Thuyên tắc động mạch phổi – sát thủ thầm lặng

Hai bệnh nhân đột quỵ, người tử vong người được cứu sống chỉ khác nhau điều này

Trong đột quỵ, một phút trôi qua sẽ có 2 triệu tế bào thần kinh chết đi. Vì vậy nếu cấp cứu trễ hay không đúng cách sẽ ảnh hưởng đến tính mạng bệnh nhân.

Ảnh minh họa

Sự khác nhau của hai ca bệnh

Bà N.N.K. 95 tuổi, quê Vĩnh Long, sau khi chăm sóc cây kiểng trong vườn nhà, bà đi tắm thì bị đột quỵ trong nhà tắm. Triệu chứng: Lơ mơ nói khó, yếu nửa người trái.

Bà nhanh chóng được người nhà đưa vào bệnh viện, sau khi thăm khám và chẩn đoán bà bị đột quỵ các đồng nghiệp đã chuyển ngay sang Bệnh viện Đột quỵ và Tim mạch Cần Thơ, bệnh nhân không tiêm tiêu sợi huyết.

Tại đây, bà được nhanh chóng xác định chẩn đoán: Tắc động mạch não giữa phải, trong vòng 30 phút và chuyển ngay đến phòng can thiệp lấy huyết khối.Thời gian từ lúc bà bị đột quỵ đến khi nằm lên bàn DSA chọc kim là trước 6 giờ như khuyến cáo.

Kết quả can thiệp tái thông hoàn toàn động mạch bị tắc. Sau can thiệp 24 giờ chụp CT sọ não kiểm tra không phù não, không xuất huyết, không nhồi máu não. Bà tỉnh táo, tiếp xúc tốt, hết yếu liệt.

Trường hợp khác, một bệnh nhân nữ 68 tuổi khỏe mạnh, quê Cao Lãnh - Đồng Tháp, bệnh nhân đang đi đám thì đột ngột bị ngã quỵ. Bệnh nhân có triệu chứng lơ mơ, nói khó, mất ý thức, yếu nửa người trái.

Bà nhanh chóng được người nhà đưa vào một Bệnh Viện lớn ở Đồng Tháp, sau khi thăm khám và chẩn đoán bà bị đột quỵ các đồng nghiệp đã tiêm tiêu sợi huyết (rTPA) sau đó không cải thiện nên chuyển sang Bệnh viện Đột quỵ và tim mạch Cần Thơ.

Tại đây, bệnh nhân được chẩn đoán tắc động mạch cảnh trong phải, hôn mê, liệt nửa người trái, trong vòng 30 phút và chuyển ngay đến phòng can thiệp lấy huyết khối.

Thời gian từ lúc bà bị đột quỵ đến khi nằm lên bàn DSA chọc kim của bệnh nhân này là sau 6 giờ, trễ hơn thời gian khuyến cáo.

Kết quả can thiệp tái thông hoàn toàn động mạch bị tắc. Sau can thiệp 24 giờ bà vẫn hôn mê, liệt nửa người phải. CT sọ não kiểm tra phù não nhiều, kèm xuất huyết ít, nhồi máu não. Người nhà không đồng ý phẫu thuật giải ép, xin về nhà.

TS Trần Chí Cường - Giám đốc Bệnh viện Đột quỵ Tim mạch Cần Thơ cho biết cả 2 trường hợp đều là nữ giới bị nhồi máu não, đều tắc mạch máu lớn, triệu chứng khá giống nhau, không tiêm rTPA mà chuyển ngay đến nơi can thiệp.

Điểm khác nhau của hai bệnh nhân này là tuổi tác và điều quan trọng nhất là đến muộn.

TS Cường cho biết thời gian trong đột quỵ não là vàng, mỗi phút trôi qua bệnh nhân đột quỵ mất đi 2 triệu tế bào não, tiết kiệm mỗi 15 phút giảm được 15% nguy cơ tử vong tàn phế.

Trong 2 ca này yếu tố khác biệt lớn nhất ảnh hưởng đến kết quả điều trị chính là thời gian.

Và yếu tố quyết định ảnh hưởng thời gian đó chính là bà 95 tuổi may mắn có cháu ngoại làm bác sĩ nên mọi việc được quyết định một cách nhanh nhất nhờ vào sự hiểu biết thấu đáo về chuyên môn từ khi phát hiện bệnh cho đến khi quyết định bệnh nhân nên đi đâu và phải làm gì.

Dấu hiệu cần nhớ

Theo TS Cường, các dấu hiệu có thể nhận biết cho một người đang bị đột quỵ:F.A.S.T

Face: Khuôn mặt bị mất cân đối; yếu liệt mặt. Hãy bảo người đó cười và quan sát.

Arm: Yếu liệt tay chân. Hãy bảo người đó giơ tay lên và so sánh.

Speech: Giọng nói bị thay đổi. Hãy bảo người đó nói những từ đơn giản.

Time: Nếu phát hiện những dấu hiệu trên, hãy nhanh chóng gọi về tổng đài 1800 1115 để được tư vấn cấp cứu và điều trị kịp thời.

Đột quỵ hoàn toàn có thể tầm soát trước được, hiện đa số các trường hợp đột quỵ thiếu máu não là có triệu chứng báo trước nhưng đa số bệnh nhân thường bỏ qua. Dấu hiệu báo trước của đột quỵ: được gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua. Bệnh nhân thường có cơn choáng váng chóng mặt, mờ mắt mất kiểm soát trong vài giây; cơn tê yếu nửa người thoáng qua; tự nhiên nói khó, đớ giọng, méo miệng sau đó phục hồi.

TS Cường nhấn mạnh nếu có các triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua, nguy cơ xảy ra đột quỵ cho bệnh nhân có thể lên đến trên 20% trong 90 ngày vì vậy mọi người không nên chủ quan khi thấy các dấu hiệu của cơn thiếu máu thoáng qua.