Sa mạc Sahara từng được phủ xanh, có dấu tích dòng dõi con người bí ẩn

Hình ảnh kinh ngạc Sa mạc Sahara ngập lụt

Loạt hình ảnh ấn tượng từ Sa mạc Sahara cho thấy những hồ nước lớn uốn quanh cồn cát nhấp nhô khi một trong những nơi khô hạn, cằn cỗi nhất thế giới hứng chịu trận ngập lụt đầu tiên sau nửa thế kỷ.

Một trận mưa lớn hiếm hoi đã tạo ra những đầm nước lạ lẫm giữa những cây cọ và cồn cát của sa mạc Sahara, cung cấp cho vùng khô hạn nhất thế giới nhiều nước hơn bất kỳ thời điểm nào trong nhiều thập kỷ. Ảnh: X

Sahara có mưa, nhưng thường chỉ vài centimet mỗi năm và hiếm khi vào cuối mùa hè. Tuy nhiên, trong hai ngày vào tháng 9, mưa lớn đã rơi ở một số vùng sa mạc ở đông nam Maroc, sau khi một hệ thống áp thấp tràn qua tây bắc Sahara.

Dữ liệu vệ tinh sơ bộ của NASA cho thấy lượng mưa gần 200mm ở một số vùng trong khu vực.

Errachidia, một thành phố sa mạc ở đông nam Maroc, đã ghi nhận lượng mưa 76mm, phần lớn chỉ trong hai ngày vào tháng 9. Lượng mưa này cao gấp bốn lần lượng mưa trung bình trong cả tháng 9 và tương đương với lượng mưa trong hơn nửa năm của khu vực này.

Những hồ nước uốn quanh cồn cát nhấp nhô trên Sa mạc Sahara, một trong những nơi khô hạn nhất thế giới. Ảnh: X

Ông Houssine Youabeb tại Cơ quan khí tượng Maroc cho biết vào tuần trước rằng: "Đã 30 - 50 năm kể từ lần chúng tôi có lượng mưa lớn như vậy trong một khoảng thời gian ngắn như vậy".

Khi mưa đổ xuống địa hình sa mạc, nó đã tạo ra một cảnh quan lạ lẫm với những vũng nước ngập tràn giữa những cây cọ và thảm thực vật.

Một số hình ảnh ấn tượng nhất được ghi nhận là từ thị trấn sa mạc Merzouga, gần Rachidia, đông nam Maroc, nơi trận đại hồng thủy hiếm hoi đã tạo ra những hồ nước mới trên các cồn cát.

Mưa cũng lấp đầy những hồ nước thường khô cạn, chẳng hạn như một hồ ở Công viên quốc gia Iriqui, công viên quốc gia lớn nhất Maroc. Hình ảnh vệ tinh của NASA từ khu vực này (sử dụng màu giả để làm nổi bật hơn vùng nước ngập), cho thấy những hồ nước mới hình thành trên khắp các dải đất ở phía tây bắc Sahara.

Hình ảnh vệ tinh được sử dụng màu giả của NASA cho thấy một số phần của Sa mạc Sahara ở Maroc và Algeria vào ngày 14/8/2024 (trái) và hình ảnh cùng một khu vực vào ngày 10/9/2024 với hồ trong Công viên quốc gia Iriqui được hiển thị bằng màu xanh lam đậm ở góc dưới bên trái. Ảnh: CNN

Trong khi phần lớn lượng mưa rơi xuống các khu vực xa xôi thưa dân, một phần mưa trút xuống các thị trấn và làng mạc của Maroc đã gây ra lũ lụt chết người vào tháng trước, khiến hơn một chục người thiệt mạng.

Trận mưa này là bất ngờ và khá kỳ lạ đối với địa điểm này. Trong khi nhiều người đang kinh ngạc trước tác động của lượng mưa, ngay cả các nhà khoa học cũng chưa tìm ra nguyên nhân gây ra nó. Houssine Youabeb, giám đốc truyền thông của Tổng cục Khí tượng Morocco, tuyên bố rằng những cơn bão ngoại nhiệt đới có thể thay đổi thời tiết trong tương lai của khu vực. Do không khí giữ lại nhiều độ ẩm hơn, có khả năng sẽ có nhiều hơi nước bốc hơi hơn, sau đó sẽ biến thành nhiều cơn bão hơn.

Sa mạc Sahara là sa mạc không phân cực lớn nhất thế giới, trải dài trên diện tích hơn 9 triệu km2. Hình ảnh vệ tinh từ tháng 9 cho thấy những mảng lớn của sa mạc được phủ xanh khi các cơn bão di chuyển xa hơn về phía bắc so với bình thường, một hiện tượng mà một số nghiên cứu đã liên kết với biến đổi khí hậu do con người gây ra.

Hình ảnh phản chiếu của những cây cọ hiện lấp lánh trên một đầm nước rộng lớn, được bao quanh bởi những cồn cát dốc. Ảnh: CNN

Các tòa nhà dọc theo một hồ nước tràn đầy bởi mưa lớn ở thị trấn sa mạc Merzouga vào ngày 2/10. Ảnh: X

Theo nghiên cứu gần đây, có thể xảy ra nhiều sự kiện mưa cực đoan hơn ở Sahara trong tương lai, vì ô nhiễm nhiên liệu hóa thạch tiếp tục làm nóng hành tinh và phá vỡ chu trình nước.

Không có gì ngạc nhiên khi mưa lớn ở Sahara đã khiến du khách quan tâm hơn đến khu vực này. Những ốc đảo mới là một cảnh tượng thú vị.

Về mặt kỹ thuật, với lượng mưa không thường xuyên như vậy, có thể sẽ mất một thời gian dài nữa để khi du khách có thể nhìn thấy Sa mạc Sahara trong hình ảnh tương tự.

Ở địa phương, lượng mưa bổ sung có thể sẽ tác động tích cực đến các tầng chứa nước ngầm trong khu vực. Các tầng chứa nước ngầm này được sử dụng để cung cấp nước cho các cộng đồng địa phương. Nhược điểm của lượng mưa bất ngờ như vậy là đã có thiệt hại về mùa màng và tử vong do lũ lụt. Theo thời gian, có thể có những thay đổi về cơ sở hạ tầng, kiến ​​trúc và thậm chí là giao thông trong khu vực do lượng mưa tăng lên.