Trung Quốc biến du lịch thành công cụ chính trị ép láng giềng

Trung Quốc đang "câu giờ" trong vấn đề Biển Đông

Ngoại giao Trung Quốc xoa dịu các nước láng giềng, ngăn chặn Biển Đông và Hoa Đông xuất hiện trong chương trình nghị sự APEC sắp diễn ra tại Bắc Kinh.

Các báo của Trung Quốc như Nhân dân Nhật báo, Thời báo Hoàn cầu gần đây đưa ra một số luận điệu mới phục vụ cho chủ trương đối ngoại của ban lãnh đạo Bắc Kinh trước hội nghị APEC. Các báo này cho rằng, tình hình thực tế tại Biển Đông cơ bản là ổn định và hòa bình. Họ dẫn số liệu của Ủy ban đối ngoại Mỹ về lượng hàng hóa trung chuyển qua khu vực biển này là 5,3 nghìn tỷ USD mỗi năm. Điều này cho thấy tự do hàng hải ở Biển Đông "không hề bị ảnh hưởng". Bên cạnh đó, hiện lượng hàng hóa vận tải đường biển tại các cảng ở châu Á chiếm tới 39% tổng lượng hàng hóa của thế giới. Hoạt động vận tải mạnh mẽ này không thể diễn ra nếu trên Biển Đông không có sự ổn định và an ninh.

Trung Quốc đưa các tàu hiện đại nhất tới tập trận tại Biển Đông

"Linh hoạt" nhưng chẳng dẫn đến kết quả gì

Các báo này cho rằng, về xử lý xung đột giữa các bên, Trung Quốc - ASEAN và các đối tác liên quan "chưa bao giờ ngừng giao thiệp và tham vấn" về vấn đề Biển Đông. Trong quá trình này, Trung Quốc đã ngày càng có thái độ "linh hoạt hơn" để cùng tìm ra giải pháp. Cụ thể, Trung Quốc đã đưa ra cách tiếp cận "hai kênh" để giải quyết vấn đề: với các bên liên quan thông qua tham vấn và đối thoại; đồng thời Trung Quốc cùng với ASEAN hợp tác với nhau để gìn giữ hòa bình và ổn định trên Biển Đông, "cùng có lợi và cùng thắng".

Thế nhưng, Hội nghị Quan chức cấp cao ASEAN và Trung Quốc về Tuyên bố về ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) lần thứ 8 diễn ra tại Bangkok, trong ngày 28- 29/10, cũng như 7 phiên trước, đã không đạt kết quả gì. Các đại biểu chỉ thống nhất "tiếp tục thúc đẩy hợp tác" theo tinh thần DOC 2002. Các đại biểu cũng không thỏa thuận được thời gian biểu cho việc thực hiện DOC.

Thực tế cho thấy, Trung Quốc tiếp tục gây sức ép hoặc phối hợp với các nước chủ nhà ASEAN trên bàn đàm phán nhằm kéo lê chương trình nghị sự, thực chất là tiếp tục thực hiện chủ trương ngoại giao "câu giờ". Trung Quốc còn tìm cách li gián Mỹ với các nước ASEAN, cản trở Mỹ đóng vai trò trong các nỗ lực quốc tế giải quyết vấn đề Biển Đông. Bởi vì tại các vùng biển Đông Á, Mỹ là nước lớn duy nhất có thể đối trọng, cân bằng và ngăn cản các hành động bá quyền của Trung Quốc.

Thời báo Hoàn cầu phỏng vấn Chu Hạo, chuyên gia thuộc Viện Quan hệ Quốc tế đương đại Trung Quốc, cho rằng Việt Nam đang thực hiện xu hướng "đa phương hóa" vấn đề Biển Đông. Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đã có chuyến thăm tới Ấn Độ với hy vọng Ấn Độ không chỉ "Nhìn về phương Đông" mà còn "Hành động phương Đông". Việt Nam đã mời Ấn Độ tham gia khai thác dầu khí ở Biển Đông, tăng cường hợp tác an ninh hàng hải với Ấn Độ, theo đó Ấn Độ dự kiến sẽ bán các tàu tuần tra hiện đại cho Việt Nam. Việt Nam đang dựa vào sức mạnh của các cường quốc khác để "củng cố" vị thế tại khu vực. Tuy nhiên, theo Chu Hạo, Việt Nam sẽ "rất khó có thể thoát khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc về mặt kinh tế".

Tăng cường sức mạnh trên Biển Đông

Trong khi đó, tại Hoàng Sa, Trung Quốc xúc tiến việc nâng cấp căn cứ không quân tại đảo Phú Lâm, tại Trường Sa đẩy mạnh xây dựng các đảo nhân tạo, tạo nên không gian chiến lược nối Hoàng Sa với các đảo nhân tạo và đảo đá ở Trường Sa mà Trung Quốc chiếm của Việt Nam năm 1988 thành các cụm cứ điểm để khống chế một vùng rộng lớn của trung tâm Biển Đông.

Ngày 26/10, tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (Hong Kong) đưa tin Trung Quốc đang thử nghiệm một loạt máy bay quân sự thế hệ mới bao gồm cả J-20, chiếc chiến đấu cơ tàng hình đầu tiên và hiện đại nhất được coi là "xương sống" của không quân nước này. Báo chí Trung Quốc cũng khoe rằng tiêm kích J-20 có phạm vi tác chiến bao trùm một khu vực rộng lớn trên Biển Đông.

Về hải quân, giới quan sát lưu ý rằng năm nay, Trung Quốc triển khai từ 3-5 tàu ngầm hạt nhân đặt căn cứ ở Tam A (Hải Nam). Việc khống chế trung tâm Biển Đông, nơi có độ sâu nhất 5.000m, là nhằm tạo vùng hoạt động cho các tàu ngầm hạt nhân.

Theo trang mạng wantchinatimes, tháng 10 vừa rồi, hải quân Trung Quốc điều tàu khu trục Côn Minh tới Biển Đông để tham gia cuộc tập trận hải quân Joint Action 2014. Con tàu thuộc Type 052D là loại tàu chiến hiện đại nhất của hải quân Trung Quốc, được trang bị hệ thống phóng thẳng đứng với 64 ống phóng tên lửa, dùng để phóng các tên lửa phòng không tầm xa HQ-9 và tên lửa hành trình DH-10.

Người ta biết rằng, Hội nghị cấp cao diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) đang đến gần (ngày 9-11/11). Nhiệm vụ của ngoại giao Trung Quốc là xoa dịu láng giềng nhằm đảm bảo cho APEC diễn ra xuôi chèo mát mái. Các nhà đàm phán chủ yếu của Trung Quốc đã thăm Việt Nam, thăm Nhật Bản nhằm ngăn chặn không cho vấn đề Biển Đông hay biển Hoa Đông xuất hiện trên diễn đàn APEC. Đó là lý do tại sao từ hai tháng nay, tàu chiến và máy bay Trung Quốc ít xâm phạm vùng trời, vùng biển quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Cho nên đừng thấy Biển Đông lặng sóng vẻ bề ngoài mà cho rằng Trung Quốc đang có nhượng bộ hay thỏa hiệp. Ông Dương Khiết Trì, Ủy viên quốc vụ Trung Quốc, trong khi thực hiện các sứ mệnh ngoại giao xoa dịu, đã không quên nhắc rằng Trung Quốc không bao giờ nhượng bộ lợi ích cốt lõi liên quan đến chủ quyền biển đảo./.

Theo Tổ Quốc