Thủ tướng Trung Quốc nói mối quan hệ với Nhật ‘mong manh’

Trung, Nhật nối lại đàm phán khai thác chung ở biển Hoa Đông

Nhật Bản và Trung Quốc đã thống nhất nối lại đàm phán cấp cao về biển Hoa Đông và việc khai thác chung ở vùng biển tranh chấp giữa 2 siêu cường châu Á này.

Trung, Nhật nối lại đàm phán khai thác chung ở biển Hoa Đông - Ảnh: Reuters

Một quan chức của Nhật cho biết, sau cuộc hội đàm tối 1.11 giữa Thủ tướng Nhật Shinzo Abe và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, hai nước đã thống nhất nối lại đàm phám việc khai thác tài nguyên chung ở biển Hoa Đông bị gián đoạn từ năm 2012, theo South China Morning Post ngày 2.11.

Cuộc hội đàm của thủ tướng 2 nước được tổ chức bên lề cuộc họp ba bên Nhật, Trung Quốc và Hàn Quốc ở thủ đô Seoul của Hàn Quốc.

Trong bài phát biểu của mình, Thủ tướng Lý Khắc Cường cho rằng mối quan hệ giữa 2 nước đã trải qua những thời điểm khó khăn, vì vậy Trung Quốc và Nhật Bản nên cẩn trọng trong việc xử lý các vấn đề nhạy cảm. Các nhà lãnh đạo trao đổi thẳng thắn các vấn đề khác nhau, quan chức Nhật cho biết nhưng không nói việc hai bên có đề cập đến vấn đề Biển Đông hay không.

Cuộc đàm phán cấp cao khai thác tài nguyên chung ở vùng biển tranh chấp sẽ được Tokyo và Bắc Kinh bắt đầu lại từ đầu năm 2016.

Hai thủ tướng Nhật - Trung cũng đồng ý từ năm 2016 sẽ tiến hành đối thoại kinh tế song phương nhằm phát triển quan hệ kinh tế giữa 2 nước vốn bị ảnh hưởng trong 6 năm qua vì những bất đồng liên quan đến tranh chấp trên biển và những vấn đề khác.

Thủ tướng Abe và Thủ tướng Lý đồng ý sẽ thiết lập cơ chế liên lạc trên biển và trên không giữa 2 nước để tránh những xung đột, đồng thời nối lại những chuyến viếng thăm lẫn nhau của các ngoại trưởng, theo quan chức Nhật nói trên.

Đột phá hữu nghị

Giàn khoan khai thác dầu khí của Trung Quốc ở biển Hoa Đông - Ảnh: AFP

Thủ tướng Nhật nói rằng ông có "niềm tin vững chắc" trong nguyên tắc xây dựng quan hệ chiến lược vì lợi ích của các bên với Trung Quốc. Trong khi đó, Thủ tướng Trung Quốc kêu gọi Tokyo hỗ trợ các nước châu Á khi xử lý vấn đề an ninh quân sự và những nỗ lực cần có sự phối hợp của cả hai bên để đảm bảo mối quan hệ của 2 nước đi đúng hướng.

Quan hệ giữa Bắc Kinh và Tokyo có những căng thẳng bởi những vụ tranh chấp ở biển Hoa Đông và những vấn đề còn sót lại từ thời Thế chiến II.

Liang Yunxiang, một chuyên gia về Nhật Bản ở đại học Bắc Kinh nói rằng cuộc gặp giữa ông Abe và ông Lý cho thấy 2 bên đang có những động thái cái thiện mối quan hệ, đặc biệt là vấn đề liên quan đến biển Hoa Đông.

"Đó là bước đột phá của tình hữu nghị. Nó quan trọng hơn cả những vấn đề lịch sử, trong đó đáng chú ý là Nhật sẽ tham gia khai thác khí đốt ở biển Hoa Đông, nơi Trung Quốc đang khai thác", chuyên gia Trung Quốc nói tiếp.

Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng vẫn còn một chặng đường dài để 2 bên có thể đạt được một cơ chế liên lạc vì cả hai đang muốn tránh bị coi là thừa nhận chủ quyền của nước kia ở vùng biển đang tranh chấp.

"Bắc Kinh đang cố gắng thuyết phục Nhật Bản thừa nhận rằng hai nước đang có tranh chấp chủ quyền và muốn đưa nó vào các cuộc đàm phán với Bắc Kinh. Tuy nhiên Tokyo không bao giờ chấp nhận điều này", chuyên gia Victor Teo ở Đại học Hồng Kông bình luận.

Minh Quang

Theo Thanhnien