Xét tuyển đại học 2020: Cẩn trọng để không ‘giữa đường đứt gánh’

Học phí đại học tăng "phi mã": Con nhà giàu mới học được trường y-dược?

Các trường đại học công lập vừa công bố đề án tuyển sinh năm 2020 và mức học phí mới. Trong đó có trường y dược, học phí năm học 2020-2021 dự kiến tăng từ 4-5 lần so với hiện tại. Nhiều thí sinh ví von "chỉ con nhà giàu mới có điều kiện học được trường y dược".

Học phí đại học tăng sẽ là một áp lực lớn với những sinh viên điều kiện kinh tế gia đình không được khá giả. Ảnh: Hải Nguyễn

Học phí tăng vọt

Những giờ qua, mức học phí Đại học Y dược TPHCM công bố khiến nhiều người bất ngờ, vì khá cao so với mặt bằng chung của các trường đại học khác ở Việt Nam.

Theo đề án tuyển sinh của ĐH Y Dược TPHCM, học phí năm 2020-2021 ngành Y khoa là 68 triệu đồng/năm, ngành Răng - Hàm - Mặt 70 triệu đồng/năm, ngành Dược học là 50 triệu đồng/năm, ngành Kỹ thuật phục hình răng là 55 triệu đồng/năm.

Mức học phí này tăng từ 2-5 lần so với mức học phí cũ. Bên cạnh đó, dự kiến học phí mỗi năm tiếp theo sẽ được trường tăng 10%. Trong khi đó, mức học phí hiện tại của ĐH Y Dược TPHCM chỉ là 1,3 triệu đồng/tháng, tương ứng 13 triệu đồng/năm.

Mức học phí mà trường đưa ra còn cao hơn cả mức trần học phí theo quy định trong Nghị định 86/2015 đối với các trường tự đảm bảo kinh phí chi thường xuyên.

Mức tăng học phí của ĐH Y Dược trong 2 năm học gần đây so với năm học 2020-2021. Biểu đồ: Đ.Chung

Theo đề án tuyển sinh của trường này, tổng nguồn thu hợp pháp của trường năm 2019 là 225,8 tỉ đồng. Trong đó, ngân sách nhà nước cấp cho đào tạo đại học là 90,8 tỉ đồng. Tổng chi phí đào tạo trung bình 1 sinh viên/năm là 22.975.000 đồng

Còn nếu tính theo mức học phí mới, sinh viên học 6 năm ngành Y khoa - ĐH Y Dược TP. Hồ Chí Minh theo lộ trình tăng học phí của nhà trường sẽ phải đóng khoảng 524,66 triệu đồng, chưa kể chi phí sinh hoạt và nhiều chi phí khác.

Học phí áp dụng cho sinh viên khóa mới của Trường ĐH Y dược TPHCM

Học phí nhóm ngành y khoa ở nhiều trường ĐH khác cũng ở mức khá cao. Khoa Y - ĐH Quốc gia TPHCM áp dụng cho khóa tuyển sinh 2020-2021 (dự kiến) chất lượng cao như ngành Y khoa là 60 triệu đồng/năm, Dược học 88 triệu đồng/năm.

"Với mức học phí này, nếu gia đình không có tiền tỉ sẽ rất khó để theo học trường y-dược. Có lẽ chỉ con nhà giàu mới có điều kiện để học thôi"- Đặng Phương Anh (học sinh Trường THPT Đa Phúc, Sóc Sơn, Hà Nội) ví von sau khi xem bảng học phí "khủng" của một số trường y-dược.

Ngoài một số trường y-dược, các trường khối kỹ thuật, kinh tế, luật, sau khi tự chủ cũng "rục rịch" tăng học phí.

Trường ĐH Luật TPHCM, theo công bố mới đây trong đề án tuyển sinh năm 2020, nhà trường đưa ra mức học phí năm học 2020-2021 dự kiến là: lớp đại trà 18.000.000 đồng (tăng gần 2 lần so với thời điểm chưa tự đảm bảo chi thường xuyên); lớp Anh văn pháp lý: 36.000.000 đồng; lớp chất lượng cao ngành Luật và ngành Quản trị kinh doanh: 45.000.000 đồng...

Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội cũng công bố mức học phí áp dụng cho sinh viên khóa mới (K65) năm học 2020 - 2021. Theo đó, trong năm học tới đây, các chương trình đào tạo chuẩn sẽ có mức học phí từ 20 đến 24 triệu đồng/năm học (tùy theo từng ngành); học phí các chương trình tiên tiến bằng 1,3 - 1,5 lần chương trình chuẩn cùng ngành.

Học phí cao để nâng chất lượng đào tạo?

Theo lộ trình, sau năm 2020, 100% các trường ĐH đều hoạt động tự chủ. Và khi các trường tiến hành tự chủ, thì nguồn kinh phí chi thường xuyên "bao cấp" của Nhà nước sẽ bị cắt. Để có kinh phí tiếp tục thực hiện các hoạt động đào tạo, các trường ĐH sẽ buộc phải tăng học phí.

Đại diện ĐH Y-Dược TPHCM cho biết, từ tháng 1.2020, trường không nhận ngân sách Nhà nước nữa, để duy trì hoạt động đào tạo, trường bắt buộc phải tăng học phí.

"Khi trường tự chủ, được tăng học phí sẽ có những định hướng phát triển chất lượng hơn, đầu tư thêm trang thiết bị hiện đại, phòng thí nghiệm để phục vụ đào tạo"- đại diện ĐH Y-Dược TPHCM nói.

Để đảm bảo việc đào tạo có chất lượng, các trường nói buộc phải tăng học phí. Tuy nhiên, điều tất yếu này đang kéo theo nhiều nỗi lo của học sinh, phụ huynh. Tiêu chí chọn trường bây giờ không chỉ cần phù hợp với năng lực mà phải phù hợp với điều kiện kinh tế của gia đình.

"Học phí cần xây dựng trên cơ sở tính đúng, tính đủ chi phí đào tạo, nhưng cũng phải căn cứ trên mức sống thu nhập người dân chứ không phải trường tự tính, tự đội học phí lên cao. Trên thế giới một nền giáo dục tốt cần đảm bảo 3 tiêu chí: Công bằng - Hiệu quả - Chất lượng. Nếu chính sách học phí của ta không đảm bảo tính công bằng, người nghèo không có cơ hội tiếp cận với giáo dục thì không thể là nền giáo dục tốt"- TS Lê Viết Khuyến - nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học nhấn mạnh.