Pờ Yầu: Làng trên núi

TẠ NGỌC ĐIỆP13:34 28/04/2024

Dịp cuối tuần, tôi muốn đến một nơi còn đậm chất Tây Nguyên, một làng xa thực sự. Sau vài lời tư vấn, bạn chở tôi đến Pờ Yầu- ngôi làng xa nhất của xã Lơ Pang, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai.

Pờ Yầu nằm ẩn sâu trong những cánh rừng già. Đó có lẽ là làng xa nhất mà tôi được đặt chân đến cho tới thời điểm này. Từ xa, con đường bê tông 13 km mới được hoàn thành nằm vắt vẻo qua dãy núi như dải mây nhẹ hạ xuống khi chiều về chạy ngoằn ngoèo trên sườn núi.

Sau khi vượt qua cánh đồng chuối xanh mướt, qua thung sâu có những cánh đồng lúa chín vàng rực thì đến cửa rừng. Những cây gỗ hương lớn có hoa màu vàng nở thoang thoảng hương. Ở trạm kiểm lâm, những người gác rừng hỏi chúng tôi mấy câu, khi thấy tay xách nách mang kẹo bánh cho tụi trẻ thì họ cho qua.

Con đường trước mặt chỉ toàn dốc là dốc. Suốt quãng đường ba mươi phút, không hề gặp chiếc xe nào ngược lại dù đường rất đẹp, có đoạn gấp khúc cong như khuỷu tay, con đường cứ mải miết luồn qua những tán cây cổ thụ rợp bóng để vào làng.

Nhờ sự quan tâm của tỉnh, đường vào Pờ Yầu hôm nay đã được bê tông hóa chắc chắn, có đoạn phải xẻ đá thông qua, đá được xếp chồng lên nhau ven đường lạ mắt cũng là điểm để chúng tôi dừng xe chụp ảnh. Phía dưới là thung sâu, cây bụi xen lẫn dây leo um tùm, thoảng tiếng chim trong nắng chiều. Những thảm cỏ nằm xen trong đá đã xanh mơn mởn sau vài cơn mưa đầu mùa.

Video đang HOT

Con đường cứ dốc lên rồi dốc xuống. Nhìn phía sau lưng là nông trại, đất đai bằng phẳng của những doanh nghiệp mới đầu tư gần đây. Còn phía trước dưới tán cây mờ mịt của rừng già là những mái tôn màu đỏ nhỏ xíu như đồ chơi xếp hình thấp thoáng nhà sàn của người làng. Pờ Yầu nằm tách biệt với các làng còn lại của xã Lơ Pang.

Cậu em tôi-một người con của Lơ Pang công tác tại Công an huyện Mang Yang-kể: “Mấy hôm đi làm căn cước công dân, Pờ Yầu đi cả làng, lái cả xe công nông đi. Em hỏi: “Thế người lớn đi hết, để làng ở lại, người ta lấy làng thì sao”. Bà con cười bảo rằng, trong làng chưa bao giờ có mất cắp, với lại làng ở xa lại nghèo nên cũng không sợ. Dân làng ở lại làm căn cước, người này chờ người kia nấu cơm mang đến trụ sở UBND xã đến chiều mới về”.

Làng Pờ Yầu hôm nay. Ảnh: Phạm Ngọc

Làng hiện ra thấp thoáng rồi rõ dần, cửa ngõ vào làng treo 2 hình nộm, bên này là người cầm kiếm, bên kia người cầm cung tên được treo lên 2 bên cây to. Người ta giải thích cho tôi đó là hiệp sĩ bảo vệ làng, trấn làng cho dân làng yên ổn làm ăn. Tôi đã đi nhiều làng nhưng những hiệp sĩ hình nộm thì lần đầu tiên tôi thấy, họ vẽ mặt từ quả bầu khô hay chiếc mũ bảo hiểm vỡ, kết cây đót thành tóc và người.

Làng nằm chon von trên đỉnh núi, đỉnh núi ấy được san đi để những ngôi nhà sàn mọc lên giữa rừng già rậm rạp. Bao quanh làng là những dãy núi cao quây tròn như che chở cho làng được yên bình qua năm tháng.

Pờ Yầu có lúa, có mì, có bời lời… nhưng người dân vẫn nghèo lắm. Những căn nhà sàn nho nhỏ nằm nem nép từa tựa vào nhau, cả làng sống quần tụ và quây quần vào núi. Trường tiểu học và mẫu giáo phân hiệu làng Pờ Yầu cũng nằm chênh vênh trên đỉnh núi quay về hướng mặt trời lặn. Một cô giáo kể với tôi, lớp 1 3 có 20 học sinh, lớp 2 có 17 học sinh và lớp 4 5 có 28 học sinh. Các em rất ngoan, đi học chuyên cần, yêu thương cô giáo, chỉ tội thiếu thốn quần áo, giày dép, bút mực.

Trời chiều, thảng tiếng chim đập cánh lạc bầy. Tối sụp đến rất nhanh. Cơn gió chiều thông thốc thổi, cây phượng đỏ ối nở đỏ cả khoảng trời lồng lộng xanh rụng những bông xuống mặt đường. Những đứa trẻ đã theo ba mẹ đi rẫy trở về nhà. Ánh điện bắt đầu được bật lên trong những mái nhà. Chúng tôi xuống núi.

Trong ánh sáng yếu ớt của đêm, những tàng cây cổ thụ bắt đầu tỏa ra mùi hương dịu nhẹ. Bên những nếp nhà, từng làn khói mảnh bay lên từ đỉnh núi với mùi cơm thơm ban chiều. Tôi nhủ thầm, sẽ còn trở lại Pờ Yầu lần nữa bởi vì một lần đi qua tôi chưa ghi nhớ hết được những chi tiết của nơi này, một ngôi làng nằm trên đỉnh núi.

Về đến nhà, tôi viết đôi dòng trên trang Facebook cá nhân: “Tôi đã trở về trên núi cao”, mượn tên một cuốn sách của nhà văn Đỗ Bích Thúy. Bạn tôi nhắn hỏi: “Ủa, hồi giờ tưởng cậu đã ở trên núi”. Tôi đáp, ừ thì cũng là dân miền núi nhưng núi cao thì vẫn có núi cao hơn, có những đỉnh núi mà tôi chưa được đặt chân đến bao giờ.

Suối nước nóng Mường Lèo

Từ trung tâm huyện Sốp Cộp, vượt quãng đường gần 60 km ngoằn ngoèo, uốn lượn vắt ngang những sườn núi cao vút, đến đầu bản Liềng là thấy suối nước nóng lộ thiên giữa cánh đồng lúa vàng.

Nhìn từ xa, cả khu vực này hiện ra như một bức tranh thủy mặc.

Khu bể nước nóng ở bản Liềng, xã Mường Lèo (Sốp Cộp).

"Púng Hỏn", tiếng Thái nghĩa là vũng nước nóng, đây cũng là tên con suối thuộc địa bàn bản Liềng. Sinh ra và lớn lên tại vùng đất này, ông Lèo Văn Tuận, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Mường Lèo kể: Trước đây, có nhiều "Púng Hỏn" lắm, chẳng ai biết được có từ bao giờ, nước ở đây nóng lắm, đến nỗi con ếch, con nhái nhảy vào đều bị chết. Ngày trước, một vài hộ dân từ xã Púng Bánh lên đây tìm nơi sinh sống. Trong một lần đi rừng, họ phát hiện nhiều con nai, hươu, vượn, sơn dương tụ tập về uống nước ở những vũng nước trong cánh rừng già. Biết đó là vùng đất tốt, họ liền dựng nhà sinh sống. Khi lớn lên, vẫn thấy thú rừng về uống nước ở đây. Hồi đó, xung quanh những "Púng Hỏn" này là rừng già rất đẹp, từng đàn vượn, khỉ về đây uống nước, người dân gọi những khu rừng này là "Lống Căm" (rừng thiêng). Rừng toàn cây cổ thụ to lớn, 5-6 người ôm không xuể. Những người đi săn thường ngâm mình dưới suối để rình bắt, bắn thú rừng.

Ngày trước, rừng còn nhiều, lại ở độ cao trên 1.000m so với mực nước biển nên đồng bảo ở đây dường như không biết đến mùa hè, bà con còn cho rằng thần thánh đã tạo ra "Púng Hỏn". Tắm ở đây, phụ nữ thì da dẻ hồng hào, mềm mại, khỏe khoắn; cánh đàn ông lại cảm thấy sảng khoái, hết mệt mỏi sau một ngày lao động vất vả mỗi khi trầm mình trong dòng nước nóng. Cũng do suối nước nóng có nhiều hoạt chất, nên đã tắm ở đây, người trong vùng không ai bị bệnh ngoài da. Năm 1961, bộ đội biên phòng về đây đóng quân, trường học được mở, dân cư đông hơn, người dân khai phá khu rừng để xây dựng trường học, làm ruộng nước... cũng vì thế mà giờ chỉ còn một "Púng Hỏn". Bây giờ, rừng già quanh suối không còn nữa, bà con tiếc lắm. Thời tiết giờ cũng khác trước nhiều, mặc dù vậy, những đêm hè ở đây vẫn luôn mát mẻ, lạnh về đêm. Thời kỳ ông Tuận làm Bí thư Đảng ủy xã, thấy nguy cơ suối nước nóng bị bồi lấp, ông đã nhiều lần đề nghị huyện đầu tư xây dựng để khai thác, bảo tồn. Cách đây 3 năm, huyện đã đầu tư xây dựng bể và một số phòng tắm như bây giờ.

Khu vực bản Liềng có vị trí rất đặc biệt, "Púng Hỏn" chảy về phía một con suối cách đó chừng 70m, suối này được tạo bởi 3 con suối nước lạnh và 2 suối nước nóng và có tên chung là Nậm Lăm. Đầu tiên là con suối Nậm Mạt bắt nguồn từ đỉnh Pu Sâng, chảy qua bản Mạt cách đó hơn chục cây số rồi hòa vào Nậm Lăm từ đầu bản Liềng. Khi chảy đến gần cuối bản Liềng thì có thêm dòng Nậm Pừn và một suối nước nóng khác cạnh đó hòa vào tạo thành dòng suối lớn chảy về sông Mã. Con suối này cung cấp nước trong lành cũng như tôm, cá cho người dân. Vào mùa đông, hơi nước bốc lên phủ khắp cả vùng tạo nên cảnh đẹp lạ thường. Mặc dù những con suối có vị trí gần nhau, độ cao như nhau, nhưng lại phân biệt nóng, lạnh rất rõ ràng. Ông Lò Văn Chung, Chủ tịch UBND xã Mường Lèo nói: Để cải tạo nâng cấp nguồn suối khoáng tự nhiên, tránh bị bồi lấp và đưa vào khai thác du lịch, huyện đã đầu tư hơn 500 triệu đồng xây bể và phòng tắm. Xã đã giao cho các trường học phối hợp với Đoàn Thanh niên vệ sinh để cho trẻ tắm vào mùa đông. Các hộ dân ở đây không phải lắp đặt hệ thống nước nóng lạnh. Mọi khách du lịch hoặc bất cứ ai đến thăm hay đi qua Mường Lèo đều tắm ở con suối này. Nước nóng ở đây có nhiệt độ dao động từ 35-40oC. Thời điểm này, xã chỉ quản lý mó nước nóng chính, còn mó cạnh suối Nậm Pừn thì bà con không sử dụng vì nước nóng ở đó đã bị lẫn với nước suối. Quanh khu vực này có khoảng 2ha ruộng nước, vụ chiêm xuân bao giờ cũng chín sớm hơn ở vùng khác, gieo mạ cũng không bị chết hay sâu bệnh. Đặc biệt, lúa trồng ở khu vực này rất dẻo và thơm ngon.

"Púng Hỏn" Mường Lèo không còn nguyên sơ, nhưng vẫn giữ được nét đẹp riêng. Dòng suối nóng nơi đây còn có tiềm năng về du lịch, nếu như kết hợp với cơ sở hạ tầng được xây dựng đồng bộ thì nguồn tài nguyên quý giá trên vùng biên ải này sẽ không bị bỏ ngỏ.

Cu Vai - Bản làng nơi "níu gió vờn mây" Người dân ở Trạm Tấu (tỉnh Yên Bái) gọi bản Cu Vai là chòm, vì chòm Cu Vai tụ lại nằm biệt lập trên đỉnh một ngọn núi cao. Chòm Cu Vai là nơi những nếp nhà đơn sơ của người dân bản Mông nương tựa vào nhau, quấn quýt quy tụ thành một xóm làng như những chòm sao trên bầu trời...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Toàn cảnh tranh cãi xoay quanh ca khúc 3 tỷ view hot nhất dịp 30/4, nhạc sĩ phải lên tiếng xin lỗi02:20

Clip hot: Miu Lê mắng thẳng mặt hội thanh niên coi thường cựu chiến binh, 1 câu nói khiến hàng triệu người vỗ tay00:37

Ca sĩ hát cực hay bản hit 3 tỷ view: Từng lọt Top 3 Vietnam Idol, vượt qua biến cố hết mình vì đam mê02:20

Mối quan hệ thân thiết của NSND Tạ Minh Tâm và sao nữ 1 lần hát live có 20 triệu view02:20

Ca khúc đạt 3,1 tỷ lượt xem dịp lễ 30/4, tác giả nói 'không thể tin nổi'05:05

ĐỘC QUYỀN: Nguyễn Duyên Quỳnh lần đầu lên tiếng về ồn ào quanh bài hát hot nhất dịp 30/4, làm rõ mối quan hệ với Võ Hạ Trâm05:05

Chị Đẹp hát nhạc Trịnh hay tới mức netizen nói "xuyên không về 50 năm trước vẫn hoạt động tốt"04:08

Hòa Minzy vay tiền khán giả ngay trên sân khấu, lý do là gì?04:33

Những nguyên nhân chính khiến drone mất kiểm soát, rơi rụng khi bay trình diễn06:02

Võ Hạ Trâm nói gì về việc hát "ca khúc 2 tỷ view" được triệu người gọi tên đầy tự hào trong 30/4?02:20

Clip hot: Phú bà Vbiz bị chồng bắt ghen trước cả trăm người, nguồn cơn chỉ vì một câu nói00:59

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Cái giá của bức ảnh triệu like: Hé lộ top điểm check-in đắt đỏ nhất thế giới

09:08:14 04/05/2025

Chụp ảnh check-in đã trở thành một phần không thể thiếu của du lịch hiện đại. Nhưng bạn có biết chi phí ẩn sau những bức hình lung linh tại các kỳ quan thế giới?

Hàng nghìn du khách chọn du lịch trải nghiệm thôn quê tại TP Hà Tĩnh

09:02:51 04/05/2025

Với nhiều trải nghiệm mang đậm màu sắc nông thôn Việt Nam, thôn Trang Liên Nhật (phường Thạch Hạ, TP Hà Tĩnh) thu hút hơn 1.500 lượt khách mỗi ngày trong kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5.

Quảng Nam ghi nhận lượng du khách tăng vọt dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5

13:07:42 02/05/2025

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam, trong 2 ngày đầu kỳ nghỉ lễ, tỉnh Quảng Nam ghi nhận sự tăng vọt về lượng khách đến tham quan và lưu trú.

Miền Tây: Các khu du lịch sinh thái 'hút' khách trong lễ 30-4 và 1-5

13:03:56 02/05/2025

Những ngày nghỉ lễ, hàng chục ngàn du khách đổ về các điểm du lịch tại TP Cần Thơ. Theo các điểm du lịch, do nghỉ lễ kéo dài (từ 30-4 đến 4-5), du khách đến ngày càng đông, phải huy động thêm lực lượng để phục vụ.

Du khách Tây Nguyên đổ về Phú Yên 'giải nhiệt' dịp lễ 30/4 và 1/5

11:21:44 02/05/2025

Phú Yên - mảnh đất của biển trời yên bình - đang trở thành điểm đến lý tưởng cho hàng chục nghìn du khách trong kỳ nghỉ lễ kéo dài 5 ngày.

Du khách 'đội mưa' đi du lịch Ninh Bình

11:09:44 02/05/2025

Trong ngày nghỉ thứ 2 của kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5, dù trời mưa rất to nhưng nhiều du khách vẫn đổ về Ninh Bình để đi du lịch, nghỉ dưỡng.

Bãi Sau Vũng Tàu ngày đêm đông khách

10:56:06 02/05/2025

Kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5, người dân và du khách từ các tỉnh lân cận đổ về Vũng Tàu tắm biển, ngắm những con diều rực rỡ sắc màu tại công viên mới.

3 tỉnh miền Tây sáp nhập, trở thành điểm đến sông nước lý tưởng

10:08:47 01/05/2025

Du khách sẽ có cơ hội đắm mình trong không gian sông nước hữu tình, len lỏi qua những cánh đồng xanh mướt, tham quan những làng nghề ven sông mộc mạc.

Hawaii và những thác nước tuyệt đẹp

10:06:21 01/05/2025

Sự phong phú của các điểm tham quan ở Hawaii là điểm thu hút lớn của quốc đảo này. Hawaii có rất nhiều thác nước đẹp và từng xuất hiện trong các bộ phim nổi tiếng.

Trekking VQG Bù Gia Mập, chạm tới vẻ đẹp nguyên sơ của rừng già

10:04:04 01/05/2025

Trekking Vườn quốc gia Bù Gia Mập là hành trình tuyệt vời để du khách chạm tới vẻ đẹp nguyên sơ của rừng già và khám phá nét văn hóa bản địa độc đáo của người STiêng.

Đà Nẵng đón lượng lớn khách du lịch trong ngày đầu kỳ nghỉ lễ 30.4 1.5

10:00:39 01/05/2025

Trong ngày đầu tiên của kỳ nghỉ lễ kéo dài 5 ngày (30.4 - 4.5), thành phố Đà Nẵng đã ghi nhận lượng lớn du khách trong và ngoài nước tới tham quan, nghỉ dưỡng.