Yếu tố khiến ‘chú lính chì’ Đan Mạch khống chế được COVID-19

Kịch bản Covid mùa thu đông châu Âu

Châu Âu dự kiến số ca nhiễm nCoV gia tăng, song chiến lược tiêm chủng sẽ giúp số người nhập viện và tử vong ở mức thấp.

Phần lớn châu Âu đã mở cửa đối với khách du lịch quốc tế và nới lỏng các hạn chế chống Covid-19 sau đợt bùng phát mùa xuân. Nỗ lực trở lại cuộc sống bình thường cộng với biến thể Delta lây lan nhanh khiến số ca nhiễm ở nhiều quốc gia tăng lên.

Tuy nhiên, chương trình tiêm chủng hiệu quả giữ số người nhập viện thấp hơn rất nhiều so với những tháng đầu năm 2021. Kết quả, tình hình dịch bệnh tại các nước châu Âu vô cùng khác nhau, mỗi chính phủ các kế hoạch riêng biệt cho những tháng thu đông.

Anh bước vào năm 2021 trong bối cảnh biến thể Alpha lây lan rộng, là quốc gia bị phong tỏa lâu nhất toàn châu Âu. Đến tháng 7, nước này gỡ bỏ hầu như toàn bộ hạn chế, dù số ca nhiễm có tăng lên. Các sự kiện lớn diễn ra, câu lạc bộ đêm được phép hoạt động mà không giới hạn số người. Ở nơi công cộng, người dân không cần đeo khẩu trang.

Số ca nhập viện cũng tăng lên kể từ thời điểm đó. Đầu tháng 9, lượng bệnh nhân Covid-19 nhập viện trung bình 7 ngày đạt mức 1.000, cao nhất kể từ tháng 2, theo dữ liệu chính thức. Song đợt tiêm chủng mạnh mẽ giúp tình hình sáng sủa hơn nhiều so với hồi tháng 1, khi Anh ghi nhận hơn 4.000 ca nhập viện mỗi ngày.

Hôm 14/9, Thủ tướng Boris Johnson cảnh báo nước này có thể tái áp đặt hạn chế vào mùa đông nếu Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) quá tải.

"Covid-19 vẫn ở đó. Thật đáng buồn, căn bệnh còn là mối đe dọa", ông phát biểu trong cuộc họp báo.

Số người nhập viện tại Pháp tăng trong suốt tháng 8, nhiều chuyên gia lên tiếng cảnh báo về đợt bùng phát thứ 4, có thể tạo áp lực lên các cơ sở điều trị khắp cả nước. Cuối tháng 8, Pháp ghi nhận hơn 11.000 người mắc Covid-19 phải nhập viện.

Song số ca nhiễm có dấu hiệu chững lại vào tháng 9. Tổng số bệnh nhân giảm xuống dưới 10.000, thấp hơn nhiều so với đỉnh dịch hồi tháng 4, khi nước này ghi nhận 30.000 người phải điều trị Covid-19 ở bệnh viện.

Pháp thực hiện các hạn chế nghiêm ngặt đối với người chưa tiêm phòng trong nỗ lực đẩy mạnh triển khai vaccine. Kể từ ngày 7/9, nhân viên y tế được yêu cầu chủng ngừa đầy đủ, người dân cần có "thẻ sức khỏe" khi muốn vào nhà hàng hoặc di chuyển đường dài.

Chính phủ xác nhận khoảng 3.000 nhân viên y tế đã bị đình chỉ công tác vì từ chối tiêm hai liều vaccine.

Người dân xếp hàng đợi tiêm vaccine Covid-19 tại một điểm tiêm chủng ở Lyon, miền Trung nước Pháp, ngày 7/7. Ảnh: AP

Dịch bệnh tại Italy cũng leo thang vào tháng 4, hơn 32.000 người nhập viện. Số bệnh nhân sau đó giảm xuống mức thấp nhất, khoảng 1.250 người mỗi ngày vào giữa tháng 7 và tăng trở lại trong những tuần gần đây, theo Our World in Data . Song đến nay, cả nước cũng chỉ ghi nhận dưới 5.000 ca nhập viện mỗi ngày.

Sau khi bị ảnh hưởng nặng nề trong giai đoạn đầu của đại dịch, Italy là một trong những nước đầu tiên mở cửa trở lại với khách du lịch vào năm 2020. Năm 2021, các hạn chế nhập cảnh chủ yếu được áp dụng với Liên minh châu Âu và một số nước gồm Mỹ, Canada, Nhật Bản và Anh.

Italy hôm 16/9 cũng là quốc gia đầu tiên yêu cầu nhân viên doanh nghiệp công và tư xuất trình thẻ tiêm chủng, xét nghiệm âm tính hoặc chứng nhận đã khỏi Covid-19 gần đây. Quy định nhằm kêu gọi nhiều người tiêm vaccine hơn, có hiệu lực kể từ ngày 15/10.

"Điều này giúp các doanh nghiệp an toàn, thúc đẩy mạnh mẽ chiến dịch tiêm chủng", Bộ trưởng Y tế Roberto Speranza cho biết. Trong chính sách trên, "vaccine là chìa khoá cơ bản để mở ra thời kỳ bình thường mới", ông nhận định. Theo số liệu của chính phủ, khoảng 75% dân số Italy từ 12 tuổi trở lên đã được tiêm chủng đầy đủ.

Ireland là một trong những nước có số ca nhiễm nCoV thấp nhất châu Âu, phần lớn nhờ vào chiến lược phong tỏa nghiêm ngặt. Giống với phần còn lại của EU, quốc gia đã mở cửa đón khách du lịch. Số ca nhập viện tăng lên kể từ đó, song vẫn thấp hơn các đợt bùng phát trước đây.

Trong tháng 9, Ireland ghi nhận khoảng 60 ca phải vào khu hồi sức tích cực, thấp hơn đáng kể cho với mức đỉnh 221 người hồi tháng 1. Khác với nước láng giềng Anh, Ireland vẫn giới hạn số người tham gia sự kiện lớn ngoài trời, gồm cả các giải đấu thể thao.

Các hạn chế sẽ được nới lỏng kể từ ngày 20/9. Những ai đã tiêm đủ hai mũi vaccine được vào nhà hàng với sức chứa khoảng 100 người. Từ ngày 22/10, chính phủ có kế hoạch dỡ bỏ các hạn chế cuối cùng như đeo khẩu trang, giữ khoảng cách và tránh tụ tập đông người.

Đan Mạch về cơ bản đã trở lại cuộc sống trước đại dịch vào tháng này. Chính phủ cho phép người dân tụ tập thành nhóm lớn, ra vào hộp đêm, nhà hàng mà không cần xuất trình hộ chiếu vaccine, sử dụng phương tiện công cộng mà không cần đeo khẩu trang.

Hiện còn quá sớm để biết liệu động thái đó có khiến số ca nhiễm gia tăng đáng kể hay không. Số người nhập viện ở Đan Mạch dao động khoảng 100 người trong những tuần gần đây, thấp hơn nhiều so với con số 1.000 vào tháng 1.

Bộ trưởng Y tế Magnus Heunicke hôm 15/9 cho biết R0 (số bệnh nhân lây nhiễm nCoV từ cùng một F0) hiện là 0,7, có nghĩa quy mô dịch bệnh tiếp tục thu hẹp. Nếu con số cao hơn 1,0, số ca nhiễm nCoV sẽ tăng lên trong tương lai gần. Ngược lại, con số dưới 1,0, dịch bệnh hạ nhiệt.

"Sự hiệu quả của vaccine và nỗ lực từ công dân Đan Mạch trong thời gian dài là cơ sở để chúng tôi làm điều này (nới hạn chế)", ông Heunicke nói.