X-file bóng đá Việt: Câu chuyện ‘có kiêng có lành’

Người Á đông vốn rất duy tâm và quan niệm “có thờ có thiêng, có kiêng có lành” đã ăn sâu vào tâm tưởng của người Việt.

Giới bóng đá càng không ngoại lệ, thậm chí họ là những người được xem là… duy tâm nặng. Vì thế, trong giới quần đùi áo số đã có nhiều giai thoại hài hước lẫn ly kỳ xoay quanh câu chuyện tâm linh.

Mang 1 tỷ đô để đổi… HCV

Cách đây đúng 20 năm, đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam lần đầu tiên giành được chiếc HCV tại SEA Games 21-2001 tại Malaysia, sau khi vượt qua đối thủ Thái Lan ở trận chung kết. Lần ấy bà Hoàng An – cựu HLV điền kinh Hà Nội được mời làm HLV thể lực cho đội nữ Việt Nam. Sau này, trong một lần trò chuyện cùng chúng tôi, bà Hoàng An đã tiết lộ khá nhiều câu chuyện ly kỳ phía sau chiếc HCV đầu tiên ấy.

Bà kể: “Năm ấy, khi UBTDTT (cũ) và LĐBĐ Việt Nam mời tôi vào ban huấn luyện của đội tuyển bóng đá nữ, tôi phải đi xem thầy rồi mới dám nhận lời. Hồi ấy, đội tuyển bóng đá nữ đã chọn ngày để xuất hành và tôi quyết định đi vào ngày 14/7 âm lịch. Thường ngày đó được xem là không đẹp, nhưng thầy bảo hợp nên tôi chọn. Hôm ấy sắp đến ngày lễ xá tội vong nhân (rằm tháng 7 âm lịch) nên tôi mang rất nhiều tiền đô la âm phủ, có lẽ phải hơn 1 tỷ đô cùng vàng hương, ngựa giấy, quần áo vàng mã sang Malaysia.

Tại khách sạn 5 sao nơi đội nữ Việt Nam đóng quân, tôi đã lập một bàn thờ lớn với đầy đủ vàng hương, hoa quả rồi thắp hương xin trời phật, thổ địa phù hộ cho đội tuyển nữ Việt Nam. Ngay trước mỗi trận đấu, chúng tôi đều thắp hương và hoá vàng (đốt giấy tiền vàng mã) ngay tại sân. Chỉ duy nhất trước trận gặp Myanmar ở bán kết, lúc thầy trò đang hoá vàng thì cảnh sát địa phương tưởng có hoả hoạn nên gọi cứu hoả đến, nên tôi đành phải huy động các cầu thủ mang vào phòng thay đồ để đốt nốt. Vì vậy trận đấu ấy, đội tuyển của chúng ta đã thi đấu và thắng rất chật vật trước Myanmar ở loạt sút luân lưu, sau khi hoà cả hiệp chính lẫn hiệp phụ…”.

Từ câu chuyện ấy, nhiều người trong giới đã đùa rằng “đội nữ Việt Nam mang một tỷ đô la âm phủ để đổi chiếc HCV”. Đồng thời những kỳ SEA Games sau đó, dù không có bà Hoàng An đi cùng, nhưng đội nữ khi đi thi đấu đều cúng bái rất thành tâm.

HLV Calisto trong một lần đi lễ chùa

1001 chuyện cúng bái

Sau đó, bà Hoàng An cũng đã tiết lộ thêm: “Hồi Tiger Cup 1998, trước trận bán kết Việt Nam – Thái Lan, HLV Tam Lang đã cùng tôi làm lễ ngay tại sân Hàng Đẫy. Quả nhiên trận ấy Việt Nam thắng Thái Lan. Tuy vậy trước khi đá trận chung kết với Singapore, tôi cũng đã chuẩn bị vàng hương đầy đủ, nhưng ban huấn luyện đội tuyển Việt Nam chẳng ai chịu vào thắp hương”.

Thực tế, chuyện cúng bái trước mỗi trận đấu hoặc giải đấu của các đội tuyển Việt Nam lâu nay đều chẳng lạ gì với giới chuyên môn. Chưa kể nhiều HLV nước ngoài sống lâu năm tại Việt Nam cũng ảnh hưởng không ít đến văn hoá duy tâm của người Việt, HLV Henrique Calisto là một ví dụ. Còn nhớ trước mỗi kỳ AFF Cup 2008 và 2010, ông thầy người Bồ Đào Nha này thường lên Đền Hùng ở Phú Thọ để thắp hương và cúng bái rất thành tâm. Chưa kể năm 2010 khi về Nghệ An đá giao hữu, HLV Calisto cũng vào thắp hương ở đền Ông Hoàng Mười vốn rất linh thiêng với người xứ Nghệ để cầu mong may mắn cho đội tuyển.

Đội tuyển đã thế, nên không ngạc nhiên khi việc cúng bái ở các CLB bóng đá Việt Nam là… chuyện thường ngày ở huyện. Nói đâu xa, tất cả đội bóng ở Việt Nam trước lễ xuất quân thường tiến hành cúng bái rất trang trọng. Chưa kể trước mỗi trận đấu trên sân nhà, việc cúng sân được xem là một nghi thức không thể thiếu đối với các đội chủ nhà. Về điều này, thực tế các đội khách cũng rất muốn thực hiện, nhưng thường được tiến hành lén lút, bởi thực tế chẳng ai muốn người khác đến cúng bái ngay trên sân nhà của mình. Không chỉ các CLB, ngay cổ động viên cũng tiến hành các nghi thức cúng sân để cầu cho đội nhà được may mắn trước mỗi giải đấu.

Thực tế, việc cúng bái có mang lại may mắn cho đội bóng hay không đôi lúc chỉ mang tính… hên xui. Nói thế, bởi có rất nhiều đội cúng kiếng linh đình, thậm chí còn tiến hành rất nhiều nghi thức tâm linh khác nhưng thua vẫn thua, Đồng Tâm Long An là một ví dụ. Còn nhớ mùa giải 2011, các cầu thủ của đội đã đăng lên facebook tấm ảnh cả đội đang cúng bái rất thành tâm trước một bàn thờ đặt trang trọng giữa sân với lời chú thích: “Cúng lớn mà vẫn thua là sao hả trời”, khi đội này thua liểng xiểng ở V.League năm ấy và cuối cùng là… rớt hạng

Duy tâm để thêm niềm tin

Theo những nhà tâm lý, việc các đội bóng và cầu thủ duy tâm là chuyện không lạ, bởi điều đó sẽ giúp cho họ vững tin hơn trước các trận đấu quan trọng. Đồng thời, bóng đá là môn đối kháng cao, việc đi lễ chùa để cầu bình an cũng là một cách để họ bớt nhát chân vì sợ gặp phải chấn thương trong thi đấu. Tuy nhiên, lằn ranh giữa thành tâm tín ngưỡng với mê tín dị đoan rất mong manh.

Đội nữ gặp khó

Không chỉ SEA Games 2001, đội nữ cũng gặp không ít khó khăn trong việc cúng bái như hồi SEA Games 2005. Năm ấy đại hội tổ chức tại Philippines, ở đây công giáo là quốc đạo nên việc tìm được ngôi chùa để cúng hơi khó. Vì vậy trước mỗi trận đấu, thầy trò đội nữ đều tranh thủ thắp nhang và cúng sau các buổi tập tại sân. Ban đầu, bảo vệ sân đã đuổi như đuổi tà vì sợ hoả hoạn và chẳng biết các nữ tuyển thủ của chúng ta đang làm gì, nhưng sau được lý giải đó là nghi thức tôn giáo của người Việt nên họ không làm khó nữa.

Bóng đá Việt Nam và cái duyên đặc biệt với các cầu thủ tuổi Sửu Ông bà ta từ xưa có câu: "Con trâu là đầu cơ nghiệp". Câu tục ngữ ấy dường như "vận" vào bóng đá Việt Nam khi những cầu thủ tuổi Sửu, cầm tinh con trâu rất có duyên tạo dựng "cơ nghiệp" cho các cấp độ đội tuyển. Ngày 15/12/2018, sân Mỹ Đình chật cứng khán giả trong trận chung kết lượt về...