Tư tưởng Hồ Chí Minh về tôn trọng nhân dân

Mai Hoàng Minh08:11 25/06/2019

Xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân, phát huy dân chủ, chăm lo đời sống nhân dân là nội dung cơ bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh, tạo động lực to lớn cho công cuộc đổi mới; đồng thời là giải pháp quan trọng, cấp bách trong xây dựng Đảng, Nhà nước.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về tôn trọng nhân dân xuất phát từ những bài học lớn được rút ra từ chiều sâu của lịch sử như Nguyễn Trãi đã kết luận: Lật thuyền mới rõ dân như nước . Đồng thời là sự vận dụng và phát triển sáng tạo học thuyết Mác-Lênin khi các nhà kinh điển khẳng định cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân, nhân dân đóng vai trò quyết định trong sự nghiệp cách mạng.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, cách mạng và kháng chiến thành công, đem lại giá trị lớn nhất là chế độ Dân chủ Cộng hòa. Từ đây, phạm trù “ý thức tôn trọng nhân dân” mới thật sự có ý nghĩa khoa học, cách mạng và nhân văn. Theo Hồ Chí Minh, người cách mạng “yêu nước” là phải “thương dân”, “trung với nước” là phải “hiếu với dân”.

Tôn trọng nhân dân trước hết phải có thái độ đánh giá cao vai trò, vị trí của nhân dân. Theo Hồ Chí Minh, “vô luận việc gì đều do người làm ra, từ nhỏ đến to, từ gần đến xa đều thế cả”. Người chỉ ra rằng: “Chúng ta phải ghi tạc vào đầu cái chân lý này: dân rất tốt. Lúc họ đã hiểu thì việc gì khó khăn mấy họ cũng làm được, hy sinh mấy họ cũng không sợ”. Theo Người, “nếu không có nhân dân thì Chính phủ không đủ lực lượng… Chúng ta phải yêu dân, kính dân thì dân mới yêu ta, kính ta”.

Bàn về chữ “Nhân”, Hồ Chí Minh cho rằng “Nhân nghĩa là nhân dân. Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân. Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân”. Bàn về chữ “Thiện”, Người cho rằng “Thiện là tốt đẹp. Trong xã hội không gì tốt đẹp, vẻ vang bằng phục vụ cho lợi ích của nhân dân”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm và nói chuyện với đồng bào, cán bộ, bộ đội, công nhân nông trường Mộc Châu, ngày 8/5/1959

Muốn thật sự tôn trọng nhân dân thì phải hiểu dân. Chính tài dân, sức dân, của dân, quyền dân, lòng dân, sự khôn khéo, hăng hái, anh hùng đã tạo nên “cái gốc” của dân. Kế thừa quan điểm chủ nghĩa Mác-Lênin, Hồ Chí Minh khẳng định “cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân”. Mặt khác phải thấy rằng dân chúng tai mắt họ nhiều, việc gì họ cũng nghe, cũng thấy. “Dân chúng đồng lòng, việc gì cũng làm được. Dân chúng không ủng hộ, việc gì làm cũng không nên”. Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Kinh nghiệm trong nước và các nước tỏ cho chúng ta biết: có lực lượng dân chúng việc to tát mấy, khó khăn mấy làm cũng được. Không có, thì việc gì làm cũng không xong”.

Cùng với thái độ đánh giá cao vai trò của nhân dân, ý thức tôn trọng nhân dân còn phải đặc biệt chú ý không xâm phạm đến lợi ích, quyền lợi hợp pháp, không xúc phạm nhân dân. Phải luôn luôn tôn trọng và giữ gìn của công, của nhân dân. Hồ Chí Minh chỉ rõ tôn trọng nhân dân có nhiều cách, “không phải ở chỗ chào hỏi kính thưa có lễ phép mà đủ. Không được phung phí nhân lực vật lực của dân, Khi huy động nên vừa phải, không nên nhiều quá lãng phí vô ích. Phải khôn khéo tránh điều gì có hại cho đời sống nhân dân. Biết giúp đỡ nhân dân cũng là biết tôn trọng dân”.

Video đang HOT

Trên cơ sở nhận thức “nước lấy dân làm gốc”, ý thức tôn trọng nhân dân phải luôn gắn chặt những “điều không nên” và những “điều nên” làm. Giữa năm 1948, Hồ Chí Minh đã chỉ ra 6 điều không nên làm và 6 điều nên làm. Trong 6 điều không nên làm có những điều liên quan đến cuộc sống hàng ngày của nhân dân nói chung, đồng bào miền ngược nói riêng như tín ngưỡng phong tục, đáng chú ý là “không bao giờ sai lời hứa”, “không nên làm hoặc nói điều gì có thể làm cho dân hiểu lầm rằng mình xem khinh họ”. Những điều nên làm cũng liên quan đến công việc thực tế hàng ngày, đặc biệt là “làm cho dân nhận thấy mình là người đứng đắn, chăm công việc, trọng kỷ luật”. Hồ Chí Minh kết thúc 12 điều đó bằng bài thơ cổ động khẳng định đã là người yêu nước thì “nhất quyết không quên” và ai cũng làm được, phải biến thành thói quen, muôn người như một. Làm được như vậy thì dân tin, gốc vững. Mà “Gốc có vững cây mới bền. Xây lầu thắng lợi trên nền nhân dân”.

Nam Phương

Theo Congly

Tư tưởng Hồ Chí Minh về phát huy dân chủ, xây dựng nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân

Trong tác phẩm Thường thức chính trị viết năm 1953, Hồ Chí Minh chỉ rõ: "Ở nước ta chính quyền là của nhân dân, do nhân dân làm chủ... Nhân dân là ông chủ nắm chính quyền. Nhân dân bầu ra đại biểu thay mặt mình thi hành chính quyền ấy. Thế là dân chủ".

Theo Hồ Chí Minh, dân chủ có nghĩa "dân là chủ"; đối lập với quan niệm "quan chủ", thể hiện bản chất trong cấu tạo quyền lực của xã hội. Người nhấn mạnh: "Nước ta là nước dân chủ, nghĩa là nước nhà do nhân dân làm chủ", "Chế độ ta là chế độ dân chủ, tức là nhân dân là người chủ", "Nước ta là nước dân chủ, địa vị cao nhất là dân, vì dân là chủ".

Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở cán bộ, đảng viên không bao giờ được quên "dân là chủ", "mọi quyền hành đều ở nơi dân", nhân dân thật sự là ông chủ tối cao của chế độ mới. Người viết: "chính quyền dân chủ có nghĩa là chính quyền do người dân làm chủ". Nước ta là nước dân chủ, địa vị cao nhất là dân, vì dân là chủ, "nước ta là nước dân chủ, mọi người có quyền làm, có quyền nói". "Nhiệm vụ của chính quyền dân chủ là phục vụ nhân dân".

Trong quan hệ giữa dân và Đảng, Hồ Chí Minh quan niệm: dân là chủ và dân làm chủ thì Đảng, Chính phủ, cán bộ, đảng viên là đày tớ và làm đày tớ cho dân. Dân chủ trong xã hội Việt Nam được thể hiện trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội... Dân chủ thể hiện trên lĩnh vực chính trị là quan trọng nhất, nổi bật nhất và được biểu hiện tập trung trong hoạt động của Nhà nước.

Hồ Chí Minh coi dân chủ thể hiện ở việc bảo đảm quyền con người, quyền công dân. Dân chủ không dừng lại với tư cách như là một thiết chế xã hội của một quổc gia, mà còn có ý nghĩa biểu thị mối quan hệ quốc tế, hòa bình giữa các dân tộc. Đó là dân chủ, bình đẳng trong mọi tổ chức quốc tế, là nguyên tắc ứng xử trong các quan hệ quốc tế.

Ngay từ năm 1941, trong Chương trình của Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh (Việt Minh), Hồ Chí Minh đã "thiết kế" một chế độ dân chủ cộng hòa cho nước ta sau khi cuộc cách mạng do nhân dân thực hiện thắng lợi. Đó là chương trình thực hiện mục tiêu dân chủ, xác định rõ quyền và trách nhiệm của nhân dân trưóc vận mệnh của nước nhà; gắn độc lập, tự do của Tổ quốc với quyền lợi của từng người dân.

Ngay sau khi thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Hồ Chí Minh đã chủ trương xây dựng và ban hành bản Hiến pháp mới. Hiến pháp năm 1946 đặt cơ sở pháp lý đầu tiên cho việc thực hiện quyền lực của nhân dân. Điều đó thể hiện rõ ở Chương II Hiến pháp năm 1946 gồm 18 điều quy định về nghĩa vụ và quyền lợi công dân, Điều 6 ghi rõ: "Tất cả các cơ quan nhà nước đều phải dựa vào nhân dân, liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự kiểm soát của nhân dân. Tất cả các nhân viên cơ quan nhà nước đều phải trung thành với chế độ dân chủ Nhân dân, tuân theo Hiến pháp và pháp luật, hết lòng hết sức phục vụ nhân dân".

Bác Hồ thăm nông dân đang gặt lúa trên cánh đồng xã Hùng Sơn, huyện Đại Từ, Thái Nguyên

Trong việc xây dựng nền dân chủ ở Việt Nam, Hồ Chí Minh chú trọng tới việc xây dựng Đảng với tư cách là Đảng cầm quyền, Đảng lãnh đạo Nhà nước, lãnh đạo toàn xã hội. Xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân. Xây dựng mặt trận với vai trò là liên minh chính trị tự nguyện của tất cả các tổ chức chính trị - xã hội vì mục tiêu chung của sự phát triển đất nước; xây dựng các tổ chức chính trị - xã hội rộng rãi khác của nhân dân.

Quan điểm nhất quán của Hồ Chí Minh là có bảo đảm và phát huy dân chủ ở trong Đảng thì mới bảo đảm được dân chủ của toàn xã hội. Quyền lãnh đạo của Đảng được xuất phát từ sự ủy quyền của giai cấp công nhân, của dân tộc và của nhân dân. Đảng trở thành hạt nhân chính trị của toàn xã hội là nhân tố tiên quyết để bảo đảm tính chất dân chủ của xã hội. Dân chủ trong Đảng trở thành yếu tố quyết định tới trình độ dân chủ của toàn xã hội.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền có những nội dung: Nhà nước của dân, nhà nước do dân và nhà nước vì dân.

Nhà nước của dân là tất cả mọi quyền lực trong nhà nước và trong xã hội đều thuộc về nhân dân. Nhân dân lao động làm chủ nhà nước tất yếu dẫn đến hệ quả là nhân dân có quyền kiểm soát nhà nước. Cử tri bầu ra các đại biểu, ủy quyền cho các đại biểu đó bàn và quyết định những vấn đề quốc kế dân sinh.

Nhà nước do dân là nhà nước do dân tạo ra và nhân dân tham gia quản lý. Hồ Chí Minh khẳng định: Việc nước là việc chung, mỗi người đều phải có trách nhiệm "ghé vai gánh vác một phần".

Nhà nước vì dân là nhà nước lấy lợi ích chính đáng của nhân dân làm mục tiêu. Tất cả đểu vì lợi ích của nhân dân; ngoài ra, không có bất cứ một lợi ích nào khác. Một nhà nước vì dân là từ Chủ tịch nước đến công chức bình thường đều phải làm công bộc, làm đày tớ cho nhân dân. Mọi công chức, từ nhân viên đến Chủ tịch nước đều do dân ủy thác cho và phải phục vụ nhân dân.

Theo quan điểm của Hồ Chí Minh, Nhà nước Việt Nam mới là một Nhà nừớc mang bản chất giai cấp công nhân, thể hiện qua các điểm sau: Nhà nước do Đảng Cộng sản lãnh đạo. Nhà nước bảo đảm tính định hướng xã hội chủ nghĩa của sự phát triển đất nước. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động cơ bản của nó là nguyên tắc tập trung dân chủ.

Hoạt động quản lý nhà nước phải bằng Hiến pháp, pháp luật và chú trọng đưa pháp luật vào cuộc sống. Theo Hồ Chí Minh, Nhà nước dân chủ Việt Nam không thể thiếu pháp luật. Vì pháp luật là "bà đỡ" cho dân chủ. Dân chủ đích thực bao giờ cũng đi liền với kỷ cương phép nước. Mọi quyền dân chủ của người dân phải được thể chế hóa bằng Hiến pháp và pháp luật; ngược lại, hệ thống pháp luật phải bảo đảm cho quyền tự do, dân chủ của người dân được tôn trọng trong thực tế.

Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng một nền pháp chế xã hội chủ nghĩa bảo đảm được việc thực thi quyền lực của nhân dân. Người khẳng định vai trò của pháp luật là: "Trăm điều phải có thần linh pháp quyền". Người có công lớn trong sự nghiệp lập hiến, lập pháp của nước ta. Người luôn chăm lo hoàn thiện hệ thống pháp luật. Ở cương vị Chủ tịch nước, Hồ Chí Minh đã hai lần đứng đầu ủy ban soạn thảo Hiến pháp (Hiến pháp năm 1946 và 1959), đã ký công bố 16 đạo luật, 613 sắc lệnh và nhiều văn bản dưới luật khác.

Hồ Chí Minh thường chỉ rõ những tiêu cực và nhắc nhở mọi người đề phòng và khắc phục những tệ nạn trong bộ máy nhà nước: đặc quyền, đặc lợi; tham ô, lãng phí, quan liêu; tư túng, chia rẽ, kiêu ngạo...

Người yêu cầu tăng cường tính nghiêm minh của pháp luật đi đôi với đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng, đề cao vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, cán bộ chủ chốt các ngành, các cấp.

Để bảo đảm công bằng và dân chủ trong tuyển dụng cán bộ nhà nước, Người ký sắc lệnh số 76/SL ngày 20-5-1950 ban hành Bản quy chế công chức nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

"Phép trị nước" của Hồ Chí Minh là kết hợp cả "pháp trị" và "đức trị - nhân trị", trong đó "pháp trị" rất nghiêm khắc, công minh và "đức trị - nhân trị" cũng rất tình người, bao dung, thấu tình đạt lý. Trong Quốc lệnh do Người ban hành ngày 26-01-1946, đã đưa ra 10 điều khen thưởng (đức trị) và 10 hình phạt (pháp trị). Trong 10 điều khen thưởng, Điều 3 "Ai vì nước hy sinh sẽ được thưởng", Điều 5 "Ai làm việc công một cách trong sạch, ngay thẳng sẽ được thưởng", Điều 6 "Ai làm việc gì có lợi cho nước nhà, dân tộc và được dân chúng mến phục sẽ được thưởng". Trong 10 điều hình phạt, Điểu 1 "Thông vối giặc, phản quốc sẽ bị xử tử", Điều 6 "Để cho bộ đội hại dân sẽ bị xử tử", Điều 8 "Trộm cắp của công sẽ bị xử tử".

Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đủ đức và tài. Những yêu cầu của Người đối với đội ngũ cán bộ, công chức bao gồm: Tuyệt đối trung thành với cách mạng. Hăng hái, thành thạo công việc, giỏi chuyên môn, nghiệp vụ. Phải có mối liên hệ mật thiết với nhân dân. Cán bộ, công chức phải là những người dám phụ trách, dám quyết đoán, dám chịu trách nhiệm, nhất là trong những tình huống khó khăn, "thắng không kiêu, bại không nản". Phải thường xuyên tự phê bình và phê bình, luôn luôn có ý thức và hành động vì sự lớn mạnh, trong sạch của Nhà nước.

Phương Nam

Theo Congly

Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng văn hóa và con người Hồ Chí Minh khẳng định, con người là vốn quý nhất, nhân tố quyết định thành công của sự nghiệp cách mạng. Theo Người, "vô luận việc gì, đều do người làm ra, và từ nhỏ đến to, từ gần đến xa, đều thế cả". Khái niệm văn hoá có nội hàm phong phú và ngoại diên rất rộng, vì vậy có rất...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Vụ 'đóng đủ tiền mới cấp cứu': Bệnh nhi chấn thương rất nặng08:26

Vụ nữ sinh tử vong ở Vĩnh Long: 2 biên bản hiện trường có sự khác biệt?11:28

Vụ nữ sinh tử vong ở Vĩnh Long: Người mẹ nói về buổi làm việc mới nhất với CQĐT11:20

Hậu cảnh tượng xúc động sau vụ tai nạn: Tài xế xe chở dưa hấu đã tử vong01:43

Toàn cảnh vụ tai nạn khiến nữ sinh tử vong ở Vĩnh Long11:00

Chủ tịch nước Lương Cường chiêm bái xá lợi Phật tại chùa Thanh Tâm02:30

Công an tạm giữ xe đạp điện để điều tra sau khi làm việc với mẹ nữ sinh tử vong ở Vĩnh Long12:03

Vụ công trình cầu vừa khánh thành ở Tây Ninh bị sụt lún: 'Không ai nghĩ mới làm đã hư'08:01

Sụt chân cầu Tây Ninh, sự cố sân bay Tân Sơn Nhất: Bộ Xây dựng chỉ đạo 'nóng'08:33

Sạt lở đất vùi lấp căn nhà ở Sa Pa, người phụ nữ tử vong08:16

Vụ cá bò hòm giá 3,5 triệu đồng/kg tại Nha Trang: Xác định nhiều vi phạm09:42

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Danh tính 9 người thương vong trong vụ sạt lở ở Lai Châu

22:34:02 16/05/2025

Liên quan tới vụ sạt lở công trường thủy điện ở Lai Châu, 5 người chết, 4 người bị thương, chiều 16/5, Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh Lai Châu đã có báo cáo cụ thể về sự việc.

Người đàn ông khỏa thân đi dạo trên cần cẩu công trình ở Bình Dương

22:23:20 16/05/2025

Người đàn ông không mặc quần áo, đi vào công trình xây dựng ở TP Thuận An (Bình Dương). Sau đó người này trèo lên cầu cẩu cao hàng chục mét rồi... đi dạo.

Bí mật trên chiếc xe bỏ lại bên đường

21:00:15 16/05/2025

Lực lượng chức năng kiểm tra chiếc xe máy hiệu Honda bỏ bên lề đường ở Đà Nẵng, phát hiện 8 bình kim loại trên xe, dưới đất có 2 túi màu đen, chứa 4 bình khác, nghi chứa khí cười.

Voi rừng bám theo người đã cứu mình... để cảm ơn

20:28:16 16/05/2025

Chú voi rừng khoảng 2 tháng tuổi bị rơi xuống giếng sâu và được cứu thành công. Sau đó, chú voi liên tục bám theo người đã cứu mình như để bày tỏ sự biết ơn.

Đi bắt ốc rồi bị lạc suốt đêm trên núi, 2 vợ chồng được cảnh sát giải cứu

18:32:48 16/05/2025

Sau khi cùng vợ lên núi Dùm (ở TP Tuyên Quang) bắt ốc, vợ chồng anh Ron bị đi lạc suốt đêm. Tới sáng 16/5, vợ chồng anh được Công an tỉnh Tuyên Quang giải cứu.

Đôi nam nữ tử vong ở thác nước nổi tiếng Hòa Bình

18:12:14 16/05/2025

Hai du khách từ Ninh Bình được phát hiện tử vong do đuối nước tại thác Trăng, một điểm check-in nổi tiếng ở Hòa Bình.

Sạt lở đá khiến 5 người mất tích ở Lai Châu

18:10:28 16/05/2025

Sạt lở xảy ra tại công trường thuỷ điện Tả Páo Hồ 1A, huyện Phong Thổ (Lai Châu) khiến ít nhất 5 người mất tích, 4 người bị thương.

Hai thiếu niên lái xe máy bằng chân để quay clip 'khoe trên mạng cho vui'

17:11:01 16/05/2025

Công an tại Đắk Lắk đang xác minh, làm rõ để xử lý 2 thiếu niên có hành vi lái xe máy bằng chân rồi quay clip đăng lên mạng xã hội.

Thông tin nóng vụ án khiến Thiếu tá Khải hy sinh, đối tượng bị bắt gây choáng

16:57:45 16/05/2025

Sau khi Bùi Đình Khánh sa lưới, công an đã bắt thêm hàng loạt đối tượng, khởi tố và thu giữ nhiều vật chứng liên quan. Thứ trưởng Bộ Công an yêu cầu tiếp tục củng cố tài liệu chứng cứ, điều tra mở rộng, xử lý triệt để.

Cháy lớn xưởng nội thất ở Hóc Môn, phong tỏa đường nhiều giờ để dập lửa

15:43:18 16/05/2025

Sáng nay (16.5), xảy ra vụ cháy lớn xưởng nội thất ở H.Hóc Môn. Lực lượng chức năng phong tỏa một phần tuyến đường Nguyễn Thị Ai trong nhiều giờ để phục vụ chữa cháy.

Động đất 5 độ richter ở Điện Biên

14:04:46 16/05/2025

Theo Viện Các Khoa học Trái đất, một trận động đất mạnh 5 độ richter vừa xảy ra tại khu vực huyện Mường Chà (tỉnh Điện Biên), rủi ro thiên tai cấp 2.

Nữ nhân viên văn phòng bị điện giật bất tỉnh khi sạc điện thoại

13:44:08 16/05/2025

Mùa mưa mang theo nhiều nguy cơ tai nạn điện giật, trong đó sự chủ quan khi sử dụng thiết bị điện có thể trả giá bằng tính mạng.

Có thể bạn quan tâm

NSND Tự Long bức xúc, Trọng Hiếu mâu thuẫn với Tuấn Hưng trong phim 'Mưa lửa'

Hậu trường phim

23:18:00 16/05/2025

Trong phim Mưa lửa ra mắt ngày 16/5, NSND Tự Long bức xúc về âm thanh live, đòi đại diện BTC giải thích. Trọng Hiếu và Tuấn Hưng mâu thuẫn do khác biệt thế hệ.

Hình ảnh hiếm thấy của NSND Trung Hiếu, hoa hậu Tiểu Vy gợi cảm

Sao việt

23:15:12 16/05/2025

Trần Bình Trọng khoe bức ảnh cách đây nhiều năm khi quay phim cùng NSND Trung Hiếu để thấy tình anh em đồng nghiệp bền chặt. Hoa hậu Tiểu Vy gợi cảm.

Nam kỹ sư chinh phục nữ kế toán, được MC nhận xét như dành cho nhau

Tv show

23:01:06 16/05/2025

Kết thúc buổi hẹn, Minh Nhựt và Minh Hằng cùng quyết định bấm nút hẹn hò, chính thức cho nhau cơ hội tìm hiểu sau chương trình.

Mỹ nhân Trung Quốc Tống Tổ Nhi 'gây sốt' vì quá xinh đẹp trong phim mới

Sao châu á

22:58:27 16/05/2025

Tống Tổ Nhi nhận được nhiều sự yêu thích nhờ nhan sắc trong trẻo cuốn hút trong Khom lưng , bộ phim được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên đang càn quét màn ảnh nhỏ Hoa ngữ.

Mỹ nhân 'Playboy' Pamela Anderson giải thích về mái tóc gây tranh cãi

Sao âu mỹ

22:45:57 16/05/2025

Ngôi sao phim Baywatch, năm nay 58 tuổi, đã thể hiện tinh thần của chủ đề Superfine: Tailoring Black Style bằng mái tóc táo bạo và bộ đầm đính đá lấp lánh của nhà mốt Tory Burch.