ích và nguy cơ khi ăn cá rô phi
09:00:23 24/05/2025
Cấp cứu 2 cháu bé lâm nguy vì mảnh kính vỡ, cây tăm xỉa răngCấp cứu 2 cháu bé lâm nguy vì mảnh kính vỡ, cây tăm xỉa răng
21:56:52 24/05/2025
Axit uric cao nên ăn rau gì?Axit uric cao nên ăn rau gì?
11:27:45 24/05/2025
4 loại rau mùa hè giúp hạ nhiệt cho gan, đào thải độc tố hiệu quả4 loại rau mùa hè giúp hạ nhiệt cho gan, đào thải độc tố hiệu quả
07:48:49 24/05/2025

Tin đang nóng

Vụ shipper bị tài xế Lexus đánh: Xác định ngày ra toà, bồi thường số tiền khủngVụ shipper bị tài xế Lexus đánh: Xác định ngày ra toà, bồi thường số tiền khủng
20:59:30 24/05/2025
Truy tố nhóm đối tượng truy đuổi và bắn tử vong cô gái ở Hà NộiTruy tố nhóm đối tượng truy đuổi và bắn tử vong cô gái ở Hà Nội
23:47:56 24/05/2025
Trung Tâm Anh Ngữ Úc Châu 'ngốn' 15 tỷ của phụ huynh, đóng cửa bỏ trốn trong đêmTrung Tâm Anh Ngữ Úc Châu 'ngốn' 15 tỷ của phụ huynh, đóng cửa bỏ trốn trong đêm
19:31:10 24/05/2025
Nam ca sĩ nổi tiếng đăng loạt ảnh thương 2 con riêng của bạn gái lỡ một lần đò như con ruộtNam ca sĩ nổi tiếng đăng loạt ảnh thương 2 con riêng của bạn gái lỡ một lần đò như con ruột
21:56:48 24/05/2025
Đến nhà bạn trai ăn cơm, tôi kinh ngạc trước câu nói của một cô gái lạĐến nhà bạn trai ăn cơm, tôi kinh ngạc trước câu nói của một cô gái lạ
20:41:10 24/05/2025
Phát hiện bộ xương người trong bãi đất trống ở Bình DươngPhát hiện bộ xương người trong bãi đất trống ở Bình Dương
23:31:12 24/05/2025
Nam NSƯT lấy vợ năm 19 tuổi, đẻ 4 con, vợ cầm tiền đầu tư bất động sản nên giàu toNam NSƯT lấy vợ năm 19 tuổi, đẻ 4 con, vợ cầm tiền đầu tư bất động sản nên giàu to
22:32:31 24/05/2025
Ga T3 Tân Sơn Nhất lại chảy nước mưa ào ào từ máiGa T3 Tân Sơn Nhất lại chảy nước mưa ào ào từ mái
19:46:31 24/05/2025

Tin mới nhất

Hiểm họa từ ủ tắm trắng: Bác sĩ cũng sợ nhưng nhiều chị em bất chấp

Hiểm họa từ ủ tắm trắng: Bác sĩ cũng sợ nhưng nhiều chị em bất chấp

20:22:37 24/05/2025
Rất nhiều chị em thích có làn da trắng, làm đẹp bất chấp bằng các loại kem ủ trắng không rõ nguồn gốc. Nhiều người không ngờ bôi ngoài da lại gây hiểm họa cho tim mạch, lão hóa sớm, ung thư da
5 thay đổi chế độ ăn uống để có giấc ngủ ngon

5 thay đổi chế độ ăn uống để có giấc ngủ ngon

15:02:34 24/05/2025
Nếu bạn là người thích đồ ăn cay, có thể cân nhắc thời điểm và tần suất ăn chúng để tránh ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Một số nghiên cứu đã xem xét mối quan hệ giữa chế độ ăn nhiều thực phẩm cay và giấc ngủ.
Nam thanh niên thủng ruột non do nuốt phải tăm tre

Nam thanh niên thủng ruột non do nuốt phải tăm tre

14:52:49 24/05/2025
Qua đó, năng lực xử trí các ca bệnh phức tạp tại tuyến y tế địa phương cũng được nâng cao rõ rệt. Hiện tại, sức khỏe bệnh nhân đã ổn định và đang tiếp tục được theo dõi, điều trị tại Khoa Ngoại tổng hợp.
Tại sao cần nạp chất béo tốt khi giảm cân?

Tại sao cần nạp chất béo tốt khi giảm cân?

11:47:16 24/05/2025
Nhiều nghiên cứu cho thấy việc bổ sung chất béo lành mạnh vào khẩu phần ăn sẽ giúp tăng cảm giác no, giảm cảm giác thèm ăn, cải thiện kiểm soát insulin, từ đó hỗ trợ kiểm soát cân nặng một cách ổn định, lâu dài.
Không tùy tiện sử dụng glutathione làm trắng da

Không tùy tiện sử dụng glutathione làm trắng da

11:16:35 24/05/2025
Glutathione không phải là thuốc tiên và càng không nên là lựa chọn đầu tiên cho các mục tiêu làm đẹp nếu bạn chưa hiểu rõ bản chất và nguy cơ. Sử dụng một cách thiếu hiểu biết có thể gây hại nhiều hơn lợi.
5 tiêu chí xác định thuốc không kê đơn

5 tiêu chí xác định thuốc không kê đơn

10:57:29 24/05/2025
Thuốc phân loại là thuốc không kê đơn theo phân loại của thuốc có cùng hoạt chất, dược liệu, hàm lượng, nồng độ, dạng bào chế đã được cấp giấy đăng ký lưu hành tại Việt Nam nếu đáp ứng các nguyên tắc, tiêu chí quy định trên.
Người bị bệnh thận nên ăn gì?

Người bị bệnh thận nên ăn gì?

10:07:58 24/05/2025
Ớt chuông chứa nhiều vitamin A, C và các chất chống oxy hóa quan trọng cho hệ miễn dịch yếu tố thường suy giảm ở người bệnh thận. Đặc biệt, chúng có hàm lượng kali thấp.
Viêm đường tiết niệu có thể nguy hiểm hơn bạn nghĩ

Viêm đường tiết niệu có thể nguy hiểm hơn bạn nghĩ

09:12:50 24/05/2025
Nếu nhiễm trùng đường tiết niệu không được điều trị kịp thời và đúng cách, tình trạng nhiễm trùng có thể lan từ bàng quang đến thận, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như tổn thương thận và nhiễm trùng huyết và nguy hiểm hơn là...
Ăn trứng để giảm cân thời điểm nào tốt nhất?

Ăn trứng để giảm cân thời điểm nào tốt nhất?

09:06:05 24/05/2025
Nếu bạn đang cố gắng giảm cân, bạn có thể cân nhắc ăn trứng vào bữa sáng hoặc như một phần của bữa ăn nhẹ lành mạnh vì chúng có thể giúp bạn cảm thấy no hơn và ổn định lượng đường trong máu.
Giấc ngủ trưa ngắn có lợi cho trí não và thể chất

Giấc ngủ trưa ngắn có lợi cho trí não và thể chất

08:49:22 24/05/2025
Ngủ trưa trong khoảng 10-20 phút được các nhà khoa học gọi là power nap - một kiểu ngủ ngắn giúp cải thiện hiệu suất làm việc, tăng cường khả năng tập trung và giảm căng thẳng.
Mua thuốc online trị mẩn ngứa, bị nấm da toàn thân

Mua thuốc online trị mẩn ngứa, bị nấm da toàn thân

08:20:38 24/05/2025
Bệnh nhân nam 64 tuổi bị mảng đỏ toàn thân kèm ngứa nhiều, mua thuốc bôi trên mạng rồi nhiễm nấm da toàn thân.
Nhà virus học cảnh báo nguy cơ đại dịch từ mèo

Nhà virus học cảnh báo nguy cơ đại dịch từ mèo

08:16:20 24/05/2025
Một nhà virus học hàng đầu của Nga nằm trong số những chuyên gia thế giới gần đây cảnh báo nguy cơ bệnh cúm gia cầm H5N1 đang lây lan trong loài mèo, theo đó virus đột biến có thể thổi bùng đại dịch kế tiếp và gây chết chóc trên diện rộ...

Có thể bạn quan tâm

Vì sao chiến trường ở Ukraine như một "mạng nhện" khổng lồ và chết chóc?

Vì sao chiến trường ở Ukraine như một "mạng nhện" khổng lồ và chết chóc?

Thế giới

23:44:18 24/05/2025
Chuyên gia nhận định, sự xuất hiện ồ ạt của dòng vũ khí mới mà cả Nga và Ukraine đang đưa ra chiến trường đã biến mặt trận thành mạng nhện khổng lồ.
Rơi từ tầng 12, nữ lao công sống sót kỳ diệu, giục chồng gọi cấp cứu

Rơi từ tầng 12, nữ lao công sống sót kỳ diệu, giục chồng gọi cấp cứu

Netizen

23:41:06 24/05/2025
Câu chuyện của chị Peng Huifang, sống tại thành phố Lê Bình (tỉnh Giang Tây, Trung Quốc), gây xôn xao cộng đồng mạng nước này vì được ví như một phép màu của sự sống.
Tài xế ô tô trốn đo nồng độ cồn, tông thẳng vào CSGT

Tài xế ô tô trốn đo nồng độ cồn, tông thẳng vào CSGT

Tin nổi bật

23:24:43 24/05/2025
Ngày 24/5, Công an tỉnh Thái Nguyên đã tạm giữ Nguyễn Văn Huy (26 tuổi, ở phường Đồng Tiến, TP Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên) để điều tra về hành vi chống người thi hành công vụ.
G.E.M 1 mình hạ đo ván BLACKPINK, GRAMMY vinh danh, có gì đáng gờm?

G.E.M 1 mình hạ đo ván BLACKPINK, GRAMMY vinh danh, có gì đáng gờm?

Sao châu á

23:12:37 24/05/2025
G.E.M. (Đặng Tử Kỳ) - nữ ca sĩ tài năng người Trung Quốc tiếp tục khẳng định vị thế quốc tế khi được trang web chính thức của Giải GRAMMY vinh danh là nữ nghệ sĩ có doanh thu tour diễn cao thứ tư trong lịch sử âm nhạc thế giới.
Taylor Swift nghỉ chơi Blake Lively, lý do gây chấn động showbiz?

Taylor Swift nghỉ chơi Blake Lively, lý do gây chấn động showbiz?

Sao âu mỹ

23:09:03 24/05/2025
Daily Mail đưa tin Taylor Swift được cho là đã chấm dứt tình bạn dài cả thập kỷ với Blake Lively. Blake Lively được cho là luôn muốn trở thành thủ lĩnh, Taylor Swift phải vào cuộc và xoa dịu bạn thân.
Tôi đuổi em họ của chồng ra khỏi nhà, anh không dám phản đối vì lý do này

Tôi đuổi em họ của chồng ra khỏi nhà, anh không dám phản đối vì lý do này

Góc tâm tình

23:03:12 24/05/2025
Chúng tôi từng có cuộc sống yên bình đến mức đôi lúc, tôi đã quên mất mọi thứ bình yên quá cũng là một dạng nguy cơ. Cuộc hôn nhân 4 năm trôi qua không ồn ào, nhưng cũng chẳng thiếu sóng ngầm.
Nhan sắc biến dạng của mỹ nam Vườn Sao Băng, còn đâu một thời đẹp ăn đứt cả Lee Min Ho

Nhan sắc biến dạng của mỹ nam Vườn Sao Băng, còn đâu một thời đẹp ăn đứt cả Lee Min Ho

Hậu trường phim

22:59:14 24/05/2025
Nhan sắc lạ lẫm cùng giọng không còn nội lực khó nhận ra càng khiến nhiều fan Kim Hyun Joong không khỏi tiếc nuối hình ảnh xưa cũ.
Cách rã đông gà nguyên con chuẩn để giữ hương vị

Cách rã đông gà nguyên con chuẩn để giữ hương vị

Ẩm thực

22:55:31 24/05/2025
Bạn sẽ mất khoảng 1-2 giờ nếu rã đông gà nguyên con theo cách truyền thống, nhưng mẹo dưới đây sẽ rút ngắn thời gian đáng kể mà vẫn đảm bảo chất lượng của gà.
Nếu NSX Tân Binh Toàn Năng biết cách "biến hình" tổ hợp thí sinh trội nhan sắc cỡ này, thì có lẽ show đã hot hơn?

Nếu NSX Tân Binh Toàn Năng biết cách "biến hình" tổ hợp thí sinh trội nhan sắc cỡ này, thì có lẽ show đã hot hơn?

Tv show

22:37:20 24/05/2025
Được kỳ vọng sẽ tiếp nối thành công từ đàn anh, tuy nhiên, Tân Binh Toàn Năng vẫn chưa thu hút được sự chú ý của đông đảo khán giả dù đã lên sóng được 6 tập.
'Tàng Hải truyện': Diễn xuất của Tiêu Chiến gây tranh cãi

'Tàng Hải truyện': Diễn xuất của Tiêu Chiến gây tranh cãi

Phim châu á

21:49:34 24/05/2025
Bộ phim Tàng Hải truyện do Tiêu Chiến đóng chính có khởi đầu tốt, tuy nhiên nam diễn viên lại nhận nhiều ý kiến trái chiều về diễn xuất.
Tại sao sân bay bổ nhiệm hai chú chó làm giám đốc?

Tại sao sân bay bổ nhiệm hai chú chó làm giám đốc?

Lạ vui

21:49:11 24/05/2025
Theo lý giải của giới chức thành phố Odate (Nhật Bản), 2 chú chó giống Akita được bổ nhiệm làm giám đốc sân bay để kỷ niệm hành trình 10 năm loài chó này đóng vai trò chào đón du khách.