Tiếng nói giáo viên ở đâu trong quy trình bổ nhiệm hiệu trưởng, hiệu phó?

Chúng tôi đề xuất các cấp quản lý giáo dục khi xây dựng quy trình bổ nhiệm hiệu trưởng, phó hiệu trưởng nên lưu ý một số vấn đề sau đây.

Cán bộ quản lý trường học (hiệu trưởng, phó hiệu trưởng) ở trường phổ thông có vai trò quan trọng trong việc tổ chức, quản lý, điều hành các hoạt động giáo dục của nhà trường.

Người lãnh đạo trường học, ngoài các năng lực, phẩm chất của một nhà giáo, còn cần phải có tố chất của nhà lãnh đạo và nhà quản lý.

Thực tế đã chứng minh rằng phần lớn những nhà giáo giỏi, tâm huyết với nghề, quyết đoán nếu được bổ nhiệm làm nhiệm vụ quản lý trường học sẽ thúc đẩy hoạt động giáo dục của nhà trường đi lên, xây dựng được mối quan hệ hài hòa trong đơn vị.

Ngược lại, những người được bổ nhiệm không dựa vào năng lực bản thân mà nhờ vào các mối quan hệ thì rất khó thực hiện tốt vai trò của mình.

Một số địa phương đã tổ chức thi tuyển hiệu trưởng, phó hiệu trưởng trường học. (Ảnh chỉ mang tính chất minh hoạ, nguồn: Quangninh.gov.vn)

Tiêu chuẩn bổ nhiệm cán bộ quản lý trường học

Để được bổ nhiệm vào làm cán bộ quản lý trường học, ở mỗi cấp học có các tiêu chuẩn khác nhau. Tuy nhiên thường thì phải đạt các tiêu chuẩn như:

- Về trình độ đào tạo: Những người được bổ nhiệm chức vụ hiệu trưởng và phó hiệu trưởng cần phải đạt trình độ chuẩn được đào tạo của nhà giáo theo quy định của Luật Giáo dục đối với cấp học, đạt trình độ chuẩn được đào tạo ở cấp học cao nhất đối với trường phổ thông có nhiều cấp học để đảm bảo về vấn đề chuyên môn trong công tác lãnh đạo, quản lý.

Video đang HOT

- Về thời gian công tác: Để được bổ nhiệm vào vị trí hiệu trưởng và phó hiệu trưởng đều phải là người đã tham gia dạy học ít nhất 5 năm hoặc 4 năm đối với miền núi, hải đảo, vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn ở cấp học đó.

- Đáp ứng các tiêu chuẩn về chuẩn nghề nghiệp ban hành theo thông tư của từng cấp bậc học: Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng phải đạt tiêu chuẩn quy định tại Chuẩn hiệu trưởng trường tiểu học, trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học.

Thẩm quyền bổ nhiệm hiệu trưởng, phó hiệu trưởng do Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện (đối với trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở) hoặc Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo (đối với trường trung học phổ thông, trung học cơ sở & trung học phổ thông) bổ nhiệm hoặc công nhận.

Nhiều giáo viên giỏi, uy tín với đồng nghiệp không được quan tâm

Hiện nay việc bổ nhiệm hiệu trưởng, phó hiệu trưởng được thực hiện thông qua thi tuyển hoặc do các cấp có thẩm quyền đề xuất.

Việc tổ chức thi tuyển được tiến hành công khai, minh bạch sẽ góp phần hạn chế được nạn chạy chức, song cũng phụ thuộc không nhỏ vào ý kiến chủ quan của người chủ trì cuộc thi tuyển.

Hình thức bổ nhiệm do các cấp có thẩm quyền đề xuất với quy trình tưởng như rất chặt chẽ nhưng trong quá trình thực hiện do có nhiều tác động từ nhiều phía nên không ít trường hợp nhiều giáo viên có năng lực chuyên môn, sự tín nhiệm cao từ đồng nghiệp đã không được ghi nhận.

Thầy giáo Nguyễn Hải Nam (nhân vật đã đề nghị người viết đổi tên do tính “nhạy cảm” của vấn đề và không muốn gặp phiền phức) công tác tại 1 trường trung học cơ sở tâm sự rằng thầy cũng là một người từng được đơn vị đưa vào diện quy hoạch, sau đó được phòng giáo dục lấy phiếu tín nhiệm cùng với nhiều giáo viên khác trong đơn vị để bổ nhiệm chức vụ phó hiệu trưởng.

Sau khi lấy phiếu xong, phiếu không được công bố mà đưa về phòng giáo dục và vị trưởng phòng cũng tuyên bố phiếu này chỉ mang tính chất tham khảo.

Sau đó phòng giáo dục thông tin tất cả các ứng viên đều không đạt theo tỉ lệ quy định nhưng không nêu rõ từng người.

Cuối cùng, lãnh đạo ngành đã chọn một giáo viên mới chuyển về trường khoảng năm tháng là cháu ruột của ông trưởng phòng nội vụ để bổ sung quy hoạch và làm quy trình bổ nhiệm.

Năm học trước, trường tôi tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm đối với chức danh phó hiệu trưởng. Hai giáo viên được đề cử để lấy phiếu tín nhiệm là cô Trần Hồng L. (tổ trưởng chuyên môn, chủ tịch công đoàn) và thầy Vũ Như Ph. (giáo viên).

Sau hai lần bỏ phiếu, số phiếu cô L. luôn cao hơn thầy Ph. nhưng không hiểu vì lý do gì phòng giáo dục lại tiếp tục tổ chức lấy phiếu tín nhiệm. Điều này làm cho giáo viên, nhân viên nhà trường vô cùng mệt mỏi. Đến lần thứ tư, kết quả số phiếu của thầy Ph. cao hơn cô L. năm phiếu, lúc đó mới chính thức bổ nhiệm thầy Ph. làm phó hiệu trưởng.

Có không ít trường hợp cán bộ quản lý giáo dục được bổ nhiệm vượt bậc từ giáo viên lên hiệu trưởng hoặc từ phó hiệu trưởng lên phó phòng giáo dục… Lý giải về điều này, nhiều người cho rằng có thể những người này có năng lực thực sự nên được lãnh đạo quan tâm. Chưa bàn đến năng lực nhưng nếu bổ nhiệm theo kiểu này thì chắc chắn sẽ có dư luận không tốt.

Vài kiến nghị trong công tác bổ nhiệm hiệu trưởng, phó hiệu trưởng

Những năm gần đây, một số địa phương như Đà Nẵng, Tuyên Quang đã tiến hành thi tuyển chức danh hiệu trưởng, phó hiệu trưởng. Qua thực tiễn cho thấy những người trúng tuyển đã phát huy được năng lực, sở trường trong công tác và mang lại kết quả cao cho đơn vị. Tuy nhiên hình thức này hiện vẫn còn mới, các địa phương chưa mạnh dạn triển khai.

Trong khi việc thi tuyển chưa được thực hiện đại trà, chúng tôi đề xuất các cấp quản lý giáo dục khi xây dựng quy trình bổ nhiệm hiệu trưởng, phó hiệu trưởng nên lưu ý một số vấn đề sau đây:

Thứ nhất , cần quan tâm đến những giáo viên có nhiều năm đăng ký và đạt các danh hiệu thi đua bậc cao. Danh hiệu thi đua hàng năm là một trong những minh chứng ghi nhận sự nỗ lực, phấn đấu của cá nhân đối với quá trình công tác. Có thể công tác thi đua ở một đơn vị nào đó lâu nay chưa thực sự công bằng nhưng có thể khẳng định một giáo viên đạt nhiều danh hiệu thi đua trong công tác là người có năng lực, tâm huyết và sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Thứ hai , mỗi lần lấy phiếu tín nhiệm nên công khai trước toàn đơn vị. Việc này tránh tình trạng khuất tất trong công tác cán bộ. Những ai đạt được số phiếu từ 50% trở lên thì có thể bổ nhiệm. Tránh việc lấy phiếu tín nhiệm nhiều lần, gây tư tưởng không tốt đối với giáo viên, nhân viên trong đơn vị.

Thứ ba , khi khuyết một chức danh thì chậm nhất trong vòng ba tháng các cơ quan có thẩm quyền quản lý công chức, viên chức phải tiến hành hoàn thiện việc bổ nhiệm. Nếu việc bổ nhiệm chậm, không đúng thời gian nên truy cứu trách nhiệm của người có thẩm quyền bổ nhiệm. Thực tế cho thấy có rất nhiều trường hợp bổ nhiệm chậm trễ, dẫn đến những tiêu cực trong công tác bổ nhiệm.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

Tôi thấy nhiều thầy cô ỷ lại, chỉ có khoảng 20% nỗ lực đổi mới Thầy cô cần lựa chọn những nội dung phù hợp để dạy trực tuyến, nói, đọc, có thể dạy trước, phần viết dạy sau. Trẻ em hoàn toàn có thể đọc hiểu trước khi biết viết. Phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã trao đổi với cô Đặng Thị Bảo Đức - Giáo viên dạy Toán Trường Trung học...